2 ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 1 VĂN 9 THCS NGUYỄN VĂN BÁNH

       Bỏ cửa nhà gồng gánh việc quan,

Nước khe cơm vắt gian nan,

Dãi dầu nghìn dặm lầm than một đời.

       Buổi chiến trận mạng người như rác,

       Phận đã đành đạn lạc tên rơi.

Lập lòe ngọn lửa ma trơi,

Tiếng oan văng vẳng tối trời càng thương.

      Cũng có kẻ lỡ làng một kiếp,

      Liều tuổi xanh buôn nguyệt bán hoa,

Ngẩn ngơ khi trở về già,

Ai chồng con tá biết là cậy ai?

      Sống đã chịu một đời phiền não

      Thác lại nhờ hớp cháo lá đa,

Đau đớn thay phận đàn bà,

Kiếp sinh ra thế biết là tại đâu?

     Cũng có kẻ nằm cầu gối đất,

     Dõi tháng ngày hành khất ngược xuôi,

Thương thay cũng một kiếp người,

Sống nhờ hàng xứ chết vùi đường quan!

…………………………………………..

I. ĐỌC HIỂU

Đối tượng chiêu hồn trong đoạn trích là:  Những người mắc vào khóa lính, Những người phụ nữ lỡ làng một kiếp,  Những người hành khất.

– Các hình ảnh: “Bỏ cửa nhà”, “nước khe cơm vắt”, “dãi dầu nghìn dặm”, “mạng người như rác”

– Yếu tố “thác” trong câu thơ “Thác lại nhờ hớp cháo lá đa” đồng âm với yếu tố “thác” trong từ “thoái thác”.  Vì:

+ “thác” trong câu thơ “Thác lại nhờ hớp cháo lá đa” có nghĩa là chết.

+ “thác” trong từ “thoái thác” có nghĩa là viện cớ để từ chối việc gì đó.

=>Nghĩa của hai yếu tố này khác nhau nên chúng là yếu tố đồng âm.

0,25

0,25

0,25

0,25

Buổi chiến trận mạng người như rác

Phận đã đành đạn lạc tên rơi.

– Biện pháp tu từ: so sánh (mạng người như rác).

– Tác dụng:

+ Làm cho hình ảnh trở nên sinh động, giàu giá trị biểu cảm.

+ Nhấn mạnh sự sống con người bị coi thường, đồng thời thể hiện sự tàn khốc của chiến tranh.

+ Qua đó tác giả bày tỏ niềm cảm thương sâu sắc với nỗi khổ của con người và phê phán chiến tranh.

0,25

0,75

Sau đây là một gợi ý:

– Con người cần quan tâm, cảm thông và chia sẻ với nhau.

– Vì:

+ Khi nhận được sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ, mỗi người sẽ có động lực và niềm tin để vượt qua khó khăn, thử thách.

+ Người biết quan tâm, cảm thông và chia sẻ sẽ nhận được sự yêu quý, tôn trọng của mọi người.

+ Sự cảm thông và chia sẻ sẽ gắn kết con người trong tình yêu thương.

0,25

0,75

a) Đảm bảo cấu trúc bài văn.

b) Xác định đúng vấn đề nghị luận.

I. Mở bài.

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

– Giới thiệu đoạn trích và nêu nội dung đoạn trích.

II. Thân bài.

1. Khái quát.

– Giới thiệu đoạn trích.

2. Phân tích đoạn trích.

* Luận điểm 1: Phân tích chủ đề tư tưởng của đoạn thơ.

– Khổ thơ đầu là niềm cảm thương của nhà thơ đối với những người lính phải rời bỏ gia đình để tham gia chiến tranh.

– Khổ thơ thứ hai là niềm cảm thương của nhà thơ dành cho số phận bất hạnh của người phụ nữ.

– Khổ thơ thứ ba là niềm cảm thương sâu sắc của Nguyễn Du hướng đến những kẻ ăn xin – người nghèo khổ, không nơi nương tựa.

* Luận điểm 2: Phân tích một số nét đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích.

– Đoạn thơ với thể thơ song thất lục bát có quy định chặt chẽ về vần và nhịp.

+ Vần lưng xen kẽ vần chân. (Học sinh dẫn thơ, chỉ ra và phân tích tác dụng)

+ Nhịp thơ có sự thay đổi linh hoạt. Cặp song thất thường ngắt nhịp lẻ trước, chẵn sau. Cặp lục bát chủ yếu ngắt nhịp chẵn. (Học sinh dẫn thơ, chỉ ra và phân tích tác dụng)

– Nguyễn Du sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cụ thể và sinh động để khắc họa nỗi đau và số phận con người.

– Nhà thơ sử dụng kết hợp nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, và nhất là khai thác hiệu quả câu hỏi tu từ nhằm làm nổi bật nỗi thống khổ của con người và những bất công, ngang trái trong xã hội.

3. Đánh giá, liên hệ.

– Khái quát nghệ thuật, nội dung đoạn trích.

– Liên hệ với những tác phẩm cùng viết về số phận của con người trong xã hội phong kiến như: Thơ Hồ Xuân Hương, Truyện Kiều của Nguyễn Du….

III. Kết bài.

– Khẳng định giá trị đoạn trích và nêu cảm nghĩ bản thân.

c) Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

d) Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận.

0,25

0,25

0,25

0,75

0,75

0,75

1,50

0,75

0,25

0,25

0,25