Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Sóc Trăng 2025
Đang Update đáp án
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SÓC TRĂNG
ĐỀ CHÍNH THỨC
KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT Năm học 2025–2026
Môn: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
I, ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản:
DÒNG SÔNG MẶC ÁO
Tác giả: Nguyễn Trọng Tạo
Dòng sông mới điệu làm sao
Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha
Trưa về trời rộng bao la
Áo xanh sông mặc như là mới may
Chiều trôi thơ thẩn áng mây
Cài lên màu áo hây hây ráng vàng
Đêm thêu trước ngực vầng trăng
Trên nền nhung tím trầm ngâm sao lèn
Khuya rồi, sông mặc áo đen
Nếp trong rừng bưởi lặng yên đợi bờ…
Sáng ra thơm đến ngẩn ngơ
Dòng sông đã mặc bao giờ áo hoa
Ngược lên bồng gặp la đà
Ngàn hoa bưởi trắng nở nhòa áo ai…
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm):
Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Câu 2 (0,5 điểm):
Chỉ ra những màu áo dòng sông đã mặc.
Câu 3 (1,0 điểm):
Nêu tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa trong hình ảnh: dòng sông mặc áo.
Câu 4 (1,0 điểm):
Lí giải cách hiểu nội dung câu thơ:
“Sáng ra thơm đến ngẩn ngơ/
Dòng sông đã mặc bao giờ áo hoa”
Câu 5 (1,0 điểm):
Qua bài thơ Dòng sông mặc áo của Nguyễn Trọng Tạo, thông điệp nào có ý nghĩa nhất với em. Hãy giải thích vì sao em chọn thông điệp đó? (Trả lời từ 5–7 dòng)
II, LÀM VĂN (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm):
Từ nội dung phần Đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích cảm xúc của tác giả thể hiện qua bài thơ.
Câu 2 (4,0 điểm):
Trên hành trình trưởng thành, tuổi 15 chính là cột mốc đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong tâm sinh lý của con người, và ở đó có cả sự khao khát thể hiện bản thân, dần khẳng định cái tôi cá nhân.
Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về nội dung: “15 tuổi người ta làm được gì?”
—— HẾT ——
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT ĐỀ THI
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm):
Bài thơ viết theo thể lục bát.
Câu 2 (0,5 điểm):
Những màu áo dòng sông đã mặc:
- Buổi sáng: áo lụa đào
- Buổi trưa: áo xanh
- Buổi chiều: áo hây hây ráng vàng
- Về khuya: áo đen
- Sáng hôm sau: áo hoa (màu trắng hoa bưởi)
Câu 3 (1,0 điểm):
Tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa “dòng sông mặc áo”:
- Tạo hình ảnh sinh động, gợi cảm.
- Gợi sự chuyển động, sự thay đổi sắc màu theo thời gian như dòng sông là một sinh thể sống động, có tâm hồn.
- Tăng tính thẩm mỹ, biểu cảm cho hình ảnh thiên nhiên thơ mộng.
Câu 4 (1,0 điểm):
Giải thích nội dung câu thơ:
- Hai câu thơ “Sáng ra thơm đến ngẩn ngơ/ Dòng sông đã mặc bao giờ áo hoa” miêu tả vẻ đẹp của dòng sông vào buổi sáng hôm sau.
- Dòng sông vừa tỏa hương thơm của hoa bưởi, vừa khoác áo hoa bưởi trắng — một hình ảnh lãng mạn, thi vị và ngỡ ngàng.
Câu 5 (1,0 điểm):
Thông điệp có ý nghĩa nhất: Biết trân trọng, nâng niu vẻ đẹp của thiên nhiên.
- Thiên nhiên mang vẻ đẹp kì thú, hấp dẫn.
- Vẻ đẹp ấy khơi nguồn cảm hứng sáng tạo và nuôi dưỡng tâm hồn.
- Gắn bó, yêu thương và gìn giữ môi trường sống xung quanh là cần thiết.
PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm):
Gợi ý đoạn văn:
- Mở đoạn: Dẫn dắt, giới thiệu cảm xúc của tác giả trong bài thơ Dòng sông mặc áo.
- Thân đoạn:
- Ngạc nhiên, say mê với vẻ đẹp thay đổi của dòng sông.
- Cảm xúc “ngẩn ngơ”, xúc động trước cảnh sắc trữ tình.
- Ngôn ngữ thơ giản dị, hình ảnh giàu biểu cảm, kết hợp nhịp nhàng với phép nhân hóa.
- Kết đoạn: Khẳng định tâm hồn nghệ sĩ yêu thiên nhiên, tinh tế của tác giả Nguyễn Trọng Tạo.
Câu 2 (4,0 điểm):
Đề bài: “15 tuổi người ta làm được gì?”
Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề: Tuổi 15 là giai đoạn chuyển giao tâm sinh lý và đánh dấu sự trưởng thành ban đầu.
Thân bài:
Giải thích:
- Tuổi 15 là độ tuổi dậy thì, tuổi của thay đổi, trăn trở, hoài bão, hình thành cái tôi cá nhân.
Bàn luận:
- 15 tuổi: có thể học tập, rèn luyện, tham gia hoạt động xã hội, ý thức về trách nhiệm với bản thân – gia đình – cộng đồng.
- Dù chưa trưởng thành hoàn toàn, nhưng tuổi 15 đủ khả năng để:
- Học tập nghiêm túc
- Thể hiện bản lĩnh cá nhân
- Khám phá năng lực, vượt qua khó khăn
- Khẳng định tư duy độc lập
Dẫn chứng:
- Có thể lấy tấm gương như Nguyễn Tất Minh – không đầu hàng số phận, vượt lên bằng nghị lực phi thường.
Phản đề:
- Một số người cho rằng 15 tuổi còn quá nhỏ. Tuy nhiên, đây là độ tuổi có thể gieo hạt giống bản lĩnh nếu được định hướng đúng.
Liên hệ – bài học:
- Nhận thức điểm mạnh – điểm yếu
- Biết lắng nghe, thay đổi, làm mới mình
- Tham gia tích cực hoạt động xã hội
- Không tiếp thu thụ động, có chính kiến
Kết bài:
- Khẳng định: Tuổi 15 không chỉ là bước ngoặt về thể chất mà còn là thời điểm vàng để khẳng định chính mình.
— HẾT —