📝 Tổng hợp đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
Phần I. Đọc – Hiểu (6.0 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
“Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học không biết rõ đạo “Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
(.) Phép dạy, nhất định theo Chu Tử(1). Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến Tứ thư, Ngũ kinh, Chu Tử(2). Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm. Họa may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước như thế mà vững yên. Đó thực mới là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
(.) Kẻ hèn thần này cung kính tấu trình.
(Trích Bàn luận về phép học (luận học pháp) – La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp)
Chú thích:
(*) Nguyễn Thiếp (1723-1804) tự là Khải Xuyên, hiệu là Lạp Phong Cư Sĩ, người đương thời kính trọng gọi là La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp. Nguyễn Thiếp làm quan một thời gian dưới triều Lê rồi về dạy học. Khi Quang Trung xây dựng đất nước đã viết thư mời ông giúp dân giúp nước về mặt văn hóa giáo dục. Vì vậy tháng 8 năm 1871, Nguyễn Thiếp đã dâng lên vua bản tấu trình này.
(1) Chu Tử: Chu Hi là nhà nho nổi tiếng đồng thời là nhà triết học, giáo dục học thời Nam Tống.
(2) Tứ thư, Ngũ kinh, Chu Tử: Những quyển sách kinh điển của Nho giáo nổi tiếng thời xưa.
Câu 1. (1,0 điểm) Xác định thể loại của văn bản và luận đề của đoạn trích trên?
Câu 2. (1,0 điểm) Trong đoạn văn trên, tác giả có bàn đến mục đích chân chính của việc học. Em hiểu mục đích đó là gì?
Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu văn: “Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo.” ?
Câu 4. (1,5 điểm) Nhận xét thái độ, tình cảm của tác giả thể hiện trong đoạn trích?
Câu 5. (1,5 điểm) Để thực hiện ước mơ hoài bão của mình, mỗi học sinh cần lựa chọn cho mình một mục đích học tập đúng đắn. Vậy từ đoạn trích trên, em hãy cho biết ngày nay mục đích học tập của học sinh là gì?
Phần II. Viết (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về bệnh vô cảm trong giới trẻ hiện nay.
————HẾT———–
| Họ và tên thí sinh: ………………………
Số báo danh: …………………………… |
Họ tên, chữ ký GT1: ……………………..…
Họ tên, chữ ký GT 2: ……………………….. |
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC – HIỂU | 6,0 | |
| 1 | Xác định thể loại của văn bản và luận đề của đoạn trích trên?
Trả lời: – Thể loại: Nghị luận xã hội. (0.5 điểm) – Luận đề của văn bản: Mục đích và phương pháp học đúng đắn. (0.5 điểm). |
1,0 | |
| 2 | Trong đoạn văn trên, tác giả có bàn đến mục đích chân chính của việc học. Em hiểu mục đích đó là gì?
Trả lời: – Mục đích chân chính của việc học là học để biết rõ đạo (đạo làm người). – Tức là học để làm người (có đạo đức, có tri thức, thành nhân tài, góp phần làm hưng thịnh đất nước). Hướng dẫn chấm: – Trả lời được 2 ý : (1.0 điểm) – Trả lời được 1ý: (0.5 điểm) – Không trả lời hoặc trả lời sai: (0.0 điểm) |
1,0 | |
| 3 | Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu văn: “Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo.”?
Trả lời: – Biện pháp tu từ điệp ngữ: Từ không được lặp lại bốn lần(0,5 điểm). – Tác dụng: + Tạo nhịp điệu, tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. + Nhấn mạnh sự học là cần thiết với mỗi con người. Việc mài ngọc cần phải kiên trì, cẩn thận, có ý chí quyết tâm như thế ngọc mới thành đồ vật đẹp và sáng. Cũng như sự học con người cần phải nỗ lực, kiên trì, tỉ mỉ và quyết tâm thì mới học rộng hiểu sâu. + Qua đó, thấy được tấm lòng yêu nước, quan tâm đến sự nghiệp giáo dục của nước nhà.(1,0 điểm) Hướng dẫn chấm: – Trả lời được 3 ý : (1.0 điểm) – Trả lời được 2 ý: (0.5 điểm) – Trả lời được1 ý : (0.25 điểm) – Không trả lời hoặc trả lời sai: (0.0 điểm) HS có thể diễn đạt bằng các từ ngữ tương đương đạt điểm tối đa. |
1,5
|
|
| 4 | Nhận xét thái độ, tình cảm của tác giả thể hiện trong đoạn trích? Trả lời: – Tác giả có lòng yêu nước chân thành, quan tâm, lo lắng cho nền giáo dục của nước nhà. – Hi vọng về tương lai tốt đẹp của đất nước. – Có tư tưởng học tiến bộ được thể hiện ở phương pháp học: học đi đôi với hành… Hướng dẫn chấm: – Trả lời được 3 ý trở lên: (1.0 điểm) – Trả lời được 2 ý: (0.75 điểm) – Trả lời được 1 ý: (0.5 điểm) – Không trả lời hoặc trả lời sai: (0.0 điểm) * Lưu ý: Dựa vào bài làm thực tế của học sinh mà giáo viên linh hoạt cho điểm. |
1,0
|
|
| 5 | Để thực hiện ước mơ, hoài bão của mình, mỗi học sinh cần lựa chọn một mục đích học tập đúng đắn. Vậy từ đoạn trích trên, em hãy cho biết ngày nay mục đích học tập của học sinh là gì?
Trả lời: – Học sinh có thể lựa chọn bất cứ mục đích học tập nào và có lý giải phù hợp. – Gợi ý: – Mục đích học tập của học sinh là : + Cố gắng học tập thật giỏi trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, người công dân tốt. + Học tập để có kiến thức, kỹ năng trở thành con người chân chính có đủ khả năng lao động để tự lập nghiệp cho bản thân. + Học tập để tự khẳng định chính mình, tự tạo vị trí trong xã hội, thể hiện giá trị bản thân, và sự tồn tại có ý nghĩa của mình. + Học tập để thực hiện trách nhiệm đối với gia đình và góp phần xây dựng quê hương, đất nước, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Hướng dẫn chấm: – Trả lời được 3 ý trở lên: (1,5 điểm) – Trả lời được 2 ý: (1.0 điểm) – Trả lời được 1 ý: (0.5 điểm) – Không trả lời hoặc trả lời sai: (0.0 điểm) |
1,5 | |
| II | VIẾT | 4,0 | |
| Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về bệnh vô cảm trong giới trẻ hiện nay. | |||
| a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
– Đủ 3 phần mở bài, thân bài, kết bài.
|
|||
| b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Viết bài văn nghị luận về hiện tượng vô cảm. | 0,25 | ||
| c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau:
1. Mở bài Giới thiệu và dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận: hiện tượng vô cảm. 2. Thân bài *. Giải thích từ ngữ + “Vô cảm”: “Vô” (tức “không”), “cảm” (tình cảm, cảm xúc), “vô cảm” có thể hiểu là không có tình cảm, cảm xúc ⇒ căn bệnh này có thể hiểu là sự thờ ơ, không quan tâm đến những sự vật, sự việc xung quanh mình. *. Thực trạng, biểu hiện của căn bệnh vô cảm trong cuộc sống: – Căn bệnh vô cảm ngày càng phổ biến, lan rộng trong xã hội (kết hợp lồng các dẫn chứng trong quá trình phân tích): + Thờ ơ, vô cảm với những hiện tượng trái đạo lí, những hiện tượng tiêu cực trong xã hội: Hiện tượng livestream trên mạng xã hội (hiện tượng học sinh cấp 2 tại Hải Dương), bắt gặp hiện tượng trộm cắp thì im lặng, học sinh thấy các hiện tượng tiêu cực như quay cóp, bạo lực học đường thì coi như không biết … + Thờ ơ, vô cảm với những nỗi buồn, nỗi đau của chính những người đồng bào: Gặp người tai nạn bị tai nạn giao thông xúm vào bàn bạc, quay phim, chụp ảnh. Bỏ qua những lời kêu gọi giúp đỡ của đồng bào miền Trung bão lũ… + Thờ ơ, vô cảm với những vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước: Thờ ơ với những cảnh đẹp quê hương, thiếu ý thức giữ gìn vệ sinh tại các điểm du lịch… + Thờ ơ, vô cảm với chính cuộc sống của bản thân mình: Hiện tượng học sinh đi học muộn, không chú ý học tập. Hiện tượng sinh viên thức rất khuya sử dụng smartphone, thể hiện sự thờ ơ với chính sức khỏe của bản thân… *. Phân tích nguyên nhân – Sự phát triển nhanh chóng của cuộc sống khiến con người phải sống nhanh hơn, không còn thời gian để ý tới những gì xung quanh. – Sự bùng nổ mạnh mẽ của những thiết bị thông minh dẫn đến sự ra đời của các trang mạng xã hội như facebook, TikTok… ⇒ con người ngày càng ít có nhu cầu giao tiếp trong đời thực. – Sự chiều chuộng, chăm sóc, bao bọc quá kĩ lưỡng cha mẹ đối với con cái ⇒ coi mình là trung tâm, không để ý đến điều gì khác nữa. – Sự ích kỉ của chính bản thân mỗi người. + Dẫn chứng: như với gia đình, mọi người xung quanh…… *. Trình bày tác hại của hiện tượng – Hậu quả vô cùng to lớn: con người mất đi những chỗ dựa mỗi lúc khó khăn, xã hội đầy những điều xấu, điều ác. – Xa hơn, con người đánh mất đi những giá trị người tốt đẹp của dân tộc, ảnh hưởng, làm lệch lạc những suy nghĩ của thế hệ tương lai.Con người bị mọi người xa lánh, ghét bỏ, sống thiếu tình thương chỉ biết nghĩ đến bản thân mình. + Dẫn chứng…….. *. Đề xuất các giải pháp phù hợp – Lên án, phê phán những hành vi tiêu cực, thờ ơ vô cảm đối với đời sống xung quanh. – Hạn chế phụ thuộc vào các thiết bị thông minh, thế giới ảo… – Rèn luyện lối sống lành mạnh: Yêu thương, quan tâm, giúp đỡ mọi người… – Tăng cường thực hành, trải nghiệm thực tiễn trong các môn học đạo đức, giáo dục công dân để học sinh học cách yêu thương, chia sẻ. *. Liên hệ bản thân: Cần lưu ý liên hệ những hành vi, biểu hiện của căn bệnh vô cảm trong chính môi trường học đường để hiểu và tránh. 3. Kết bài Khái quát lại vấn đề cần nghị luận: hiện tượng vô cảm. |
0,25
0,25
0,75
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
|
||
| d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt, diễn đạt sáng tạo, sinh động, giàu hình ảnh, có giọng điệu riêng. | 0.25 | ||
| e. Sáng tạo
Thể hiện quan điểm rõ ràng, lí lẽ và bằng chứng thuyết phục, có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo. |
0.25 | ||
| Lưu ý: Chỉ ghi điểm tối đa khi thí sinh đáp ứng đủ các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng. | |||
| Tổng điểm | 10.0 | ||
☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!
💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️
⚠️ Trang web không thu bất kỳ khoản phí nào khi tải tài liệu. Mọi nội dung đều miễn phí cho học sinh và giáo viên.
🚫 Khuyến nghị: Không thực hiện thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho các quảng cáo hoặc liên kết mạo danh website.
📚 Tham gia nhóm tài liệu
Cập nhật tài liệu, đề thi và bài ôn tập miễn phí mỗi ngày qua các kênh chat:
📝 Tổng hợp đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
📚 Ghi chú bản quyền & lời cảm ơn
Các tài liệu trên website được biên tập, định dạng lại và tổng hợp
từ nhiều nguồn công khai, nhằm mục đích hỗ trợ học tập, chia sẻ tri thức cho cộng đồng học sinh.
Nếu bạn là tác giả hoặc sở hữu bản quyền và không muốn nội dung xuất hiện tại đây, vui lòng liên hệ qua email mrcao.aof@gmail.com để mình gỡ xuống ngay. Xin chân thành cảm ơn!