Cách viết đoạn văn phân tích tác phẩm TRUYỆN
Bước 1: Phân tích đề (2 phút – gạch chân vào đề)
Gạch chân vào đề:
– Vấn đề nghị luận: đề bài yêu cầu làm rõ điều gì? (thường nằm sau chữ “về…”, “cảm nhận của em về…”, “phân tích về…”)
– Phạm vi phân tích: một nhân vật, đoạn trích nào, tình huống truyện… cần phân tích
– Hình thức: Đoạn văn (Biết liền mở-thân-kết không được xuống dòng)
Ví dụ 1: Viết đoạn văn phân tích truyện ngắn mà em đã học và yêu thích nhất trong chương trình THCS?
⇒ Vấn đề nghị luận: Truyện ngắn
⇒ Phạm vi phân tích: Toàn bộ tác phẩm
⇒ Hình thức: Đoạn văn
Ví dụ 2: Viết đoạn văn phân tích nhân vật người cha trong truyện “Chở con đi học”?
⇒ Vấn đề nghị luận: Nhân vật người cha
⇒ Phạm vi phân tích: Các sự việc, diễn biến xãy ra liên quan tới nhân vật người cha.
⇒ Hình thức: đoạn văn
Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý (5 phút – Ghi nhanh ra nháp hoặc gạch vào đề)
Tìm ý (5 phút – Ghi nhanh ra nháp hoặc gạch vào đề )
1. Xác định đề tài, chủ đề :
– Đề tài: Nên dựa vào phạm vi đời sống hoặc đối tượng nhân vật.
– Chủ đề: Xem nội dung chính mà văn bản chuyển tải: Cần dựa vào nhan đề, nội dung hướng đến và thông điệp rút ra để tìm.
Ba chở con đi học
Năm con vào trường mẫu giáo, ba chở con đi học bằng chiếc Cub 50. Trên đường đi, trong lúc dựng xe ngoài sân trường và cả khi chia tay ở cửa phòng học, con cứ nói mãi một câu: “Ba ơi! Hết giờ, ba rước con sớm nhứt nghen, ba”. Ba cũng lặp đi lặp lại không biết chán: “Ừ! Ba sẽ đến sớm nhứt!”.
Suốt thời con học mẫu giáo, chỉ có một lần ba không phải là người đến sớm nhất. Phố đang mưa, ba chạy nhanh quá, không tránh kịp chiếc xe tải bất ngờ quẹo cua, đành thắng gấp. Chiếc Cub lết đi mấy chục mét, ba ngã nằm dưới gầm xe tải. May mà thoát chết! Lồm cồm bật dậy, chạy đến trường, hối hả ẵm con, hối hả xin lỗi. Con làm thinh, nhìn mãi mặt ba, lâu lắm, chợt nói: “Ba ơi, sao trán ba có máu?”. Năm con vào tiểu học, đường đến trường xa hơn. Ba vẫn chở con trên chiếc Cub cũ mèm. Buổi sáng, hễ chia tay nhau ngoài cổng trường là con nhắc: “Ba ơi! Ba cứ đứng đây nghen, ba! Khi nào con vô lớp rồi ba hãy về nghen, ba!”. “Ừ! Ba sẽ đứng đây! Đừng lo!”. Con đi qua sân, đến tận hành lang phòng học vẫn quay ra, dáo dác ngó, xem ba có còn đứng đó hay không. Ba đứng nhìn cái lưng nhỏ xíu của con lẫn trong đám học trò, giơ tay thật cao cho con thấy, đợi đến khi con vào lớp mới chạy vội cho kịp giờ dạy. Suốt thời con học tiểu học, cũng chỉ đúng một lần ba không đứng lại mà hộc tốc chạy đi. Ba chạy hơn trăm mét, bỗng giật mình, nôn nao, khó chịu lạ lùng, đành quay lại, len qua cánh cổng trường sắp đóng, nhìn vào, thấy con đứng tần ngần giữa hành lang vắng. Lúc thấy ba ló đầu vào, ánh mắt con sáng lên như có một giọt nước phản chiếu ánh nắng sớm. Con giơ tay, mỉm cười, miệng mấp máy như muốn nói: “Chạy nhanh lên, ba. Cho kịp giờ! Con vào lớp nghen!”. Ông bảo vệ chưa đành đóng cổng trường, lắc đầu, cười: “Bữa nào cũng vậy!”.Năm con vào cấp II, trường xa thêm chút nữa. Chiếc Cub cà tàng giờ uống xăng như uống nước, tuần nào cũng phải đem đến tiệm sửa hai, ba lần, nên ba và con phải thức sớm, dẫn xe ra hẻm, đạp cho nó nổ máy, phun khói đen mù mịt một lúc mới chịu chạy êm. Ba không còn đón con sớm nhất nữa mà có khi trễ, rất trễ vì thỉnh thoảng xe xì vỏ, nghẹt xăng… Một lần, mưa rất to, phố xá chìm trong nước. Xe ướt bugi, chết máy. Ba xuống xe, dặn: “Con cứ mặc áo mưa, ngồi trên xe để ba dẫn qua chỗ ngập”. Ba lội bì bõm trong nước, đẩy xe len trong dòng người cũng đang vật vã với cảnh nước ngập đến đùi. Bỗng thấy chiếc xe nhẹ hơn, quay lại, thấy con đã cởi áo mưa, nhảy xuống từ lúc nào, cắn răng đẩy tiếp. Ba và con về đến nhà ướt mem, vậy mà vẫn nhìn nhau cười. Năm con vào cấp III, trường xa lắm, mỗi ngày hai lượt đi, về hơn 20 cây số. Chiếc Cub đã bán cho đồng nát. Ba mua chiếc Dream mới, không còn sợ cảnh chết máy dọc đường. Con ngồi phía sau, nói đủ chuyện trên đời: chuyện nhà, chuyện trường, chuyện thầy cô, bè bạn… Có khi xe đã đến cổng trường mà chuyện còn chưa dứt. Trong tiếng mưa, tiếng còi chói tai, tiếng máy xe gầm rú, tiếng cãi vã, hò hét xô bồ giữa đám khói bụi, giữa những ngã tư, ngã năm ùn ứ người và xe giờ cao điểm, ba vẫn nghe rất rõ tiếng con liến thoắng, vì tiếng nói đó ở ngay sau lưng ba. Ngày con thi đại học, ba chở con đến trường rất sớm rồi chờ ngoài cổng, chen chúc trong nhóm cha mẹ cũng ngồi chờ con, hết đứng lại ngồi. Gặp vài học sinh nộp bài ra sớm, cả nhóm nhao nhao bu lại hỏi: “Ra tác phẩm gì, con?”, “Đề khó không, con?”… Ba chạy mua một ly nước mía, đợi con ra khỏi cổng trường là vội vã đưa: “Uống đi con! Cho khỏe rồi về! Làm bài được không, con?”. Con cầm ly nước mía, ngó ba, chớp mắt mấy cái như bối rối: “Chắc không tệ ba à!”. “Đâu, đưa đề ba coi!”. Con cười, lấy đề đưa cho ba. Ba cắm cúi đọc, toàn số và hình, công thức và đồ thị, chẳng biết ất giáp gì. Nhưng thôi, cứ lướt qua cho yên tâm.
Con đi học xa, vậy mà thỉnh thoảng, trong giấc ngủ, ba vẫn hay choàng tỉnh, hoảng hốt vì hình như đã thức dậy trễ giờ đưa con đi học. Biết rằng ở thành phố, chiếc xe là phương tiện tối hậu, nếu không con phải thức sớm, đi bộ cả quãng đường ba cây số từ ký túc xá đến lớp mới kịp giờ, nhưng cứ dụ dự mãi vì lo tình hình giao thông phức tạp, lỡ có bề nào… Cuối cùng, đành bấm bụng đem chiếc Dream lên Sài Gòn cho con đỡ chân. Căn nhà chật chội vì thường khi có chiếc xe dựng chiếm chỗ, giờ bỗng rộng mênh mông. Cứ thấy thiêu thiếu một cái gì! Con ra trường rồi ở lại Sài Gòn làm việc. Ba đi thăm con, đang chờ ngoài cổng bến xe Miền Tây thì nghe con gọi. Con chạy chiếc Dream ba cho, trờ tới, với tay xách túi đồ, nói: “Lên xe đi ba! Con chở ba về”. Ba ngồi sau lưng con, đi qua chằng chịt phố xá, xe chen xe, người chen người, hoa cả mắt. Con luôn miệng giải thích: “Ở đây người ta chạy nhanh lắm, không giống ở quê mình!”, “Chỗ này có quán ăn miền Tây nè ba!”, “Mình vừa qua Đầm Sen đó ba”… Ba làm thinh nghe con nói, tiếng nói không còn vang lên từ phía sau mà từ phía trước. Hết nghe rồi lại nhìn! Ba nhìn tấm lưng dài và rộng của chàng trai trẻ, rưng rưng nhớ cái lưng nhỏ xíu của con ngày mới vào tiểu học. Rồi ba nhìn con đường trước mặt, dài thăm thẳm, lóa nắng, ngập khói bụi, ken đặc xe cộ, nửa ngao ngán, nửa thắc thỏm, tưởng tượng những sáng, những chiều, những tuần… con từ nhà đến chỗ làm rồi từ chỗ làm về nhà trên chiếc Dream đã rệu rã. Ba nói: “Ráng làm có tiền đổi xe mới đi, con! Chiếc này tệ lắm rồi!”. Con quay lại, đùa: “Còn chạy tốt mà ba! Con ráng o bế nó, để dành chở cháu nội ba đi học!”. Ba cười cười, mắng con: “Thằng cha mày!…”.
⇒ Đề tài: +Phạm vi đời sống: Đề tài về tình cảm gia đình
+Nhân vật: Người cha trong kí ức của con
⇒ Chủ đề: Công lao to lớn của người cha trong việc dạy dỗ con lên người qua hành trình chở con đi học đầy yêu thương (Dựa vào chủ đề, nội dung truyện để rút ra)
2. Xác định bố cục và nội dung chính:
– Tác phẩm đã học ta cần nhớ lại các kiến thức về văn bản.
– Các tác phẩm ngoài sách giáo khoa nên ta cần đọc kĩ truyện ngắn được phân tích nhiều lần, nhớ cốt truyện để xác định bố cục, thông thường ta có các cách chia như sau: (Chia bố cục+ xác định nội dung và nghệ thuật giống như cách chia trong bài văn phân tích tác phẩm truyện)
Lập dàn ý (5 phút – Ghi nhanh ra nháp hoặc gạch vào đề)
Dàn ý cơ bản của dạng đề phân tích truyện ngắn:
| Phần | Nội dung |
| Mở đoạn | Giới thiệu tác giả+Tác phẩm |
| Thân đoạn | – Luận điểm 1: Phân tích, làm sáng tỏ giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
– Luận điểm 2: Đánh giá (Không trùng với kết bài) |
| Kết đoạn | Khẳng định lại vấn đề + Cảm nhận của bản thân |
Bước 3: Viết bài (35 đến 45 phút – trình bày sạch sẽ, cẩn thận)
– Khi viết bài, cần bám sát dàn ý đã lập; sử dụng đa dạng các hình thức trích dẫn; kết hợp phân tích với nhận xét, đánh giá
– Sử dụng từ ngữ chính xác, chọn lọc; diễn đạt sáng rõ, thể hiện được cảm xúc của người viết
Bước 4: Đọc lại bài (3 phút – nếu còn thời gian)
– Chú ý đọc lại những câu mở bài, thân bài, kết kết xem đã viết đúng, rõ ràng chưa.
– Soát lỗi chính tả.
– Nếu có lỗi cần sửa thì gạch đi sửa lại thật sạch sẽ.
Cách viết từng đoạn trong bài phân tích TRUYỆN
Chi tiết các bước viết từng đoạn trong bài phân tích Truyện
1.Cách viết mở đoạn
Yêu cầu: Tác giả + Tác phẩm+ Yêu cầu đề (PT nhân vật, tình huống…(Nếu có)
Các cách viết mở bài (Chỉ viết 1 câu văn ngắn)
Cách 1: Nhà phê bình văn học G.Jung từng viết “Từ sự không thỏa mãn với đương thời, nỗi buồn sáng tạo dẫn đưa nghệ sĩ đi vào bề sâu cho tới khi nó tìm thấy trong vô thức mình cái nguyên tượng có khả năng bù đắp lại cao nhất sự tổn thất và què quặt của tinh thần hiện đại”, và trong tác phẩm… nhà văn/nhà thơ đã để cái nguyện tượng ấy sống dạy mạnh mẽ trong những trang văn của mình.
Cách 2: “Nhà văn/nhà thơ.. đã từng tâm sự: . Và đó là lí do để.. ra đời với tất cả những thương quý của.. và cả những ánh ngời trên trang sách.”
Cách 3: Văn học như một thiên thần, nó mang sứ mệnh che chở và bảo vệ con người. Trong tác phẩm ……, nhà văn… đã để ngòi bút tinh tế của mình thực hiện trọn vẹn sứ mệnh cao cả đó qua hình tượng nhân vật… thật ấn tượng.
Ví dụ: Văn học như một thiên thần, nó mang sứ mệnh che chở và bảo vệ con người. Trong tác phẩm “Chở con đi học” nhà văn “Nguyễn Kim Châu” đã để ngòi bút tinh tế của mình thực hiện trọn vẹn sứ mệnh cao cả đó qua hình tượng nhân vật người cha thật ấn tượng.
2. Cách viết thân đoạn
Yêu cầu: Thân bài phải có hệ thống luận điểm rõ ràng, đầy đủ 2 luận điểm chính:
+ LĐ 1: Phân tích (Bám sát vào bố cục, mỗi nội dung được chia trong bố cục ta căn cứ là một luận cứ để phân tích)
+ LĐ 2: Đánh giá (1 đoạn văn)
⇒ Thân đoạn gồm nhiều câu văn, mỗi câu làm rõ một ý nhất định về nội dung hoặc nghệ thuật.
Cách viết:
Phương pháp viết luận điểm 1: Phân tích, làm sáng tỏ giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật (Nên phân tích theo diến biến truyện bám vào cốt truyện)
Nội dung: Phân tích nội dung chính, phân tích từng hình ảnh, chi tiết trong trong truyện ngắn từ (Nên phân tích từng câu, từng hình ảnh một theo thứ tự xuất hiện theo bố cục để không bị xót ý, bám sát chi tiết để diễn giải, đánh giá).
Ví dụ: Khi phân tích truyện ngắn “Chở con đi học” ta bám sát vào các từ ngữ, chi tiết để phân tích, làm nổi bật nội dung truyện
⇒ Nội dung: Đoạn văn nói về tình cảm và sự hi sinh của người cha dành cho con suốt cuộc đời.
⇒ Nghệ thuật: Tình huống truyện nhẹ nhàng, ngôn ngữ gần gũi, xây dựng hình ảnh người cha mang bóng dáng thân thuộc của người cha trong trái tim chúng ta.
Đoạn mẫu:
Có ai nói hết được nhớ thương, ghi lại trọn vẹn đủ đầy yêu mến, gom góp chặt chẽ công lao của đấng sinh thành đã dành cho mình trong suốt quãng đời khôn lớn bằng tình yêu thương. Ấy vậy mà, trong kỉ niệm của nhân vật tôi, anh nhớ hết tất cả từng kí ức nhỏ bé khi có cha bên mình, như muốn níu giữ thật lâu khoảnh khắc có cha trên hành trình đã đi. Chẳng vậy mà, ngòi bút tiếp tục đưa theo dòng chảy của bao nhung nhớ khi con vào cấp hai, xe Cub tồi tàn ngày xưa giờ đã tựa chú ngựa già mệt mỏi, yếu ớt “tuần nào cũng phải đem đến sửa hai, ba lần”. Con đường đi học giờ xa hơn nhưng cha vẫn thế, nhẹ nhàng, lặng lẽ song hành, tuy không còn “đón con sớm nhất mà có khi trễ, rất trẽ vì thỉnh thoảng xe xì vỏ, nghẹt xăng…” mà ba thì vẫn yêu thương con vẹn nguyên như ngày mới chào đời, sẵn sàng “lội bì bõm trong nước, đẩy xe len trong dòng người” để con được bình an ngồi trên xe trong ấm áp. Rồi những năm tháng gắn với chiếc xe máy cà tàng hôm nào cũng qua, con bước cấp ba, lên đại học cha vẫn vững vàng “Trong tiếng mưa, tiếng còi chói tai, tiếng máy xe gầm rú, tiếng cãi vã, hò hét xô bồ giữa đám khói bụi, giữa những ngã tư, ngã năm ùn ứ người và xe giờ cao điểm”, để giờ đây ba lắng nghe con “nói đủ chuyện trên đời: chuyện nhà, chuyện trường, chuyện thầy cô, bè bạn…” như một người tri kỉ lặng lẽ, chẳng cần hồi đáp. Nếu trên dòng đời vội vã, thăm thẳm thời gian trôi qua chẳng có điểm dừng bạn chưa từng một lần cảm ơn cha, thì hãy một lần lắng nghe câu chuyện mở ra từ “Ba chở con đi học” để thấy từng cử chỉ nhỏ bé mà người ba đã gieo vào trái tim con mỗi ngày, rồi khi đã đủ cất cánh bây trên bầu trời của riêng mình chàng trai ấy vẫn nhớ như in sự cẩn thânh, chu đáo nơi “cốc nước mía” ngọt ngào ngày thi trong dáng tất tả của người cha đầy âm yếm. Tình yêu thương ấy rộng lớn hơn biển sâu, cao vượt dãy núi dài nuôi dưỡng con trở thành một vì sao rực rỡ, sáng chói giữa đời, vậy mà ngay cả khi đã đủ rộng dài, khôn lớn rời xa vòng tay ấm, không còn là đứa trẻ của năm nào, cha vẫn đau đáu nhớ thương con trong giấc ngủ vẫn chợt giật mình “hoảng hốt vì hình như đã thức dậy trễ giờ đưa con đi học”, chẳng nói thành lời, người cha già ấy “bấm bụng đem chiếc Dream lên Sài Gòn cho con đỡ chân”. Chỉ bằng vài chi tiết, tình huống truyện nhẹ nhàng, ngôn ngữ gần gũi việc làm giản dị ấy thôi mà sao trang giấy tràn ngập điều kì diệu, thiêng liêng, cao cả đến thế khiến mỗi người như cúi đầu mà thầm cất lời cảm ơn cha, cảm ơn bao lo toan đấng sinh thành đã dành cả thanh xuân để đánh đổi một cuộc đời bình yên nơi này cho ta.
(Màu đỏ: từ trong truyện ngắn được tách ra phân tích, Màu xanh than: phân tích ý nghĩa nội dung của các hình ảnh trong truyện, màu xanh lá cây: Nghệ thuật).
Phương pháp viết luận điểm 2: Viết luận điểm đánh giá
-Yêu cầu: Đánh giá tổng quan về vấn đề nghị luận, phạm vi phân tích và mở rộng nêu ra là những cảm nhận, đánh giá cá nhân về tác giả, tác phẩm về nội dung và nghệ thuật.( Không gộp với kết bài)
-Trình từ viết:
-Nội dung: Khẳng định nội dung chính mà đề bài yêu cầu làm rõ (vấn đề nghị luận).
-Nghệ thuật: Khẳng định những đặc sắc nghệ thuật của dẫn chứng đã phân tích (nên đưa ra những dẫn chứng cụ thể cho những đặc sắc nghệ thuật đó). Đánh giá về tình huống truyện, cách dẫn dắt, miêu tả tâm lí nhân vật, ngôn ngữ…
– Nêu nhận định hoặc liên hệ mở rộng với các tác phẩm khác cùng đề tài hoặc cùng giai đoạn sáng tác (nếu có)
Ví dụ: Phân tích tác phẩm “Chở con đi học”- Nguyễn Kim Châu ta liên hệ với hình ảnh nhân vật “Lão Hạc” của Nam Cao:
Nếu trên dòng đời vội vã, thăm thẳm thời gian trôi qua chẳng có điểm dừng bạn chưa từng một lần cảm ơn cha, thì hãy một lần lắng nghe câu chuyện mở ra từ “Ba chở con đi học” để thấy từng cử chỉ nhỏ bé mà người ba đã gieo vào trái tim con mỗi ngày, rồi khi đã đủ cất cánh bây trên bầu trời của riêng mình chàng trai ấy vẫn nhớ như in sự cẩn thânh, chu đáo nơi “cốc nước mía” ngọt ngào ngày thi trong dáng tất tả của người cha đầy âm yếm, hình ảnh dung dị ấy khiến ta nhớ tới nhân vật Lão Hạc trong tác phẩm mà nhà văn Nam Cao đã khắc hoạ, khi cả một đời sẵn sàng hi sinh tất cả về con, dù phải đánh đổi bằng mạng sống của bản thân mình vì con.
3. Cách viết kết đoạn
Yêu cầu: Kết bài = Tổng kết lại vấn đề nghị luận và phạm vi phân tích + Liên hệ, mở rộng.
Các đoạn mẫu:
Cách 1: Như vậy, tác phẩm B của nhà văn A đã giúp người đọc cảm nhận được bài học mang giá trị sâu sắc, để rồi dù đã khép lại, nhưng giá trị của nó sẽ còn tồn tại mãi với thời gian.
Cách 2: Khép lại những trang văn ấy, trong lòng bạn đọc vẫn bồi hồi bao cảm xúc bởi những cảm xúc được tác giả gieo vào lòng chúng ta không chỉ tồn tại cho hôm nay mà còn mãi mai sau về , đó chính điều đó đã tạo nên sức sống bất diệt cho tác phẩm A, cho nhà văn A trong nền văn chương rộng lớn, vĩ đại này.
Ví dụ: Khép lại những trang văn ấy, trong lòng bạn đọc vẫn bồi hồi bao cảm xúc bởi những cảm xúc được tác giả gieo vào lòng chúng ta không chỉ tồn tại cho hôm nay mà còn mãi mai sau về , đó chính điều đó đã tạo nên sức sống bất diệt cho tác phẩm “Chở con đi học”, cho nhà văn Nguyễn Kim Châu trong nền văn chương rộng lớn, vĩ đại này.
Bài viết mẫu:
Đề bài: Viết đoạn văn nêu cảm nhận về hình ảnh nhân vật người cha trong tác phẩm “Chở con đi học” của nhà văn Nguyễn Kim Châu.
Dàn ý:
*Mở đoạn: Giới thiệu truyện ngắn và nhân vật được phân tích trong đoạn trích.
*Thân đoạn:
– Hoàn cảnh của nhân vật người cha
+ Hai cha con sống với nhau: Cô đơn, vừa làm cha, vừa làm mẹ, nuôi con.
+Nghề nghiệp: Giáo viên: vất vả, nhọc nhằn cùng đời để nuôi con
+Tài sản: Chiếc xe Cub 50: nhỏ bé, đơn xơ, không giầu có
⇒ Hoàn cảnh đặc biệt, khiến gánh nặng trên vai cha càng khó khăn, vất vả.
– Hành trình cha chở con đi học
+Những năm tháng con mới chập chững vào đời
->Mầm non:
+ Ngày nào cũng đón con đúng giờ, đợi con vào lớp mới về: Dõi theo từng bước chân, động viên con mạnh mẽ bước đi.
+ Có lần duy nhất đón muộn vì ba gặp tai nạn: Bất chấp đau đớn, chỉ lo con sợ hãi, mong ngóng
->Tiểu học:
+ Đường xa hơn, vẫn đưa con đi học: Cẩn thận, chu đáo, lo lắng cho con
+ Nhìn con khuất vóng vào lớp, vẫn vẫy tay động viên phía sau: Là bờ vai vững chắc dìu con đi trên đường đời đầy nghiệt ngã
+ Đứa con giờ hiểu chuyện: Động viên cha an tâm đi làm: thấu hiểu sâu sắc tình yêu của cha
⇒ Cha như một bến bờ xanh thẳm nâng bước con vào đời trong bình yên, mọi sóng gió đã có cha gánh vác
– Những năm tháng khôn lớn:
->Cấp hai cha chở đi học: Trời mưa ba vẫn để con được bình yên mà dắt xe lội qua nước lũ: Sẵn sàng hi sinh tất cả chỉ để con bình yên, hạnh phúc.
->Cấp ba: Trường xa hơn con đi học mỗi ngày vẫn có cha ngồi đằng trước lắng nghe đủ chuyện: Người bạn tri kỉ gần gữi với con
->Thi đại học: hỏi han con, xem đè thi, mua nước mía cho con: Tận tình, chu đáo, hướng từng bước con đi.
->Con lên đại học: Đưa xe để con đữo đi bộ: Đau đáu nỗi lòng mong con không vất vả.
->Khi con đi làm: Động viên con mua xe: Muốn con được bằng đời, không chịu thiệt thòi
-Đứa con giờ đây đã chở được ba, gánh vác thay ba nhọc nhằn, nối tiếp con đường là cha tương lai trao yêu thương cho thế hệ tương lai.
⇒ Bản tình ca tha thiết rực cháy trên hành trình làm cha đầy yêu thương của nhân vật đã gửi lại cho ta rất nhiều thông điệp cao quý, nghẹn ngào.
*Kết đoạn: Cảm nhận về nội dung, nghệ thuật của truyện ngắn “Ba chở con đi học” và nhân vật người cha.
Bài làm
Văn học như một thiên thần, nó mang sứ mệnh che chở và bảo vệ con người. Trong tác phẩm “Chở con đi học” nhà văn “Nguyễn Kim Châu” đã để ngòi bút tinh tế của mình thực hiện trọn vẹn sứ mệnh cao cả đó qua hình tượng nhân vật người cha thật ấn tượng. Đó là từng bước đi chập chững tới bóng dáng chàng trai trưởng thành khẽ mở theo từng nhịp đời hối hả giữa vòng tay ba, được nhà văn kể lại ngày từ những năm đầu đời ngay lúc “vào trường mẫu giáo” trên chiếc xe Cub 50 người ba ấy luôn chở con đi học. Còn hơn cả một tình yêu thương, có lẽ nếu đủ đầy để kể về người cha trong câu truyện đẹp đẽ, tinh khôi vương màu vàng nắng ấy còn là một con người có trách nhiệm, hi sinh nỗi đau của riêng mình chỉ để con được an tâm vào đời. Vì “ Suốt thời học mẫu giáo, chỉ có một lần ba không phải là người đến sớm nhất”, bởi “chạy nhanh quá, không kịp tránh chiếc xe tải bất ngờ quẹo cua, đành thắng gấp”, người cha ấy nằm dưới gầm xa “May thoát chết”, vẫn quê cả thân mình “Lồm ngồm bật dậy, chạy đến trường” mà “hối hả ẵm con, hối hả xin lỗi” mặc kệ máu vẫn rơi, vết thương còn nguyên đó. Nếu trên dòng đời vội vã, thăm thẳm thời gian trôi qua chẳng có điểm dừng bạn chưa từng một lần cảm ơn cha, thì hãy một lần lắng nghe câu chuyện mở ra từ “Ba chở con đi học” để thấy từng cử chỉ nhỏ bé mà người ba đã gieo vào trái tim con mỗi ngày, rồi khi đã đủ cất cánh bây trên bầu trời của riêng mình chàng trai ấy vẫn nhớ như in sự cẩn thânh, chu đáo nơi “cốc nước mía” ngọt ngào ngày thi trong dáng tất tả của người cha đầy âm yếm, hình ảnh dung dị ấy khiến ta nhớ tới nhân vật Lão Hạc trong tác phẩm mà nhà văn Nam Cao đã khắc hoạ, khi cả một đời sẵn sàng hi sinh tất cả về con, dù phải đánh đổi bằng mạng sống của bản thân mình vì con.Để rồi, từ dòng chảy câu truyện ta tiếp tục ru mình vào miền nhớ nơi tôi hôm nào tới những ngày tiểu học dần khôn lớn hơn, nhưng cha vẫn là người tất tả, vội vã với “đường đến trường xa hơn” mà ba chở con đi trên đường, như cả khoảng đời xa xôi, xanh biếc vẫn lặng lẽ trôi qua. Thế nhưng, sâu thẳm nơi kí ức của con còn nguyên bao ấm áp lúc chia tay nhau ngoài cổng trường trong niềm bịn rịn, giây phút ấy để con không lạc lõng giữa đời “con đi qua sân, đến tận hành lang phòng học vẫn quay ra, ráo rác ngó xem” còn cha vẫn lặng lẽ đứng đó cố “giơ tay thật cao”, rồi “đợi đến khi con vào lớp mới chạy vội cho kịp giờ dạy”. Rồi, thời gian cũng qua, những năm tháng đầu đời vội vã nhường lại cho kí ức ngọt ngào ngày tiểu học, thế nhưng ba chẳng khác vẫn yêu thương con vô điều kiện, dù có hôm vội vã, muộn làm, tất bật cùng thế giới hối hả, đã có lúc “ba không đứng lại mà hộc tốc chạy đi”, nhưng vì ấy náy, vì lòng yêu thương, lo lắng và hơn hết là lời hứa của một con người bước chân bỗng “giật mình, nôn nao, khó chịu lạ lùng, đành quay lại, len qua cánh cổng trường sắp đóng”, thế mới thấy tấm lòng bao la, rộng lớn của ba vĩ đại đến dường nào. Đó chính là những lo lắng mà mọi người cha luôn gom lại trong tim mình thầm lặng suốt bao năm tháng, chẳng bao giờ kể lể, kêu than, chỉ mong mỗi hành trình con qua bình yên, an nhiên mà mạnh mẽ. Khiến con thấu hiểu, suy nghĩ mà thương ba hơn giờ đây không còn sợ hãi cầu cứu cái vẫy tay hôm nào mà vui vẻ động viên “Chạy nhanh lên ba. Cho kịp giờ! Con vào lớp nghen!”. Ấy vậy mà, trong kỉ niệm của nhân vật tôi, anh nhớ hết tất cả từng kí ức nhỏ bé khi có cha bên mình, như muốn níu giữ thật lâu khoảnh khắc có cha trên hành trình đã đi. Chẳng vậy mà, ngòi bút tiếp tục đưa theo dòng chảy của bao nhung nhớ khi con vào cấp hai, xe Cub tồi tàn ngày xưa giờ đã tựa chú ngựa già mệt mỏi, yếu ớt “tuần nào cũng phải đem đến sửa hai, ba lần”. Con đường đi học giờ xa hơn nhưng cha vẫn thế, nhẹ nhàng, lặng lẽ song hành, tuy không còn “đón con sớm nhất mà có khi trễ, rất trẽ vì thỉnh thoảng xe xì vỏ, nghẹt xăng…” mà ba thì vẫn yêu thương con vẹn nguyên như ngày mới chào đời, sẵn sàng “lội bì bõm trong nước, đẩy xe len trong dòng người” để con được bình an ngồi trên xe trong ấm áp. Không còn là đứa trẻ của năm nào, cha vẫn đau đáu nhớ thương con trong giấc ngủ vẫn chợt giật mình “hoảng hốt vì hình như đã thức dậy trễ giờ đưa con đi học”, chẳng nói thành lời, người cha già ấy “bấm bụng đem chiếc Dream lên Sài Gòn cho con đỡ chân”. Khép lại những trang văn ấy, trong lòng bạn đọc vẫn bồi hồi bao cảm xúc bởi những cảm xúc được tác giả gieo vào lòng chúng ta không chỉ tồn tại cho hôm nay mà còn mãi mai sau về , đó chính điều đó đã tạo nên sức sống bất diệt cho tác phẩm “Chở con đi học”, cho nhà văn Nguyễn Kim Châu trong nền văn chương rộng lớn, vĩ đại này.
