(MS312) Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Bình Dương năm 2025 (đọc hiểu Kính gửi mẹ, NLXH Đề xuất giải pháp về thực trạng không nghe lời khuyên răn, dạy bảo của cha mẹ)

Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Bình Dương năm 2025

Gợi ý đáp án

Đề và đáp án môn ngữ văn thi lớp 10 năm 2025 tỉnh Bình Dương

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI TUYỂN SINH 10 THPT NĂM HỌC 2025-2026
Môn thi: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)

I, ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Con đã đi rất xa rồi
Ngoảnh nhìn lại vẫn gặp ánh đèn thành phố

Sau cánh rừng, sau cù lao, biển cả
Một ánh đèn sáng đón nơi con
Và lòng con yêu mến, xót thương hơn
Khi con nghĩ đến cuộc đời của mẹ
Khi con nhớ đến căn nhà nhỏ bé
Mẹ một mình đang dõi theo con

Sao đêm nay se thắt cả lòng con
Khi con gặp ánh đèn thành phố
Nơi mẹ sống, mẹ vui buồn, sướng khổ
Chỉ một mình tóc cứ bạc thêm ra

Sao đêm nay khi đã đi xa
Lòng con bỗng bồn chồn quay trở lại
Bên đồi mẹ nhọc nhằn dấu ái
Nỗi mắt còn thăm thẳm trong tim

Đời mẹ như bến vắng bên sông
Nơi đón nhận những con thuyền tránh gió
Như cây tự quên mình trong quả
Quả chín rồi ai dễ nhớ ơn cây
Như trời xanh nhẫn nại sau mây
Con đường nhỏ dẫn về bao tổ ấm

Con muốn có lời gì đằm thắm
Ru tuổi già của mẹ tháng năm này.

(Trích “Kính gửi mẹ”, Ý Nhi, in trong tập Văn chương một thời để nhớ (Thơ), NXB Văn học, 2006, tr.45)
Đà Nẵng – Hà Nội, 11-1978

¹ Ý Nhi tên thật là Hoàng Thị Ý Nhi, sinh năm 1944 tại thị xã Hội An, tỉnh Quảng Nam. Bà là một trong những nhà thơ nữ tiêu biểu của thơ ca Việt Nam đương đại.

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của đoạn trích.
Câu 2 (0,5 điểm): Chỉ ra những từ ngữ bộc lộ cảm xúc của chủ thể trữ tình trong những đoạn thơ bắt đầu bằng cụm từ “Sao đêm nay”.
Câu 3 (1,0 điểm): Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong hai dòng thơ sau:

Đời mẹ như bến vắng bên sông
Nơi đón nhận những con thuyền tránh gió
Câu 4 (1,0 điểm): Nêu mạch cảm xúc của chủ thể trữ tình trong đoạn trích trên.
Câu 5 (1,0 điểm): Nội dung của hai dòng thơ cuối: Con muốn có lời gì đằm thắm/ Ru tuổi già của mẹ tháng năm này, lựa chọn một bài học em thấy có ý nghĩa nhất đối với bản thân, giải thích lí do vì sao lựa chọn.

1. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích chủ đề trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.

Câu 2 (4,0 điểm):
Hiện nay có một số thanh thiếu niên không nghe lời khuyên răn, dạy bảo của cha mẹ.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) để xuất những giải pháp để khắc phục vấn đề trên.

HẾT
Giám thị không giải thích gì thêm

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT ĐỀ THI VÀO 10 NĂM HỌC 2025 – 2026

MÔN NGỮ VĂN – BÌNH DƯƠNG
THỰC HIỆN: BAN CHUYÊN MÔN TUYENSINH247.COM

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm):
Thể thơ tự do.

Câu 2 (0,5 điểm):
Các từ ngữ bộc lộ cảm xúc của chủ thể trữ tình là:

• se thắt cả lòng con
• lòng con bỗng bồn chồn

Câu 3 (1,0 điểm):
Biện pháp so sánh: “Đời mẹ” được ví với “bến vắng”
Tác dụng:

• Giúp câu thơ thêm sinh động, hấp dẫn.
• Thể hiện mẹ là bến vắng bình yên, nơi con có thể trở về sau những vất vả, khó khăn, trong cuộc sống. Ở bên mẹ con sẽ nhận được sự bình yên, tiếp thêm sức mạnh cho con.
• Qua đó thể hiện sự biết ơn, tình yêu của con dành cho mẹ.

Câu 4 (1,0 điểm):
Mạch cảm xúc của chủ thể trữ tình trong đoạn thơ:

• Ở nơi xa chủ thể trữ tình nhớ về mẹ, xót xa khi nghĩ về cuộc đời của mẹ.
• Khổ thơ 2, 3 thể hiện niềm xúc động trào dâng khi nghĩ đến mẹ.
• Tiếp đến là thầm thìa sự hy sinh thầm lặng của mẹ, sự chấp nhận và lòng ước yêu thương, đền đáp công ơn của mẹ đối với mình.

Câu 5 (1,0 điểm):

• Học sinh đọc 2 câu thơ và rút ra bài học mình tâm đắc nhất, đưa ra lí giải phù hợp.

Gợi ý một số bài học:

• Luôn yêu thương, kính trọng mẹ.
• Chăm sóc, báo hiếu mẹ khi mẹ vẫn đang còn ở bên mình.

PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích chủ đề trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.

Mở đoạn:

• Hình ảnh người mẹ hiện lên trong tâm trí con: Tình yêu, sự xót thương, nỗi nhớ trào dâng khi nghĩ đến “cuộc đời của mẹ”, “căn nhà nhỏ bé”.
  • Mẹ lặng lẽ, đón chờ, hy sinh.
  • Mẹ sống cho con mà không đòi hỏi báo đáp.
  • Mẹ bao dung, bền bỉ và ấm thầm che chở.
    => Hình ảnh mẹ thông qua nỗi nhớ của con hiện lên với sự hi sinh, tảo tần, cô đơn.
• Cảm nhận và thấu hiểu sự hy sinh thầm lặng của mẹ: mẹ là chốn bình yên để con quay về, mẹ không cần nhận lại báo đáp.
• Khát vọng báo hiếu, báo đáp công ơn của mẹ.
• Sự thức tỉnh, lòng biết ơn chân thành.
• Thể hiện khao khát được bù đắp, yêu thương và chăm sóc mẹ lúc tuổi già.

Kết đoạn:
Tổng kết vấn đề nghị luận.

Câu 2 (4,0 điểm)

Hiện nay có một số thanh thiếu niên không nghe lời khuyên răn, dạy bảo của cha mẹ.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) đề xuất giải pháp để khắc phục vấn đề trên.

Mở bài:

• Nêu vấn đề nghị luận: Giải pháp để khắc phục vấn đề con cái ngày càng không nghe lời khuyên răn, phản kháng hoặc thờ ơ với lời dạy dỗ.

Thân bài:

• Hiện nay những lời răn dạy, dạy bảo của cha mẹ không phải lúc nào cũng được con tiếp thu và thay đổi tích cực mà có thể rất phản kháng, khó chịu, thậm chí chống đối, làm trái lại những điều cha mẹ dạy.

→ Nguyên nhân của vấn đề:

+ Từ phía con cái:

• Tâm lý tuổi mới lớn, thích thể hiện cái tôi, muốn khẳng định bản thân.
• Bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài, mạng xã hội, bạn bè.

+ Từ phía cha mẹ:

• Lối giáo dục áp đặt, thiếu lắng nghe và thấu hiểu.
• Khoảng cách thế hệ, khác biệt tư duy, không hiểu tâm lý con.
• Thiếu thời gian quan tâm, đồng hành cùng con.

→ Nếu không nghe lời dạy dỗ của cha mẹ, các bạn học sinh:

• Dễ mắc sai lầm trong học tập, lối sống, cách ứng xử.
• Mất phương hướng, đánh mất giá trị đạo đức.
• Rạn nứt tình cảm gia đình, xa cách giữa các thế hệ, khiến giữa các thành viên trong gia đình không thể hiểu nhau.

→ Đề xuất giải pháp khắc phục:

+ Từ phía cha mẹ:

• Thay đổi cách giáo dục: Từ áp đặt sang đồng hành, chia sẻ và thấu hiểu.
• Dành thời gian nhiều hơn cho con, tạo môi trường trò chuyện, trao đổi để hiểu con hơn.
• Lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con, để con cảm thấy được tin tưởng.

+ Từ phía con cái:

• Hiểu và trân trọng công lao, tình thương của cha mẹ.
• Lắng nghe lời khuyên với thái độ cầu thị, chọn lọc áp dụng phù hợp.
• Biết ơn và gìn giữ đạo hiếu, coi đó là nền tảng để trưởng thành.

+ Ngoài ra nhà trường cần tổ chức các chương trình giáo dục kỹ năng sống, dạy cách giao tiếp trong gia đình.
Tuyên truyền, định hướng giá trị truyền thống trong thời đại mới…

→ Học sinh lấy dẫn chứng minh họa phù hợp.

Kết bài:
Tổng kết vấn đề nghị luận.

HẾT

⚠️ Trang web không thu bất kỳ khoản phí nào khi tải tài liệu. Mọi nội dung đều miễn phí cho học sinh và giáo viên.

🚫 Khuyến nghị: Không thực hiện thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho các quảng cáo hoặc liên kết mạo danh website.

☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để mình có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!

☕ Ủng hộ 1 ly cà phê 📲 Quét QR Momo / VietQR

💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập để học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️

Quét QR để ủng hộ

×