Đề khảo sát chất lượng Ngữ Văn 9 – Huyện Đông Anh (2024-2025)

PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm):

Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:

ĐẤT NƯỚC¹

(Trích²)

Mùa thu nay khác rồi
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới

Trong biếc nói cười thiết tha!

 Trời xanh đây là của chúng ta
 Núi rừng đây là của chúng ta
 Những cánh đồng thơm ngát
 Những ngả đường bát ngát
 Những dòng sông đỏ nặng phù sa

 Nước chúng ta
Nước những người chưa bao giờ khuất
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về!

(Trích “Đất nước” – Nguyễn Đình Thi, Thơ Việt Nam 1945-1960 – NXB Văn học, 1960)

Chú thích:

(1)- Bài thơ “Đất nước” được sáng tác trong khoảng thời gian từ 1948 đến 1955, giai đoạn đỉnh cao của cuộc kháng chiến chống Pháp. Đây là thời kỳ đất nước ta trải qua những khó khăn, gian khổ nhưng cũng đầy hào hùng.

(2)- Đoạn thơ này nằm ở phần đầu của bài thơ “Đất nước”, sau đoạn hồi tưởng về mùa thu Hà Nội. Nó đánh dấu bước chuyển từ cảm xúc hoài niệm sang cảm xúc tự hào về mùa thu mới của dân tộc.

Câu 1 (0.5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản trên.

Câu 2 (1.0 điểm). Trong niềm vui chứng kiến sự đổi thay lịch sử của đất nước, nhà thơ đã gợi ra những hình ảnh nào về đất nước của mình? Những hình ảnh đó có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nội dung chủ đề của văn bản?

Câu 3 (0.5 điểm). Trong đoạn trích, nhân vật trữ tình xưng “tôi”, sau đó lại chuyển sang “chúng ta”. Theo em, việc thay đổi hai đại từ này có ý nghĩa gì?

Câu 4 (1.0 điểm). Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong những dòng thơ sau:

Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta

Câu 5 (1.0 điểm).  Đoạn trích khép lại bằng những cảm xúc của tác giả về quá khứ, về những người đã hy sinh để bảo vệ đất nước: “Những buổi ngày xưa vọng nói về!”. Điều đó gợi cho em có những suy nghĩ gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc viết tiếp những trang sử hào hùng của dân tộc?

PHẦN VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em về hình ảnh đất nước qua mười dòng thơ đầu của đoạn trích được trích dẫn trong phần đọc hiểu.

Câu 2 (4 điểm).

Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa

Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa

Mùa bội thu trải một nắng hai sương.

                                        (Trích: Không có gì tự đến đâu con – Nguyễn Đăng Tấn)

Từ nội dung đoạn thơ trên kết hợp với những hiểu biết xã hội, em hãy viết một bài văn  (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến sau: Điều tốt đẹp sẽ đến với những ai kiên trì và không bỏ cuộc.