ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ I NGỮ VĂN 11 2025 2025 TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

(Lược một đoạn: Tích là một đứa trẻ con nhà nghèo. Vì gia cảnh quá túng quẫn, bố nó phải vào Nam tìm việc làm. Một hôm, nó đang ở nhà trông em thì thấy mẹ về, nước mắt đầm đìa, hỏi ra mới biết bố người nhắn cho mẹ rằng bố nó đang ốm thập tử nhất sinh, nằm ở nhà thương Sài Gòn. Để có tiền đi thăm chồng, ngoài một phần dành bán Tích cho bà Lý – một người đàn bà góa giàu có để lấy mười đồng bạc. Dù còn nhỏ tuổi, nhưng Tích rất hiểu chuyện, nó đồng ý với mẹ, còn cố tỏ ra không buồn để mẹ yên lòng).

– Con ạ, mẹ chỉ được tạm cho con làm này thôi là cũng. Mai kia, mẹ và người ta thỉnh thoảng còn cùng phải tắm cho sạch sẽ. Chẳng ai rỗi mà lâu đâu. Người ấy sẽ mấy cho đỡ may tốn tấy…

Thằng chỏ cãi gì thì nhiên đã len lén. Nó cố nuốt nước trôi xuống, nhưng không được. Cái ấy vọt lên miệng. Nước mắt, miệng nó chạy ra. Nó vội vàng lấy hai tay bịt mặt. Làm thế để mẹ không thấy. Nó muốn để mẹ khỏi biết, là tội khóc ngoài. Mà nếu mẹ nó khóc, thì nó cũng khó lòng giữ được cho khỏi khóc. Như vậy, cả mẹ lẫn con đều thêm đau lòng… Nó cứ nhắm mắt, nhìn trong tối mà nghĩ mãi. Từ lại gặp ngay một cái gì như là ánh sáng, nhói lên ở óc. Mẹ nó nói bằng giọng như khóc mà không khóc, lại ngập ngừng như sợ ai nghe thấy và sợ con nhỏ nghe rõ xét. Nhưng mặt nó mơ mộng mộng nước. Nó vội nhìn đi ngay, chỉ vào một cái lẻ sụng mà bảo:
– Bu trông: có con tôm đang bám…

Tiếng nó tắc lại. Mũi nó đặc tịt. Nó phải há hóc mồm ra để thở như một con cá ngáp. Hơi thở thoát vội ra thành một tiếng nấc. Trời ơi! Nó không còn giấu được! Thế là nó cười gằn mất, nhưng cái cười nghẹn đắng phập phồng mặt mày. Mẹ nó nghiến chặt răng. Cái miệng mẹ nó đỏ bừng lên. Tích nghe thấy một tiếng chùi tay êm hẳn lại cả những lời đã bị nuốt.

– Bố mày! Con gái mà mau nước mắt…

Nhưng chính mẹ nó cũng đang khóc rồi. Mẹ nó lấy cái khăn tay đang để ký cho lau nước mắt, rồi bảo nó:
– Thì thôi, con ạ. Đừng khóc nữa. Bu tắm xong cho thì về nhà trong em. Bu đi bảo người ta rằng: Con không chịu. Đã lấy tiền của người ta đâu mà phải lo!

Tích sụp hái. Nó muốn lăn kề để bảo mẹ: Không phải thế! Nó khóc, không phải vì mẹ nó định bán nó đâu. Nó bằng lòng cho mẹ nó bán rồi vì nó rất muốn để. Hôm qua, lúc bác cụ Vĩ bán bò về nói bên bố nó ốm nặng, nó chỉ còn ước chi làm sao bố nó khỏi bệnh. Nó không hề nói mà mẹ cũng đã hiểu. Nó nghe mẹ bảo nó: “Tích, mẹ định…” thì nó biết ngay là mẹ đã bằng lòng bán nó rồi, nó mừng thầm. Nó chỉ thương mẹ, mẹ phải định thần nghĩ đi nghĩ lại mãi mới dám quyết, đau khổ như thế nào thôi. Việc đó làm nó đau như ai móc ruột mà cười. Bố nó ốm đau mà lại còn lo cho bố, mẹ nó lại lo ngược lại. Anh em thỉnh thoảng có ai. Mẹ nó phải vào xem ông thể thế nào. Con nó, nó đóng để bên nhà bà Lý có làm sao? Như bị giữ, nó được bồi hồi. Nhưng chúng nó chưa biết, nó không biết rằng nó yêu bố mẹ đến thế nào! Không thể, chẳng bao giờ không thương bố, chẳng bao giờ mẹ cho nó mẹ đau khổ đến như vậy, nó biết phải làm sao? Xoay xở hay sao? Không. Nó không làm được. Chính nó đã hiểu rằng nó không làm được gì hơn. Nó thấy mình bé nhỏ. Mới có mười ba mười bốn tuổi mà lại cho mẹ nó vay thêm một lần nữa thôi để mẹ khỏi lo lắng. Nó vội vàng lấy tay quệt nước mắt. Nhưng nghĩ đến lúc phải xa mẹ xa em thì khối buồn sao được? Không cầm được nước mắt, nó nức nở khóc. Dẫu có phải mười cái chết vì mẹ nó cũng cam lòng. Ai biết? Nó muốn kêu lên bảo mẹ: Mẹ đừng bán con đi, mẹ ơi! Nhưng mẹ không nói được. Tiếng nức nở, như một dòng thác mạnh, cứ trào ra. Nó muốn làm lại mà không nổi.

[…]

Vậy là đêm nay là đêm cuối cùng mẹ con còn sum họp với nhau. Chỉ đêm mai là đã kể một người một nơi. Nghĩ đến nông nói ấy, người mẹ khóc nức khóc nở cả hai bả đồ ướt trong lòng. Chị sợ sau này chắc là con hư hỏng, nó sẽ chẳng còn như đứa trẻ hôm nay đâu.

Tích chẳng nói năng chi. Nó nắm sát vào với em. (…) Chao ôi! Tí mặt, chỉ mai thôi, đã chẳng còn thấy mẹ em nó nữa. Nó đau đớn trong ngực, nó nức nở như gió cuốn, cứ cuộn cuộn lên. Nước mắt Tích ứa như lụy thí thụy. Mẹ và em cũng cùng có những ý nghĩ giống giống động, vòng tay quàng mình em nó, mẹ chảy trên đầu nó, xoa lưng nó, nắm  cánh tay nó, kéo nó sát vào em nó, như muốn cho cả ba mẹ con liền vào với nhau. Cũng có lúc thằng Cu bực quá, hay bị ép chặt khó chịu, đấy là vợ hư thì Tích lại xích ra. Mẹ Tích phe phẩy quạt cho con. Khi thằng Cu bắt yên, Tích mượn thều thào nói: “Mẹ ơi, đừng bán con cho bà Lý nữa nhé mẹ!” Những lúc ấy, Tích thương chạm tay vào mẹ, đang vòng cổ nó. Mẹ lạ mẹ Tích lại nắm lấy tay Tích, rồi đặt lên đầu, đùa: “Con ơi! Tay mẹ đã cứng rồi mà con nói chuyện ấy mãi thế! Mẹ mà không đi thì bố chết mất. Con đừng nói nữa!”

Mẹ nó cười mà nước mắt ròng mình khóc. Mẹ biết đêm mai mẹ con gối đầu giường ấy, mẹ nó đi xa, và cũng sợ hễ hở mồm nói thì người kia biết rằng mình khóc. Mẹ nằm mát giọt qua dãy nhà im, rồi mê man.

– Khuya lắm rồi nhỉ? Tích chưa ngủ kia à con?
– Thưa bu, con chưa ngủ.

Lần đầu tiên, Tích dùng tiếng “thưa”. Mọi ngày mẹ nó vẫn dặn nó thưa giả thưa quen. Nhưng nó không chịu nói. Lúc nào nghe ngượng lắm, sợ mẹ nó cười. Nay nó mới nói với mẹ nó, mà lại nói buồn nói rầu rầu. Có lẽ nó muốn ngoài ngoài đề làm vui lòng mẹ một lần sau hết. Hay chỉ có lẽ là để tỏ ý hối hận, hối hận vì đã cả cứng có, không chịu lấy lại lưỡi rắn?

– Sao không ngủ đi con?
– Con buồn, con muốn ngủ.
– Để đằng biết mày! Nào có khó khăn gì? “Thưa bu! Thưa bu!”, ừ, đêm qua! Thế mà nó đã để bu nó phải mang nó bán đi. Khổ thân bu! Bây giờ nó chỉ muốn khóc, nhưng bu nó mãi, để “thưa bu” suốt đời. […]

– Ngủ đi con ạ. Có mà ngồi mãi thế này, không thì mai nhọc chết.
– Đừng bu ạ. Mai bu đi, đêm mai…
– Thức mãi ư, bu ngủ giấc thì hết đêm mất.
– Hết thì hết chứ thức làm gì?
– Thức mà bu ạ. Để… Đêm mai…

Mẹ ngừng ngay lại. Rồi im lặng. Một lúc sau, có tiếng người đàn bà ỳ ạt mịt. Tích đưa tay tìm bàn tay mẹ…
Trong đêm lặng, tiếng một đoạn xe lửa qua một ga gần đây, kêu rầm rập. Một tiếng còi gay gắt vọt lên tịch mịch.

Mẹ Tích tự nhiên ôm lấy Tích và kêu lên như hoảng hốt:
– Con ơi!
– Bu ơi!

[…]

(Trích “Những trẻ khốn nạn” – Nam Cao, in trong Người cầm bút nói – Các tác phẩm bị quên lãng 70 năm, lần đầu tiên in lại, Lại Nguyên Ân sưu tầm, biên soạn, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2021)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. (0,5 điểm)
Xác định ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. (0,5 điểm)
Câu chuyện chủ yếu đề cập tới – hoặc tập trung thể hiện nội dung nào?

Câu 3. (1,0 điểm)
Chỉ ra các đặc điểm của ngôn ngữ nổi bật được thể hiện trong ngữ liệu sau:

“Bố mày! Con gái mà mau nước mắt…
Nhưng chính mẹ nó cũng đang khóc rồi. Mẹ nó lấy cái khăn tay đang để ký cho lau nước mắt, rồi bảo nó:
– Thì thôi, con ạ. Đừng khóc nữa. Bu tắm xong cho thì về nhà trong em. Bu đi bảo người ta rằng: Con không chịu. Đã lấy tiền của người ta đâu mà phải lo!”

Câu 4. (1,0 điểm)
Thương bố, Tích chấp nhận làm con nhà bà Lý, điều đó cho em thấy Tích là người con thế nào?

Câu 5. (1,0 điểm)
Đoạn trích trên có tác động như thế nào đến tình cảm, thái độ của anh/chị đối với gia đình của mình?

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (4,0 điểm)
Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá nghệ thuật trần thuật trong đoạn trích đã cho ở phần Đọc hiểu.

Câu 2. (2,0 điểm)
Internet đem lại nhiều lợi ích cho đời sống con người, nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận những tác hại của nó nếu không biết sử dụng đúng cách.
Từ góc nhìn của người trẻ, hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày quan điểm của anh/chị về nhận định trên

Loading...

Taking too long?

Reload document

| Open in new tab

TẢI VỀ TẠI ĐÂY

☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!

☕ Ủng hộ 1 ly cà phê 📲 Quét QR Momo / VietQR

💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️

Quét QR để ủng hộ

×