Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 Bạc Liêu 2025
Năm học: 2025–2026
Ngày thi: 22/5/2025
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Đề thi chính thức
I, ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
(1) Mẹ ngồi xuống đi
không phải tàu to thuyền lớn
chỉ dăm cây mía làm bè
cũng chẳng sông to suối nhỏ
ao nhà mình thôi
con mời mẹ rong chơi…
(2) Mẹ cười giãn nếp nhăn
hàm răng trầu long lanh
mẹ ngồi cho vững nhé
tay con làm chèo…
(3) Ao nhà mình thôi bé nhỏ
những vòng sóng cũng nhỏ
mở ra khoảng trời đáy nước
mắt mẹ đắm đắm cười…
(4) Ngày xưa ơi của mẹ
là chiếc thuyền câu bé bé
vùng chiêm trũng quê mình
góc câu ao nhỏ
dàn cá chơi trốn tìm quanh vạt bèo tây
bến sông chiều kín lũ mướp…
(5) Ngày xưa của mẹ
là chùa Thầy, chùa Hương
mùa xuân trẩy hội
thuyền ra thuyền vào
tấp nập lời chào
A Di Đà Phật!
(6) Rồi một lần
thuyền đưa mẹ về Tây Trúc
con khăn trắng áo xô
khóc mẹ đầm đìa…
(7) Mẹ ngồi cho chắc nhé
ao nhà mình thôi
Ơ kìa mẹ đâu rồi!
(8) Quờ tay không chạm mẹ
mưa nhòa mắt con…
(Mơ, Nguyễn Kiên Thọ)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (1,0 điểm)
Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2. (1,0 điểm)
Chỉ ra những dòng thơ thể hiện sự ân cần của con đối với mẹ trong các khổ (1) và (2).
Câu 3. (1,0 điểm)
Liệt kê bốn hình ảnh gắn liền với ngày xưa của mẹ trong khổ thơ (4).
Câu 4. (1,0 điểm)
Trình bày tác dụng của phép điệp ao nhà mình thôi.
Câu 5. (1,0 điểm)
Nhận xét tâm trạng của con qua hai khổ thơ (7) và (8).
Câu 6. (1,0 điểm)
Từ nội dung văn bản, nêu bài học ý nghĩa nhất đối với bản thân. Lý giải.
II, VIẾT (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về sự bất đồng quan điểm sống giữa cha mẹ với con cái trong gia đình; từ đó đề xuất hướng giải quyết.
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI
I, TRẮC NGHIỆM
Câu 1:
Thể thơ: tự do
Câu 2:
Những câu thể hiện sự ân cần:
- Mẹ ngồi xuống đi
- Con mời mẹ rong chơi
- Mẹ ngồi cho vững nhé
- Tay con làm chèo
- Mẹ ngồi cho chắc nhé
Câu 3:
Hình ảnh gắn với ngày xưa của mẹ:
- Chiếc thuyền câu
- Vùng chiêm trũng
- Góc câu ao nhỏ
- Bến sông chiều kín lũ mướp
Câu 4:
Phép điệp: ao nhà mình thôi
Tác dụng:
- Tạo nhịp điệu cho bài thơ
- Nhấn mạnh không gian gắn bó thân thuộc với mẹ
- Gợi sự bình dị, cảm xúc yêu thương chân thành, gợi không gian ký ức thiêng liêng của mẹ – con
- Khơi gợi nỗi nhớ, tình yêu thương con dành cho mẹ
Câu 5:
Tâm trạng con:
- Bất ngờ, hụt hẫng khi thấy mẹ không còn nữa (Ơ kìa mẹ đâu rồi!)
- Đau đớn, xót xa đến tận cùng khi nhận thức rõ thực tế mất mẹ (mưa nhòa mắt con)
Câu 6:
Bài học ý nghĩa:
- Trân trọng từng khoảnh khắc được ở bên mẹ
- Luôn yêu thương, hiếu kính cha mẹ khi còn có thể
II, LÀM VĂN: GỢI Ý TRIỂN KHAI
Mở bài:
Giới thiệu vấn đề: Sự bất đồng quan điểm sống giữa cha mẹ và con cái trong gia đình
Thân bài:
1. Giải thích:
- Quan điểm sống: Cách suy nghĩ, lựa chọn và hành xử
- Bất đồng: Mâu thuẫn giữa thế hệ cha mẹ và con cái trong suy nghĩ, hành động
2. Nguyên nhân:
- Khác biệt thế hệ: Môi trường sống khác nhau
- Thay đổi xã hội nhanh chóng
- Thiếu sự thấu hiểu, chia sẻ
3. Hậu quả:
- Mâu thuẫn, căng thẳng
- Khoảng cách tình cảm ngày càng lớn
- Ảnh hưởng tâm lý trẻ (cô lập, mất định hướng)
4. Giải pháp:
- Phía cha mẹ:
- Lắng nghe, tôn trọng
- Cập nhật tư duy, tránh áp đặt
- Phía con cái:
- Thấu hiểu cha mẹ
- Trình bày quan điểm hợp lý, giữ thái độ đúng mực
5. Liên hệ:
- Liên hệ bản thân để chứng minh, nêu bài học rút ra
Kết bài:
Khẳng định lại tầm quan trọng của sự thấu hiểu, đồng cảm giữa cha mẹ và con cái