Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 Tiền Giang 2025
Gợi ý đáp án
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH TIỀN GIANG
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
(Đề thi có 02 trang)
KỲ THI TUYỂN SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
NĂM HỌC 2025–2026
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I, ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau:
Lòng vị tha không chỉ giúp người khác có cơ hội làm lại cuộc đời mà còn khiến chính chúng ta trở nên bao dung, nhân hậu hơn.
Trong cuộc sống, không ai là hoàn hảo, và đôi khi, vì những hoàn cảnh éo le, một số người đã phạm sai lầm, thậm chí vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, sau khi họ đã trả giá cho những lỗi lầm của mình, điều quan trọng nhất không phải là tiếp tục phán xét hay xa lánh, mà là dang rộng vòng tay yêu thương, giúp họ tìm lại con đường đúng đắn.
Lòng vị tha không chỉ giúp người khác có cơ hội làm lại cuộc đời mà còn khiến chính chúng ta trở nên bao dung, nhân hậu hơn. Khi một người đã ăn năn hối cải, họ rất cần sự cảm thông để có thể hòa nhập với xã hội, sống một cuộc đời ý nghĩa hơn. Nếu chúng ta chỉ nhìn họ với ánh mắt kỳ thị, né tránh họ, thì có lẽ chúng ta đã đẩy họ vào con đường bế tắc.
Hãy thử đặt mình vào hoàn cảnh của họ. Ai cũng có thể mắc sai lầm trong một phút giây yếu lòng hoặc vì hoàn cảnh khó khăn. Nếu chúng ta bị xã hội xa lánh, liệu chúng ta có đủ nghị lực để đứng dậy làm lại từ đầu? Một lời động viên, một hành động yêu thương có thể là ánh sáng dẫn lối cho những người từng lầm lỗi.
Cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn nếu chúng ta biết tha thứ và trao cho nhau cơ hội. Đừng để quá khứ trói buộc tương lai của một ai đó. Hãy nhìn những người từng lầm lỗi bằng ánh mắt sẻ chia, để họ cảm nhận rằng thế giới này vẫn còn những vòng tay ấm áp, sẵn sàng đón nhận họ trở lại.
(Nguồn: https://phapluatplus.baophapluat.vn/suc-manh-cua-long-vi-tha-209231.html)
Trả lời câu hỏi / Thực hiện yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm):
Đoạn trích trên bàn về vấn đề gì?
Câu 2 (0,5 điểm):
Theo đoạn trích, lòng vị tha khiến chúng ta trở nên như thế nào?
Câu 3 (1,0 điểm):
Chỉ ra từ ngữ và gọi tên một phép liên kết trong hai câu văn sau:
“Trong cuộc sống, không ai là hoàn hảo, và đôi khi, vì những hoàn cảnh éo le, một số người đã phạm sai lầm, thậm chí vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, sau khi họ đã trả giá cho những lỗi lầm của mình, điều quan trọng nhất không phải là tiếp tục phán xét hay xa lánh, mà là dang rộng vòng tay yêu thương, giúp họ tìm lại con đường đúng đắn.”
Câu 4 (1,0 điểm):
Anh/chị có đồng tình với ý kiến: “Cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn nếu chúng ta biết tha thứ và trao cho nhau cơ hội” không? Vì sao?
II, VIẾT (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm):
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của lòng vị tha trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm):
Phân tích, đánh giá nội dung chủ đề và những đặc sắc về hình thức nghệ thuật đoạn thơ sau đây trong bài thơ Ngôi nhà có ngọn lửa ấm của Nguyễn Khoa Điềm:
Đêm cha quạt cho con chút lửa
Đặt ấm chỗ con nằm
Trở giấc, lại ngồi lại quạt
Những hòn than lấp lánh lim dim
Mặt con sáng vàng trăng nhỏ
Cha ngồi dáng người thương cỗ
Nhớ mười năm đốt lửa Trường Sơn
Con sốt, con đói
Người nằm xuống, kẻ còn lửa
Tóc cha sợi đen, sợi bạc
Chợt nhớ lời ru “mùa thu” gió hát
Cha ngồi trầm ngâm thâu đêm…
(Trích Ngôi nhà có ngọn lửa ấm, Tinh tuyển văn học Việt Nam, Tập 8, NXB Khoa học Xã hội, tr.655)
Chú thích:
Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Thơ ông hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đất nước, con người Việt Nam. Năm 2000, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Bài thơ Ngôi nhà có ngọn lửa ấm được sáng tác năm 1984.
— HẾT —
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT – MÔN NGỮ VĂN – TIỀN GIANG
Thực hiện: Ban chuyên môn Tuyensinh247.com
I, ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm):
Đoạn trích trên bàn về vấn đề: Tác dụng của lòng vị tha.
Câu 2 (0,5 điểm):
Lòng vị tha giúp con người trở nên bao dung, nhân hậu hơn.
Câu 3 (1,0 điểm):
– Phép liên kết: phép nối
– Từ ngữ liên kết: Tuy nhiên
Câu 4 (1,0 điểm):
Học sinh có thể trả lời theo quan điểm cá nhân, miễn là có lý giải phù hợp.
Gợi ý:
– Đồng tình
– Lý giải:
- Tha thứ giúp con người sống thanh thản, không bị giam cầm trong hận thù.
- Trao cơ hội giúp người khác sửa sai, làm lại cuộc đời – từ đó xã hội sẽ có thêm những con người tốt đẹp hơn.
- Mỗi người đều có thể mắc sai lầm – nhưng ai cũng xứng đáng có cơ hội để trở nên tốt hơn nếu họ biết hối lỗi.
II, PHẦN VIẾT (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận 200 chữ: Ý nghĩa của lòng vị tha trong cuộc sống
Gợi ý triển khai:
Mở đoạn:
– Nêu vấn đề nghị luận: Lòng vị tha có vai trò như thế nào trong đời sống con người?
Thân đoạn:
- Giải thích:
– Lòng vị tha là sự khoan dung, sẵn sàng tha thứ cho lỗi lầm của người khác thay vì thù hận, oán trách. - Ý nghĩa của lòng vị tha:
– Giúp con người sống thanh thản, nhẹ lòng.
– Không bị chi phối bởi cảm xúc tiêu cực như giận dữ, thù hận.
– Góp phần xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp.
– Tạo môi trường sống tích cực, nhân văn.
– Thể hiện sự trưởng thành văn hóa, nhân cách cao hơn cả hình phạt. - Mở rộng:
– Người sống vị tha sẽ nhận được sự yêu quý, kính trọng.
– Tuy nhiên, vị tha không đồng nghĩa với dễ dãi; cần phân biệt ranh giới giữa bao dung và tiếp tay cho cái sai.
Kết đoạn:
– Tổng kết lại vai trò và ý nghĩa của lòng vị tha trong đời sống hiện đại.
Câu 2 (4,0 điểm):
Viết bài văn phân tích nội dung, chủ đề và nghệ thuật trong đoạn thơ (không nêu cụ thể tên đoạn thơ trong ảnh).
Gợi ý triển khai:
Mở bài:
– Giới thiệu vấn đề nghị luận: Phân tích nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.
– Giới thiệu chủ đề: Tình cha con, truyền thống, yêu thương, trách nhiệm.
Thân bài:
- Phân tích nội dung, chủ đề đoạn thơ:
– Tình cha con sâu nặng, ấm thầm.
– Hình ảnh người cha quạt lửa gợi sự ân cần, chăm lo cho con.
– Hồi ức chiến tranh xen lẫn thực tại nuôi con → Gợi truyền thống, tiếp nối yêu thương, trách nhiệm.
– Sự suy ngẫm, chiêm nghiệm cuộc sống: Hình ảnh “ngồi trầm ngâm thâu đêm” gợi nỗi lo toan, hoài niệm, thời gian lắng đọng.
– Chủ đề: Ca ngợi tình phụ tử thiêng liêng, khơi gợi suy ngẫm về truyền thống và giá trị yêu thương giữa những gian lao hiện tại.
- Phân tích nghệ thuật nổi bật:
– Hình ảnh giàu biểu cảm và tính tượng trưng:
- “Vầng trăng nhỏ”, “tấm lấp lánh lim dim”, “lời ru mùa thu gió hát”…
– Giọng thơ nhẹ nhàng, trầm lắng, thấm đẫm cảm xúc.
– Thủ pháp đối lập hiện tại và quá khứ tạo chiều sâu cho chủ đề.
– Dòng cảm xúc chảy liền mạch, giàu tính liên tưởng.
– Sử dụng ẩn dụ, hoán dụ tinh tế: “mắt con như vầng trăng”, “tóc cha sợi đen sợi bạc”… làm tăng chiều sâu xúc cảm.
Kết bài:
– Tổng kết lại giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.
– Khẳng định ý nghĩa sâu sắc về tình cha và giá trị truyền thống qua hình tượng người cha.
