(MS297) Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Sơn La 2025 (đọc hiểu Gửi mẹ, NLXH trình bày giải pháp để người trẻ phát huy tác dụng của AI trong cuộc sống hôm nay)

Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Sơn La 2025

Đọc hiểu Gửi mẹ

Gợi ý đáp án

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SƠN LA
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
NĂM HỌC 2025 – 2026
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

I, PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Trên đời chẳng ai lo cho ta bằng mẹ
Cũng chẳng ai ta làm khổ nhiều như mẹ của ta
Mẹ ơi nếu con được sống lại tuổi thơ
Con sẽ chẳng bao giờ mắc lỗi trốn học
Chẳng còn rải nhiều lời lẽ mộng mơ ngông cuồng
Sẽ không lần nào làm mẹ xót xa.

Ước mẹ trẻ hoài như buổi mới gặp cha
Mẹ sẽ không còn là người sớm đi sớm về
Mẹ muốn ăn cá thu con chẳng nề xương bé
Chẳng ngại lên ngàn kiếm củi mót từng mai
Chẳng ngại lên rừng kiếm thêm một nắm măng
Gói lại xuân Mộc mĩ rỏ
Cũng bẻ non làm quà chiều dưới gióc.

Mẹ vui vẻ gánh lấy phần khó nhọc
Việc của mẹ, việc Đảng, việc nhà
Đánh Pháp năm xưa, đánh Mỹ bây giờ
Quen với rắn rết, mẹ quán gì sương nắng.

(Trích “Gửi mẹ”, trích trong Tuyển tập văn học thiếu nhi, Lưu Quang Vũ, NXB HNV, 2018, tr. 23)

Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định nhân vật trữ tình của đoạn trích.
Câu 2 (0,5 điểm): Chỉ ra những từ ngữ thể hiện nỗi vất vả của người mẹ trong khổ thơ:

Mẹ vui vẻ gánh lấy phần khó nhọc
Việc của mẹ, việc Đảng, việc nhà
Đánh Pháp năm xưa, đánh Mỹ bây giờ
Quen với rắn rết, mẹ quán gì sương nắng.

Câu 3 (1,0 điểm): Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai câu thơ:

Mẹ muốn ăn cá thu con chẳng nề xương bé
Chẳng ngại lên ngàn kiếm củi mót từng mai

Câu 4 (1,0 điểm): Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ điệp ngữ trong hai câu thơ:

Ước mẹ trẻ hoài như buổi mới gặp cha
Mẹ ơi nếu con được sống suốt đời bên mẹ

Câu 5 (1,0 điểm): Từ nội dung đoạn trích, em hãy rút ra bài học ý nghĩa nhất và trình bày ngắn gọn.

II, PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích đoạn thơ sau:

Trên đời chẳng ai lo cho ta bằng mẹ
Cũng chẳng ai ta làm khổ nhiều như mẹ của ta
Con sẽ chẳng bao giờ mắc lỗi trốn học
Sẽ không lần nào làm mẹ xót xa.

Câu 2 (4,0 điểm): Sự dụng AI trong đời sống là xu thế tất yếu trên thế giới. Em hãy viết một bài văn nghị luận trình bày các giải pháp để người trẻ phát huy tác dụng của AI trong cuộc sống hôm nay.

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT

I, PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm): Nhân vật trữ tình là: người con
Câu 2 (0,5 điểm): Những từ ngữ thể hiện sự vất vả của mẹ: gánh, khổ nhọc, đánh, vất vả, quán gì sương nắng
Câu 3 (1,0 điểm):
Hai câu thơ thể hiện tình yêu thương sâu sắc và lòng hiếu thảo của người con dành cho mẹ. Người con sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để mẹ được vui vẻ, hạnh phúc.

Câu 4 (1,0 điểm):

• Biện pháp tu từ: điệp ngữ “ước”, “mẹ”
• Tác dụng: nhấn mạnh mong muốn mãnh liệt được sống mãi bên mẹ, đồng thời tạo nhịp điệu và cảm xúc cho đoạn thơ.

Câu 5 (1,0 điểm):
Gợi ý bài học: biết trân trọng, yêu thương và đền đáp công ơn cha mẹ.
Giải thích: Mẹ đã hy sinh rất nhiều vì con cái, chúng ta cần biết yêu thương, hiểu thấu và thể hiện tình cảm với mẹ khi còn có thể.

II, PHẦN VIẾT

Câu 1 (2,0 điểm):
1. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
2. Thân đoạn:

• Thấu hiểu nỗi khổ, sự vất vả của mẹ.
• Thể hiện tình cảm xúc động của người con nhận ra lỗi lầm trong quá khứ, thể hiện sự ăn năn và mong muốn được sửa sai.
• Từ “chẳng ai lo cho ta bằng mẹ” cũng như “sẽ không lần nào làm mẹ xót xa”, người con thể hiện lòng biết ơn chân thành, tình mẫu tử thiêng liêng.
• Nghệ thuật: ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc.
  3. Kết đoạn: Khẳng định giá trị của tình mẹ và bài học rút ra.

Câu 2 (4,0 điểm):
Bài làm có thể triển khai theo nhiều cách, dưới đây là gợi ý:
1. Mở bài: Giới thiệu chung và dẫn dắt vấn đề nghị luận
2. Thân bài:

• AI là trí tuệ nhân tạo giúp con người tối ưu hóa học tập, công việc, sáng tạo…
• Thực trạng: một số người trẻ chưa nhận thức đúng, thiếu kiến thức, kỹ năng.

Giải pháp:

• Chủ động học tập (AI, lập trình, dữ liệu…)
• Tăng cường sử dụng công cụ AI thực tiễn (ChatGPT, Canva AI…)
• Tham gia cộng đồng công nghệ
• Phát triển tư duy phản biện, đạo đức sử dụng AI
• Phản bác quan điểm “AI không quan trọng”: nếu không học AI sớm sẽ bị bỏ lại phía sau.

3. Kết bài:

• Khẳng định vai trò quan trọng của thế hệ trẻ trong việc tiếp cận và làm chủ AI.
• Mỗi người trẻ cần chủ động chuẩn bị hành trang tri thức để bước vào kỷ nguyên mới.

☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!

☕ Ủng hộ 1 ly cà phê 📲 Quét QR Momo / VietQR

💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️

Quét QR để ủng hộ

×