(MS294) Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Thái Bình 2025 (đọc hiểu Quả trứng vàng, phân tích nhân vật Tú Minh)

Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 tỉnh Thái Bình 2025

Gợi ý đáp án

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÁI BÌNH
ĐỀ CHÍNH THỨC

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2025-2026
Môn thi: NGỮ VĂN
(Dành cho tất cả các thí sinh)
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề)

(Đề thi gồm 02 trang)

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản:

QUẢ TRỨNG VÀNG
Tạ Duy Anh

“Có những chuyện thường ngày lại ly như cổ tích. Một lúc nào đó khi chợt nhớ lại, chính bản thân ta cũng phải ngạc nhiên về sự kì diệu của nó…”

Tú Minh loay hoay ghi lại dòng nhật kí vào cuốn sổ lưu niệm cho riêng bản thân cậu. Cậu đã 6 tuổi mười hai rồi, có nghĩa là thói ấu thơ đã vụn vụn và lao qua những “ga” cuối cùng. Điều này không phải không có lúc làm cậu day dứt. Nhưng cách thể hiện là gì, cậu chép miệng nuối tiếc và nhăn mặt lại, lẩm bẩm nói với chính mình:
“Thật ra rất cả bắt đầu từ những lời cầu mong vô tội”.

Hôm nay mẹ Tú Minh từ tỉnh về nhà. Lúc sắp vào cổng, cậu nhìn thấy vài vệt trắng trắng trong đám lá tre khô. Cậu lại gần hẳn và nhận ra vầng trứng gà tròn và đẹp.

• Ồ, một quả trứng gà. Cậu thầm kêu lên. Tại sao nó bị rơi vỡ ở đây nhỉ.

Tú Minh lượm quả trứng lên ngắm nghía. Chắc chỉ mười năm nữa cậu sẽ có dắt nhanh nhó đó rằng: “Thấy một lần mà mình phát hiện ra, nếu không đêm nay nó sẽ bằng vào một con rắn nào đó ăn hết”.

Mình mê quả trứng và cảm thấy con dối cứ rờ rần. Món trứng ốp-lết cũng được lắm. Chỉ cần một nắm mỡ, một chút muối tiêu. Hoặc đơn giản hơn là thả bòng vào nồi nước sôi vớt ra dằm bấy phút sau là có thể ngồi khoanh chân nhấm nháp vị béo ngậy của lòng đỏ.

Nhưng Minh chợt nghĩ: “Mình ăn chỉ một miếng là hết, sẽ chẳng còn có cơ hội nhìn được trong quả trứng đẹp đến kì lạ nữa. Chỉ bằng để cho chiếc nồi sành cũ xuống cạnh bếp, biết đâu đất khỏi điều kì lạ xảy ra”. Mình lấy giấy báo gói nó lại, cho vào chiếc hũ, không quên chèn thứ chung quanh. Cậu bé chiếc hũ đặt cạnh bếp lò, nơi mỗi tối và mỗi sáng cậu đều giúp mẹ nhóm lửa.

Quả trứng trở thành người bạn im lặng của Tú Minh. Sáng nào cậu cũng thì thầm nói một điều gì đó với nó. Những điều ước của cậu đẹp lắm. Chẳng hạn có sáng cậu ước: “Giá nhà máy có thể biến nhanh một quả trứng vàng để tao đem chia cho các bạn nghèo trong lớp”.

Điều ước tuy hão huyền thế đó lại còn có vẻ lúc nó làm cho cậu tin tưởng, thái vọng vì biết chắc đó là điều không bao giờ có thật.

Một buổi sáng, giống như mọi hôm, Tú Minh xuống bếp coi lò và ao ước. Chợt cậu nghe thấy tiếng cựa rất nhỏ, rất yếu ớt, như thể tiếng vươn mình của chồi cỏ sau cơn mưa. Thoạt đầu cậu nghĩ đến con chuột gần sinh hoặc con gián bị rơi từ trần nhà, âm thầm gặm nỗi sợ. Nhưng rồi cậu nhẹ nhàng tiến lại, từ từ gỡ các mảnh giấy báo. Quả trứng không bị sứt sẹo gì cả. Cái hũ hôi hôi mấp mé nắp hũ ra rồi cắn thận sờ từng lớp giấy. Quả trứng không hề sứt sẹo gì cả. Cái hũ hôi hôi mấp mé nắp hũ ra rồi cắn thận sờ từng lớp giấy. Quả trứng không hề sứt sẹo gì cả.

Quãng trưa khi chú gà vàng rực đã hiện hình ngay trước mắt cậu, có thể vuốt ve được. Tú Minh cảm động muốn khóc khi chìa gấp nếp mình trong bàn tay cho chú gà cậu. Ngày ngày cậu kiếm mồi về cho gà và chả mấy chốc nó đã có thể leo lên đôi bàn tay để bắt châu chấu.

Qua thu sang đông rồi hết mùa xuân sang hè, cậu đã nhập đại đội vệ sinh lên thành nâng mái khu lưng vũ bình thường xẻ ngực làm sao. Hàng ngày nó dẫn ta thần kiếm mồi quanh vườn. Và điều kì diệu nữa đã xảy ra: con gà mái của Tú Minh đẻ quả trứng đầu tiên. Tú Minh rất đỗi ngỡ ngàng và không ngớt ngợi nhắc đến những điều tốt đẹp. Sau khi để cậu với quả trứng thứ nhất, con mái ăn dồi dào. Tất cả trở đi mọc lên vẹn ra suôn sẻ hơn. Đến kì anh con, ai mua cái nào cậu đều bán sạch. Lần nào Tú Minh chỉ có một việc là dâng cho mẹ con mái mái mập ú những con vàng xinh xắn và chắc chắn.

Nhiều lúc đứng xem đàn gà chạy nhảy, Tú Minh lại hơi giật mình nhớ đến đoạn cậu nhặt thấy quả trứng lần trong đám tre. Chỉ cần cậu thả vào nồi nước, đun lên là mọi việc chấm dứt rồi. Sẽ chẳng bao giờ có cậu có cái cảm giác sung sướng run người khi nhìn thấy lí gà, hay thậm chí cả những điều ước. Sẽ chẳng có cả cái kết thúc mà dù cậu con nằm khóc hễ là một cái chuyện như thể chỉ có thể được sáng tạo bởi chính cuộc sống.

Nào, để xem mình có bịa tí nào không nhỉ? Bắt đầu từ quả trứng và những điều ước…
Rồi sau đó cuộc sống đã tiếp cậu chuyện bằng sức kì diệu do chính nó tạo nên, chẳng ai bịa được hay đến vậy.

Cậu hoàn toàn an tâm với những dòng nhật kí.
(Theo Báo Nhân Dân, Số ra thứ Tư, ngày 30 tháng 9 năm 2009)

Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0,5 điểm) Xác định ngôi kể của văn bản trên.
Câu 2. (0,5 điểm) Trong văn bản, điều ước nào bám riết theo nhân vật Tú Minh?
Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn: “Chợt cậu nghe thấy tiếng cựa rất nhỏ, rất yếu ớt, như thể tiếng vươn mình của chồi cỏ sau cơn mưa.”
Câu 4. (1,0 điểm) Tại sao nhân vật Tú Minh cảm động muốn khóc khi chìa gấp nếp mình trong bàn tay che chở của cậu?
Câu 5. (1,0 điểm) Thông điệp sâu sắc nhất mà em nhận được từ văn bản trên là gì? Vì sao?

PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật Tú Minh trong truyện Quả trứng vàng của tác giả Tạ Duy Anh ở phần Đọc hiểu.

Câu 2. (4,0 điểm)
Hiện nay, một số học sinh chưa hiểu hết tấm lòng cha mẹ dành cho mình.
Em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) để xuất những giải pháp phù hợp để khắc phục tình trạng trên.

——— HẾT ———

Họ và tên thí sinh: ………………………………………………… ; Số báo danh: ……………………..
(Thí sinh không được sử dụng tài liệu; cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)

Trang 2/2

I, ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1. (0,5 điểm):
Ngôi kể thứ 3.

Câu 2. (0,5 điểm):
Điều ước bám riết theo Tú Minh là: Giá như máy có thể biến thành một quả trứng vàng để tao đem chia cho các bạn nghèo trong lớp.

Câu 3. (1,0 điểm):

• Biện pháp so sánh: Tiếng cựa của gà so sánh với “tiếng vươn mình của chồi cỏ sau cơn mưa”
• Tác dụng:
  • Giúp câu văn diễn đạt thêm sinh động, hấp dẫn.
  • Gợi tả âm thanh rất nhỏ, rất yếu ở một cách sinh động, cụ thể, giúp người đọc dễ hình dung.
  • Làm nổi bật sự sống đang dần hé mở và báo hiệu điều kỳ diệu sắp xảy ra, khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn, cuốn hút hơn.

Câu 4. (1,0 điểm):

• Tú Minh cảm động muốn khóc vì:
  Sau bao ngày chờ đợi và hy vọng, điều kỳ diệu đã thực sự xảy ra: từ quả trứng nhỏ bé giờ đây đã nở ra một chú gà con sống động, đáng yêu.
  Chú gà như hiện thân của những điều ước tốt đẹp, sự kì diệu mà cậu từng ao ước.
  Đó là giây phút thiêng liêng, xúc động khi điều tưởng như chỉ có trong cổ tích lại xảy ra với chính bản thân cậu, giúp cậu cảm nhận được ý nghĩa của tình yêu thương và những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Câu 5. (1,0 điểm):
“Hãy biết sống với những ước mơ, điều ước tốt đẹp và gieo niềm tin vào cuộc sống, bởi những điều kỳ diệu có thể đến với người biết ước mơ và chờ đợi.”

• Vì:
  ● Câu chuyện cho thấy nhờ tình yêu thương, lòng nhân hậu và niềm tin vào điều tốt đẹp mà Tú Minh đã nhận được món quà diệu kỳ từ cuộc sống.
  ● Qua đó nhắc nhở chúng ta biết yêu thương, biết sẻ chia và nuôi dưỡng những điều tốt đẹp để làm cho cuộc sống trở nên ý nghĩa và trọn vẹn hơn.

PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm):

Bài làm có thể triển khai theo nhiều cách, sau đây là gợi ý:

Mở đoạn

• Giới thiệu truyện “Quả trứng vàng” của Tạ Duy Anh.
• Nhân vật Tú Minh là một cậu bé hồn nhiên, giàu tình cảm và biết ước mơ điều tốt đẹp.

Thân đoạn

• Hoàn cảnh, tính cách của Tú Minh:
  • Là một cậu bé 12 tuổi, đang nuôi tiếc tuổi thơ đang dần qua đi.
  • Hồn nhiên, trong sáng và rất nhạy cảm với những điều xung quanh.
• Tấm lòng nhân hậu và giàu ước mơ:
  • Khi nhặt được quả trứng, không vội ăn mà cất giữ cẩn thận với mong muốn điều kì diệu xảy ra.
  • Hằng ngày gửi gắm những điều ước tốt đẹp cho người khác, đặc biệt là ước có quả trứng vàng để chia cho bạn nghèo.
  • Niềm vui và xúc động khi điều kì diệu đến.
    • Cảm động muốn khóc khi trứng nở thành gà con.
    • Chăm sóc, bảo vệ đàn gà bằng cả tình yêu thương.
    ⇒ Tú Minh là biểu tượng cho tuổi thơ hồn nhiên, giàu ước mơ và lòng nhân hậu.
• Nghệ thuật:
  • Ngôi kể thứ ba
  • Ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc
  • Hình ảnh quả trứng giàu tính biểu tượng
  • …

Kết đoạn:
Tổng kết vấn đề nghị luận.

Câu 2. (4,0 điểm):

Bài làm có thể triển khai theo nhiều cách, sau đây là gợi ý:

Mở bài:
Giới thiệu vấn đề nghị luận

Thân bài

Giải thích vấn đề:

• Tấm lòng cha mẹ là sự yêu thương vô điều kiện, lo lắng, chăm sóc và hi sinh cho con cái từ miếng ăn, giấc ngủ đến việc học tập, tương lai.

Tuy nhiên, một số học sinh lại vô tâm, thờ ơ, thậm chí có thái độ hỗn hào, coi thường cha mẹ, không thấu hiểu những nhọc nhằn và tình thương của họ.

Hậu quả của việc không hiểu tấm lòng cha mẹ:

• Làm tổn thương tình cảm gia đình, ảnh hưởng tới mối quan hệ cha mẹ – con cái.
• Khiến bản thân trở nên ích kỷ, vô cảm, khó nhận được sự yêu thương chân thành.
• Dẫn đến những hành vi sai lệch, dễ bị tác động tiêu cực từ xã hội.

Đề xuất giải pháp:

• Mỗi học sinh cần:
  • Cần học cách lắng nghe, quan tâm đến cha mẹ nhiều hơn.
  • Chia sẻ những tâm tư, tình cảm và dành thời gian ở bên gia đình.
  • Nhận thức được sự hi sinh thầm lặng và tình yêu thương cha mẹ dành cho mình.
  • Rèn luyện đức tính biết ơn, lễ phép, kính trọng với cha mẹ.
• Đối với cha mẹ:
  • Cha mẹ nên dành thời gian tâm sự, lắng nghe con cái, tạo sự gắn kết và thấu hiểu hai chiều.
  • Giáo dục con về giá trị của tình cảm gia đình, về lòng biết ơn và cách đáp lại tình thương yêu.

Học sinh lấy dẫn chứng minh hoạ phù hợp

Kết bài:
Tổng kết vấn đề.

☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!

☕ Ủng hộ 1 ly cà phê 📲 Quét QR Momo / VietQR

💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️

Quét QR để ủng hộ

×