Đề thi chọn HSG tỉnh lớp 12 môn Văn tỉnh Quảng Nam đợt 2 (2024-2025)

– Là những người lao động, dùng công sức, trí tuệ để làm ra sản phẩm có giá trị vật chất và tinh thần.

– Biểu trưng cho người nghệ sĩ trong hành trình khám phá, sáng tạo cái đẹp.

+ Nêu quan điểm riêng.

+ Lý giải hợp lý.

0.25

0.75

– Cái đẹp luôn đáng được ngợi ca, tôn vinh. Tuy nhiên, con người không nên sử dụng cái đẹp chỉ như một thứ trang sức, đồng thời cũng không nên nhân danh cái đẹp để che đậy sự thật xấu xa.

–  Nắm vững cách làm bài văn nghị luận xã hội.

–  Bố cục đầy đủ 03 phần, kết cấu rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp…

– Có những cách diễn đạt hay, hấp dẫn, văn phong giàu hình ảnh, cảm xúc; dẫn chứng mới mẻ, thuyết phục…

– HS có thể trình bày theo nhiều cách nhưng phải bám sát yêu cầu nghị luận, nên hướng đến các ý sau:

– Người cho ngọc là của báu: Hòn ngọc được xem là báu vật quý giá về vật chất, là thứ có giá trị trong mắt người đời.

– Ta cho tính không tham là của báu: Phẩm hạnh thanh liêm mới là giá trị đích thực, quý giá hơn bất kỳ của cải vật chất nào.

– Ngươi đem ngọc cho ta, nếu ta nhận, thì hai bên cùng mất cả của báu: Nếu hành xử thiếu khôn ngoan, cả hai đều đánh mất của báu riêng của mình.

– Ai giữ lấy của báu của người ấy, như thế của báu của hai người đều còn cả: Con người cần biết giữ lấy những điều quý giá nhất của bản thân.

=> Câu nói của Tử Hãn thể hiện rõ những quan niệm về của báu và cách con người gìn giữ của báu của mình.

a. Bình

– Mỗi người có quan niệm riêng về của báu. Của báu không chỉ là tài sản vật chất mà còn là phẩm chất đạo đức, nhân cách con người.

– Mỗi người nên trân trọng và giữ gìn những giá trị riêng của mình, không nên đánh đổi những thứ quý giá để đạt được lợi ích trước mắt.

– Một người có thể sở hữu vàng bạc, châu báu, nhưng nếu đánh mất phẩm giá, thì chẳng còn gì đáng quý. Bởi lẽ, giá trị tinh thần thì bền vững và có ý nghĩa hơn.

b. Luận

– Sự cân bằng giữa hai yếu tố này giúp con người sống hạnh phúc và thanh thản.

– Sử dụng của báu một cách khôn ngoan sẽ giúp con người vừa làm giàu có thêm kho báu của mình và lan tỏa những điều quý giá đến với cộng đồng.

– Khẳng định ý nghĩa sâu sắc trong câu nói của Tử Hãn: Đề cao giá trị đạo đức và sự cân bằng giữa vật chất và tinh thần.

– Trong cuộc sống, cần trân trọng và giữ gìn những giá trị tinh thần, không nên vì lợi ích vật chất mà đánh mất nhân cách. Đây là bài học quan trọng trong mọi thời đại, nhất là trong bối cảnh chống tham nhũng và giữ gìn đạo đức công quyền.

– Nắm vững cách làm bài văn nghị luận văn học. Bố cục đầy đủ 03 phần: Mở bài, thân bài, kết bài.

– Hệ thống luận điểm sáng rõ, lập luận chặt chẽ, lí lẽ xác đáng, chọn và phân tích dẫn chứng tiêu biểu…

– Vận dụng linh hoạt các thao tác lập luận; văn viết giàu hình ảnh, biểu cảm; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

– Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách, sau đây là một số ý cơ bản cần hướng đến.

– kẻ sáng tạo: Người nghệ sĩ có năng lực sáng tạo nghệ thuật.

– diễn tả những gì mỗi người khác cũng từng cảm thấy: Có thể lắng nghe, đồng cảm với mọi nỗi niềm của con người

– soi xét ở mọi vật những góc cạnh thâm u nhất: chú tâm khám phá, phát hiện những vẻ đẹp, giá trị khuất lấp, sâu kín của đời sống 

– phơi bày cho rực rỡ những kho tàng giấu kín: tôn vinh những giá trị ấy trong một hình thức đẹp đẽ, đầy mĩ cảm.

=> Ý kiến đã nhấn mạnh đến thiên chức của nghệ sĩ với cuộc đời và nghệ thuật.

a. Nghệ sĩ phải có khả năng đồng cảm, thấu hiểu con người:

+ Nghệ thuật lấy con người làm trung tâm, nghệ sĩ có tâm hồn nhạy cảm, luôn mở rộng tấm lòng sẻ chia, đồng điệu với con người.

+ Sự đồng cảm, thấu hiểu của nghệ sĩ tạo nên chiều sâu tư tưởng giàu chất nhân văn trong nghệ thuật.

b. Nghệ sĩ là người biết khám phá đến tận cùng đời sống để phát hiện những kho tàng đang ẩn giấu.

+ Đời sống chứa đựng nhiều bí ẩn, nhất là trong tâm hồn, tình cảm con người. Để khám phá, nhà văn cần lật xới hiện thực, soi xét hiện thực.

+ Bản chất sáng tạo của nghệ thuật yêu cầu nghệ sĩ có những khám phá mới để chiếm lĩnh đời sống, tạo ra sức mạnh nâng đỡ và bồi đắp tâm hồn con người.

c. Nghệ sĩ phải có năng lực phơi bày cho rực rỡ những kho tàng của đời sống.

+ Những hình thức sáng tạo giàu mĩ cảm sẽ làm thăng hoa, làm rực rỡ hơn nữa những khám phá của nghệ sĩ và tạo nên sức sống vĩnh cửu của nghệ thuật đích thực.

+ Những nỗ lực sáng tạo hình thức càng khẳng định mạnh mẽ tình yêu cái đẹp cùng tài năng và cá tính của nghệ sĩ và góp phần tạo nên bước tiến đột phá của nghệ thuật.

– Thiên chức sáng tạo của nghệ sĩ phải là sự gắn bó giữa năng lực thấu cảm và năng lực thể hiện.

– Những khám phá, sáng tạo của nhà văn phải hướng đến lý tưởng thẩm mĩ đích thực, phải đạt đến sự hài hòa, thống nhất trong tính chỉnh thể và mang dấu ấn cá nhân.

– Soi xét những mảng hiện thực khuất lấp không phải là ghi chép lại những điều vụn vặt mà phải từ đó khái quát được những ý nghĩa sâu sắc, lớn lao.

Quan niệm trên đã xác định đúng đắn thiên chức của nghệ sĩ và đặt ra những vấn đề có ý nghĩa sâu sắc trong sáng tác và tiếp nhận:

+ Nghệ sĩ phải coi sự lắng nghe, đồng cảm và khám phá, sáng tạo là lý tưởng thẩm mỹ đích thực.

+ Nhà văn vừa phải sống sâu với đời thấu cảm những nỗi niềm nhân thế, vừa phải nỗ lực sáng tạo vì lý tưởng thẩm mĩ của văn chương.

+ Người đọc cần đánh giá cao năng lực thấu hiểu và nâng tầm đón đợi, trân trọng, đồng hành cùng những sáng tạo của nhà văn.