📝 Tổng hợp đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
| SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM
TRƯỜNG THPT NGUYỄN HUỆ (Đề kiểm tra có 02 trang) |
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KỲ I NĂM HỌC 2024 – 2025 MÔN: NGỮ VĂN – Lớp: 10
Thời gian: 90 phút (không kể thời gian phát đề) |
Họ và tên thí sinh: …………………………………… Lớp: …… Số báo danh: ………….
I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
(Tóm lược: Trong hành trình trở về quê hương I-thác (Ithaque) của mình, Ô-đi-xê (Odysseus) nhờ sự giúp đỡ của nữ thần A-thê-na (Athena), được cải trang thành một người hành khất và ẩn náu tại nhà của Êu-mê-u (Eumaeus), người chăn lợn trung thành. Trở về quê hương sau hành trình tìm kiếm tin tức về cha, Tê-lê-ma-khốt (Telemachos) đến nhà Êu-mê-u và gặp người hành khất (chính là Ô-đi-xê)).
[…] Vừa nói nữ thần vừa gí đũa thần bằng vàng vào người Odysseus. Đầu tiên mặc cho tu-ních mới, áo choàng mới; tiếp đến phục hồi vóc dáng, thân hình cường tráng, nét mặt trẻ trung. Da trở lại nâu sậm, má đầy đặn, râu quanh cằm đen đậm óng ánh. Biến đổi xong xuôi nữ thần biến dạng. Odysseus trở lại ngôi nhà lụp xụp. Nhìn mà ngỡ ngàng, vội vàng quay đi, hoảng sợ thần linh trước mặt, quý tử cất giọng nói lời như có cánh bay xa: “Quý khách, lúc này quý khách không như lúc nãy. Quần áo khác hẳn; nước da thay đổi. Phải chăng quý khách là thần linh sống trên trời bao la? Xin ban phúc lành, ngô bối sẽ làm lễ tế sinh, dâng vàng ròng cúng hiến. Xin thương hại!”“Ta không phải thần linh,” Odysseus nhẫn nhục, kiên trì đáp. “Tại sao nghĩ ta là bất tử? Ta là bố con, người vì người đó con đã buồn, đã khổ, đã hận kẻ thô bạo đối xử tàn tệ!” Dứt lời Odysseus vung tay ôm con, hôn lấy hôn để, lệ tuôn ướt má rơi xuống đất; lúc lâu Odysseus mới trấn tĩnh không để xúc động dâng cao. Dẫu vậy vẫn chưa nghĩ Odysseus là bố, Telemachos lại thốt lời: “Quý khách không phải thân phụ bản nhân; quý khách không phải Odysseus. Thần linh nhử mồi để bản nhân nhỏ lệ, rên xiết, tuyệt vọng hơn nữa. Thế nhân bình thường không tài nào thay đổi kỳ lạ như thế, nếu không có thần linh trợ giúp, biến người trẻ thành già theo ý định ngông cuồng. Lúc nãy quý khách là ông già quần áo tả tơi, bây giờ quý khách trông như thần linh sống trên trời bao la.”
“Telemachos,” Odysseus trăm khéo ngàn khôn tiếp lời, “con chẳng nên ngạc nhiên quá đáng và cũng đừng ngỡ ngàng hết sức khi thấy ta trở về. Không có Odysseus nào khác xuất hiện ở đây. Chỉ có ta, ta là bố con, Odysseus con thấy trước mắt! Đau khổ triền miên, lang thang vô định, sau hai mươi năm ròng rã, ta trở về quê cha đất tổ. Ta thay đổi như vậy là do Athena ban trao chiến phẩm, nữ thần có thể làm đủ thứ, biến ta thế nào tùy ý, lúc này như ăn mày quần áo rách bươm, lát nữa như thanh niên phục sức bảnh bao. Biến thế nhân thành xấu, thành đẹp đối với thần linh trên trời dễ như trở bàn tay!”
[…] Telemachos vung tay ôm cổ thân phụ quý mến rên rỉ, nghẹn ngào. Xúc động khôn xiết, lệ ứa giàn giụa, hai người bật khóc; tiếng nghe thảm thiết, tiếng rung từng cơn lớn hơn tiếng ác điểu, diều hâu hay kền kền móng sắc nhọn khi nông dân phá tổ bắt con chưa ra ràng, chửa biết bay. […](Trích khúc ca XVI, sử thi Ô-đi-xê, Hô-me-rơ, dịch giả: Đỗ Khánh Hoan; Nguồn: https://thuviensohoa.vn/img/pdf/7870-su-thi-odyssey-homer-thuviensach.vn.pdf)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0,5 điểm) Em hãy nêu cụ thể địa điểm diễn ra cuộc đoàn tụ giữa Ô-đi-xê (Odysseus) và Tê-lê- ma-khốt (Telemachos) trong đoạn trích trên.
Câu 2. (1,5 điểm) Nữ thần Athena đã làm cho nhân vật Ô-đi-xê có sự biến đổi như thế nào?
Câu 3 (1,0 điểm) Theo đoạn trích, tiếng khóc của hai cha con được miêu tả ra sao?
Câu 4. (1,0 điểm) Em hãy nêu đặc điểm của lời người kể chuyện và lời nhân vật trong đoạn trích trên.
Câu 5. (0,5 điểm) Vì sao Odysseus không để xúc động dâng cao?
Câu 6. (0,5 điểm) Qua đoạn trích, em thấy nhân vật Odysseus có những phẩm chất gì nổi bật?
Câu 7. (0,5 điểm) Em hãy đặt một nhan đề cho đoạn trích.
Câu 8. (0,5 điểm) Thông điệp ý nghĩa nhất mà em rút ra được từ đoạn trích là gì?
II. VIẾT (4,0 điểm)
Trong bối cảnh công nghệ và khoa học phát triển mạnh mẽ, không ít người xem nhẹ môn Văn,
cho rằng nó không còn phù hợp và thiết thực.
Em hãy viết một bài văn nghị luận để thuyết phục mọi người từ bỏ quan niệm này.
……….HẾT……….
- Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
- Giám thị không giải thích gì thêm.
HƯỚNG DẪN CHẤM (Hướng dẫn chấm này có 03 trang)
A. HƯỚNG DẪN CHUNG
- Thầy cô giáo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm này để đánh giá tổng quát bài làm của học Do đặc trưng của môn Ngữ Văn, thầy cô giáo cần linh hoạt trong quá trình chấm, tránh đếm ý cho điểm, khuyến khích những bài viết sáng tạo.
- Việc chi tiết hóa điểm số của các câu (nếu có) trong Hướng dẫn chấm phải được bàn bạc, thống nhất trong tổ chấm và đảm bảo không sai lệch với tổng điểm toàn bài.
- Bài thi được chấm theo thang điểm Điểm thành phần tính đến 0,25. Điểm tổng toàn bài làm tròn theo quy định.
B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC HIỂU | 6,0 | |
| 1 | Cuộc đoàn tụ giữa Ô-đi-xê (Odysseus) và con trai Tê-lê-ma-khốt (Telemachos) diễn ra tại: ngôi nhà lụp xụp của người chăn lợn trung thành Eumaeus.
* Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đúng như đáp án: 0,5 điểm; trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm. |
0,5 | |
| 2 | Nữ thần Athena đã làm cho nhân vật Ô-đi-xê có sự biến đổi toàn diện về ngoại hình:
+ Trang phục: mặc cho ông bộ tu-ních mới và áo choàng mới, thay thế trang phục rách rưới của người hành khất. + Cơ thể: phục hồi vóc dáng, thân hình cường tráng, nét mặt trẻ trung; da trở lại nâu sậm, má đầy đặn, râu quanh cằm đen đậm óng ánh. * Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đúng 2 ý như đáp án: 1,5 điểm; đúng 1 ý: 0,75 điểm; trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm. – Học sinh có thể diễn đạt khác nhưng ý tương đương, phù hợp vẫn cho điểm. |
1,5 |
|
| 3 | Tiếng khóc của hai cha con được miêu tả: tiếng nghe thảm thiết, tiếng rung từng cơn lớn hơn tiếng ác điểu, diều hâu hay kền kền móng sắc nhọn khi nông dân phá tổ bắt con chưa ra ràng, chửa biết bay.
* Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đúng như đáp án: 1,0 điểm; trả lời không đầy đủ như đáp án: 0,5 điểm; trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm. |
1,0 |
|
| 4 | Đặc điểm của lời người kể chuyện và lời nhân vật trong đoạn trích:
+ Lời người kể chuyện: đậm chất sử thi, ngôn từ trang trọng, giàu hình ảnh và có những so sánh ẩn dụ. + Lời nhân vật: Mang tính cá nhân, thể hiện cảm xúc chân thành. * Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đúng 2 ý như đáp án: 1,0 điểm; đúng 1 ý: 0,5 điểm; trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm. |
1,0 |
| – Học sinh có thể diễn đạt khác nhưng ý tương đương, phù hợp vẫn cho điểm. | |||
| 5 | Odysseus không để xúc động dâng cao vì:
+ Odysseus muốn giữ bình tĩnh để có thể thuyết phục và trấn an Tê-lê-ma- khốt. + Thể hiện sự điềm đạm của một người cha và một vị anh hùng. * Hướng dẫn chấm: Học sinh chỉ cần trả lời đúng 1 ý như đáp án: 0,5 điểm; trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm. |
0,5 | |
| 6 | Phẩm chất nổi bật của nhân vật Odysseus:
+ Kiên nhẫn, nhẫn nhịn khi đối mặt với sự nghi ngờ của con trai. + Trí tuệ, khéo léo trong lời nói và hành động. + Tình cảm sâu sắc, yêu thương mãnh liệt đối với con trai. + Giàu tình yêu đối với quê hương, xứ sở. * Hướng dẫn chấm: Học sinh chỉ cần trả lời đúng 2 ý bất kì như đáp án: 0,5 điểm; đúng 1 ý bất kì như đáp án: 0,25 điểm; trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm. – Học sinh có thể diễn đạt khác nhưng ý tương đương, phù hợp với nội dung đoạn trích vẫn cho điểm. |
0,5 | |
| 7 | Nhan đề cho đoạn trích: tùy cách đặt của mỗi học sinh, miễn phù hợp
với nội dung đoạn trích. Sau đây là một số gợi ý: – Cuộc đoàn tụ của cha con Odysseus – Cha con – Niềm vui đoàn tụ … * Hướng dẫn chấm: – Nhan đề phù hợp: 0,5 điểm. – Nhan đề không phù hợp hoặc không đặt nhan đề: 0 điểm. |
0,5 | |
| 8 | Thông điệp ý nghĩa nhất: tùy mỗi học sinh, miễn phù hợp với đoạn trích. Sau đây là một số gợi ý:
– Tình cảm gia đình là sức mạnh giúp con người vượt qua mọi gian truân và đau khổ. – Dù rơi vào hoàn cảnh ngặt nghèo thế nào đi nữa, con người cũng cần giữ bình tĩnh, sáng suốt để có cách giải quyết tốt nhất cho bản thân và các mối quan hệ. … * Hướng dẫn chấm: – Nêu thông điệp phù hợp: 0,5 điểm. – Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm |
0,5 | |
| II | VIẾT | 4,0 | |
| 2 | Viết một bài văn nghị luận để thuyết phục mọi người từ bỏ quan niệm xem nhẹ môn Văn, cho rằng nó không còn phù hợp và thiết thực trong bối cảnh công nghệ và khoa học phát triển mạnh mẽ. | ||
| a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận | 0,5 |
| Đảm bảo cấu trúc 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài | |||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: thuyết phục mọi người từ bỏ quan niệm xem nhẹ môn Văn. | 0,5 | ||
| c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là gợi ý về một hướng triển khai: * Giới thiệu quan niệm cần từ bỏ: xem nhẹ môn Văn; và nêu khái quát quan điểm cá nhân về vấn đề. * Biểu hiện xem nhẹ môn Văn: là coi nhẹ giá trị của môn Văn trong việc giáo dục học sinh, không đầu tư thời gian, công sức để học tốt môn Văn… * Phân tích lý do nên từ bỏ quan niệm xem nhẹ môn Văn: việc xem nhẹ môn Văn có thể dẫn đến sự suy giảm giá trị nhân văn, kỹ năng sống… * Đề xuất cách từ bỏ quan niệm: + Nâng cao nhận thức của mọi người về vai trò, ý nghĩa của văn học đối với cuộc sống (môn Văn giúp phát triển tâm hồn và nhân cách con người/ rèn luyện kỹ năng tư duy sáng tạo và biện luận/ giữ gìn bản sắc văn hóa và truyền thống/ là cây cầu kết nối các bộ môn khác). + Tạo môi trường học Văn sinh động, gần gũi. + Tạo sự kết nối giữa môn Văn và cảm xúc cá nhân. … * Ý nghĩa của việc từ bỏ quan niệm xem nhẹ môn Văn. Hướng dẫn chấm: – Suy nghĩ đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm. – Suy nghĩ chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,0 điểm – 1,75 điểm điểm. – Bài làm chung chung, sơ sài: 0,25 điểm – 0,75 điểm. |
2,0 | ||
| d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng. Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
0,25 | ||
| đ. Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản. | 0,5 | ||
| e. Sáng tạo:
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0,25 | ||
| I+II | 10,0 |
—Hết—
* Ghi chú: Phần viết có 01 câu bao hàm cả 4 cấp độ.
* Lưu ý:
– Đối với các câu hỏi ở phần Đọc hiểu, mỗi câu hỏi cần được ra ở một chỉ báo của Mức độ kiến thức, kĩ năng cần kiểm tra, đánh giá tương ứng (một chỉ báo là một gạch đầu dòng).
☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!
💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️
⚠️ Trang web không thu bất kỳ khoản phí nào khi tải tài liệu. Mọi nội dung đều miễn phí cho học sinh và giáo viên.
🚫 Khuyến nghị: Không thực hiện thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho các quảng cáo hoặc liên kết mạo danh website.
📚 Tham gia nhóm tài liệu
Cập nhật tài liệu, đề thi và bài ôn tập miễn phí mỗi ngày qua các kênh chat:
📝 Tổng hợp đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
📚 Ghi chú bản quyền & lời cảm ơn
Các tài liệu trên website được biên tập, định dạng lại và tổng hợp
từ nhiều nguồn công khai, nhằm mục đích hỗ trợ học tập, chia sẻ tri thức cho cộng đồng học sinh.
Nếu bạn là tác giả hoặc sở hữu bản quyền và không muốn nội dung xuất hiện tại đây, vui lòng liên hệ qua email mrcao.aof@gmail.com để mình gỡ xuống ngay. Xin chân thành cảm ơn!
