Đề thi học kì 1 Văn 12 trường THPT Kẻ Sặt (2024 – 2025)

TRƯỜNG THPT KẺ SẶT

ĐỀ CHÍNH THỨC

(Đề thi có 01 trang)

MÔN: NGỮ VĂN – KHỐI 12

Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề

– Đảm bảo yêu cầu về hình thức và dung lượng (600 chữ) của bài văn.

–  Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng sau:

*Mở bài: Giới thiệu vấn đề liên quan đến tuổi trẻ, nêu quan điểm của người viết về vấn đề đó.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp”. Quả đúng như vậy. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là trách nhiệm của mỗi người, nhất là với thế hệ trẻ.

*Thân bài:

–  Giải thích từ ngữ, khái niệm để làm rõ bản chất vấn đề cần bàn luận.

Giữ gìn và phát triển tiếng Việt là một quá trình liên tục và có trách nhiệm nhằm bảo vệ, bảo tồn và làm phong phú ngôn ngữ tiếng Việt, đồng thời thúc đẩy sự sáng tạo và ứng dụng tiếng Việt trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội

–  Trình bày các khía cạnh của vấn đề

+ Vì sao vấn đề giữ gìn sự trong của tiếng việt lại được đặt ra với những người trẻ tuổi? Bởi vì tuổi trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước. Họ là người sử dụng tiếng Việt hàng ngày và có thể ảnh hưởng đến việc lan truyền giá trị trong sáng của ngôn ngữ này. Vì vậy, chính những người trẻ phải tự ý thức được vai trò và tầm quan trọng của bản thân trong việc bảo vệ và gìn giữ sự trong sáng của tiếng Việt.

+ Lịch sử tiếng Việt là lịch sử của đời sống tư tưởng, tâm hồn, tình cảm người Việt, là lịch sử bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước kiên cường, bất khuất. Tuy nhiên, trước sự phát triển của xã hội và quá trình hội nhập, tiếng Việt đang đứng trước nguy cơ bị mai một, bị “biến dạng”, phải đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội. Biểu hiện rõ ràng nhất là sự lai căng tiếng nói, chữ viết của nước ngoài ngày một tăng…Vì vậy, việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt là điều cần thiết và cấp bách.

+ Tại sao việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt lại cần thiết? Vì:

++Tiếng nói dân tộc là ngôn ngữ chung được một cộng đồng xã hội sử dụng để giao tiếp. Giữ vững được tiếng nói thì sẽ không bao giờ quên Tổ quốc, sẽ luôn ấp ủ lòng nhiệt tình yêu nước.

++Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt còn góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội, giúp kết nối các thế hệ và cộng đồng, đồng thời giữ vững bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa. Việc phát triển tiếng Việt đồng nghĩa với việc xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai của đất nước. Ngược lại, nếu vứt bỏ tiếng nói dân tộc, khước từ tiếng nói dân tộc là từ chối bản sắc văn hoá của dân tộc. Như vậy, giữ gìn tiếng Việt có một vai trò nhất định, một sức mạnh to lớn trong quá trình đấu tranh, bảo vệ và giữ gìn phát triển một đất nước.

+ Vấn đề gợi cho tuổi trẻ những suy nghĩ và hành động như thế nào?

++Tuổi trẻ cần nhận thức rõ rằng tiếng Việt là ngôn ngữ quốc gia và là phương tiện giao

tiếp chính thức của đất nước. Nên thấy được tiếng Việt mang trong mình sự đa dạng,

++Hiểu rõ được điều đó, mỗi người trẻ chúng ta cần học tập và nâng cao kiến thức về tiếng Việt, học tập ngữ pháp, từ vựng và cấu trúc câu để sử dụng tiếng Việt một cách chính xác. Không sử dụng chêm xen giữa tiếng Việt và tiếng nước ngoài hay sử dụng tiếng lóng.

++Để giữ gìn tiếng Việt, tuổi trẻ cần tham gia vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật truyền thống và đương đại, như đọc sách, nghe nhạc, xem phim, tham gia các chương trình văn học. Những hoạt động này giúp nâng cao khả năng hiểu biết và sử dụng tiếng Việt phong phú, đồng thời tạo ra một môi trường học hỏi và giao tiếp để bảo vệ và phát huy giá trị ngôn ngữ.

++Trong kỷ nguyên số, mạng xã hội là công cụ mạnh mẽ để giao tiếp và chia sẻ thông tin. Tuổi trẻ cần sử dụng mạng xã hội một cách có trách nhiệm, tránh việc sử dụng ngôn ngữ thiếu chuẩn mực, sai chính tả, hoặc lạm dụng các từ ngoại lai không cần thiết. Họ có thể sáng tạo nội dung tiếng Việt trên các nền tảng mạng xã hội

+ Cần có những điều kiện gì để tuổi trẻ giữ gìn và phát triển tiếng Việt?

Một trong những điều kiện quan trọng nhất là hệ thống giáo dục tiếng Việt phải được củng cố và phát triển. Các bậc phụ huynh cần gương mẫu sử dụng tiếng Việt chuẩn mực, khuyến khích con em mình học hỏi và yêu thích ngôn ngữ mẹ đẻ. Các phương tiện truyền thông như báo chí, truyền hình, và các kênh truyền thông trực tuyến cần dùng tiếng Việt chuẩn mực và khuyến khích việc sử dụng tiếng Việt chuẩn mực.

–   Bình luận về sự đúng đắn, thiết thực của vấn đề, bác bỏ ý kiến trái ngược để củng cố quan điểm của mình.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt là một vấn đề vô cùng quan trọng, không chỉ đối với mỗi người dân Việt Nam mà còn đối với sự phát triển chung của xã hội và văn hóa dân tộc. Tuy nhiên vẫn có một số người cho rằng việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt là không thiết thực, họ cho rằng toàn cầu hóa và sự phát triển của tiếng Anh sẽ làm cho tiếng Việt trở nên kém quan trọng, hoặc không cần thiết phải duy trì quá mức. Tuy nhiên, quan điểm này là sai lầm và thiếu thuyết phục.

–  Định hướng hành động của bản thân sau khi nhận thức về vấn đề.

Là một người trẻ, tôi thấy mình cần tích cực học tập, trau dồi trong việc sử dụng tiếng Việt đúng và chuẩn mực trong mọi tình huống giao tiếp, từ việc viết lách đến nói chuyện hàng ngày. Tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật như thi viết văn, thơ, hay các cuộc thi diễn thuyết để nâng cao kỹ năng sử dụng tiếng Việt và góp phần phát triển ngôn ngữ.

*Kết bài: Khái quát lại ý nghĩa của vấn đề, liên hệ với đời sống thực tại, rút ra bài học cho bản thân.

Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt thuộc về thế hệ trẻ hôm nay. Chúng ta cần phải biết yêu và quý trọng tiếng Việt, phải thường xuyên rèn luyện kĩ năng, bảo vệ tiếng Việt, có ý thức về sự phát triển tiếng Việt. Hãy luôn tâm niệm:

Tôi chỉ biết nếu tiếng tôi biến mất

Thì tôi sẵn sàng nhắm mắt buông xuôi!

Còn bạn, bạn sẽ làm gì ngay bây giờ để thể hiện tình yêu tiếng nói dân tộc một cách cụ thể và rõ ràng nhất?

* Lưu ý: Thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng của mình nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và

pháp luật.

–  Triển khai ít nhất được hai luận điểm để làm rõ vấn đề nghị luận.

–   Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

–   Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.