📝 Tổng hợp đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
| PHÒNG GDĐT TP TỪ SƠN
TRƯỜNG THCS ĐỒNG NGUYÊN (Đề kiểm tra có 02 trang) |
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
NĂM HỌC: 2024 – 2025 Môn: Ngữ văn – Lớp 9 Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề |
I, ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
THÚC SINH TỪ BIỆT THÚY KIỀU
Người lên ngựa kẻ chia bào(1),
Rừng phong, thu đã nhuốm màu quan san(2).
Dặm hồng bụi cuốn chinh an(3)
Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh.
Người về chiếc bóng năm canh,
Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi.
Vầng trăng ai xẻ làm đôi,
Nửa in gối chiếc(4) nửa soi dặm trường(5).
(Trích Truyện Kiều, Nguyễn Du, NXB Văn hóa thông tin, 2002, tr. 142-143)
* Chú thích:
(1) chia bào: Rời vạt áo;
(2) màu quan san: Màu đỏ, ngụ ý chỉ sự xa xôi cách trở;
(3) chinh an: Việc đi đường xa;
(4) gối chiếc: Gối đơn – ngụ ý chỉ sự cô đơn;
(5) dặm trường: Đường xa.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên?
Câu 2. Tìm trong đoạn trích câu thơ có sử dụng điển cố?
Câu 3. Phân tích tác dụng biện pháp tu từ được sử dụng trong câu:
“Người lên ngựa, kẻ chia bào”.
Câu 4. Khái quát giá trị nội dung đoạn trích? (trình bày khoảng 5-7 dòng)
II, VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề: Bản lĩnh một người được thể hiện rõ nhất ở thái độ của họ khi đối mặt với khó khăn
Câu 2 (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích đoạn trích sau trong truyện “Những đứa con trong gia đình”- Nguyễn Thi.
(Lược phần đầu: Việt là một chiến sĩ Giải phóng quân, xuất thân từ một gia đình nông dân có mối thù sâu nặng với Mĩ – nguy: ông nội và bố Việt đều bị giặc giết hại; mẹ Việt vừa phải vất vả nuôi con vừa phải đương đầu với những đe doạ, hạch sách của bọn giặc, cuối cùng cũng chết vì bom đạn. Gia đình chỉ còn lại Việt, chị Chiến, thằng Út em, chủ Nam, và một người chị nuôi đi lấy chồng xa. Truyền thống cách mạng vẻ vang của gia đình và những đau thương mất mát nặng nề do tội ác của Mĩ – nguy gây ra đối với gia đình Việt đều được chủ Nam ghi chép vào một cuốn sổ của gia đình.
Việt và Chiến hàng hát tòng quân đi giết giặc. Việt nhỏ tuổi, đồng đội gọi thân mật là cậu Tư. Anh rất gắn bó với đơn vị, đặc biệt là với tiểu đội trưởng Tánh, như tình ruột thịt. Ở anh luôn luôn sôi nổi một tinh thần chiến đấu. Anh quyết lập được nhiều chiến công để cùng chị Chiến trả thù cho ba má. Trong trận chiến đấu ác liệt tại một khu rừng cao su, Việt đã hạ được một xe bọc thép của địch nhưng bị thương nặng và lạc đồng đội. Việt ngất đi tỉnh lại nhiều lần. Mỗi lần tỉnh lại, dòng hồi ức lại đua anh trở về với những kĩ niệm thân thiết đã qua: kỉ niệm về má, chị Chiến, chú Năm, về đồng đội và anh Tánh,…)
Một loạt đạn súng lớn văng vẳng dội đến ầm ĩ trên ngọn cây. Rồi loạt thứ hai… Việt ngóc dậy. Rõ ràng không phải tiếng pháo lễnh lăng của giặc. Đó là những tiếng nổ quen thuộc, gom vào một chỗ, lớn nhỏ không đều, chen vào đó là những dây súng nổ vô hồi vô tận. Súng lớn và súng nhỏ quyện vào nhau như tiếng môi và tiếng trống đình đánh dậy trời dậy đất hỏi Đồng khởi. Đúng súng của ta rồi! Việt muốn reo lên. Anh Tánh chắc ở đó, đơn vị mình ở đó. Chà, nổ dữ, phải chuẩn bị lựu đạn xung phong thôi! Đó, lại tiếng hụp hùm… chắc là một xe bọc thép vừa bị ta bắn cháy. Tiếng súng nghe thân thiết và vui lạ. Những khuôn mặt anh em mình lại hiện ra… Cái cằm nhọn hoắt ra của anh Tánh, nụ cười và cái nheo mắt của anh Công mỗi lần anh động viên Việt tiến lên… Việt vẫn còn đây, nguyên tại vị trí này, đạn đã lên nòng, ngón cái còn lại vẫn sẵn sàng nổ súng. Các anh chờ Việt một chút. Tiếng máy bay vẫn gầm rú hỗn loạn trên cao, nhưng mặc xác chúng. Kèn xung phong của chúng ta đã nổi lên. Lựu đạn ta đang nổ rộ…
Việt đã bò đi được một đoạn, cây súng đẩy đi trước, hai cùi tay lôi người theo. Việt cũng không biết rằng mình đang bò đi nữa, chính trận đánh đang gọi Việt đến. Phía đó là sự sống. Tiếng súng đã đem lại sự sống cho đêm vắng lặng. Ở đó có các anh đang chờ Việt, đạn ta đang đổ lên đầu giặc Mĩ những đám lửa dữ dội, và những mũi lê nhọn hoắt trong đêm đang bắt đầu xung phong..
(Truyện và kí, NXB Văn học Giải phóng, 1978)
* Hoàn cảnh sáng tác: “Những đứa con trong gia đình” là một trong những tác phẩm tiêu biểu viết về cuộc kháng chiến chống Mĩ của nhân dân Nam Bộ. Đoạn trích trên nằm ở phần thứ nhất văn bản khi Việt bị thương ở chiến trường, ngất đi tỉnh lại nhiều lần. Lần thứ tư Việt tỉnh dậy, Việt lắng nghe mọi âm thanh, chờ đồng đội đến và sẵn sàng chiến đấu)
————————-HẾT————————-
| PHÒNG GDĐT TP TỪ SƠN
TRƯỜNG THCS ĐỒNG NGUYÊN (HDC có 04 trang) |
HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2024 – 2025 Môn: Ngữ văn – Lớp 9 |
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | PHẦN ĐỌC – HIỂU | 4,0 | |
| 1 | Đoạn trích trên được viết theo thể loại: Truyện thơ Nôm | 0,5 | |
| 2 | – Câu thơ có sử dụng điển cố: “Người lên ngựa kẻ chia bào,
Rừng phong, thu đã nhuốm màu quan san”. Liên tưởng đến câu thơ của Đặng Trần Côn: “Người đi rừng, kẻ chia đồng.” Cả hai câu đều nói đến sự chia li và cô đơn trong tình yêu |
1,0 | |
| 3 | Qua đoạn trích trên, tác giả gửi đến người đọc thông điệp:
– Câu thơ “Người lên ngựa kẻ chia bào” sử dụng phép tu từ đối (tiểu đối). – Tác dụng: +Làm cho câu thơ cân xứng, nhịp nhàng, gợi hình, gợi cảm trong sự diễn đạt. + Góp phân thể hiện tâm trạng bịn rịn và lưu luyến như bị tách rời ra hai phía của không gian. Sau bao nhiêu dùng dằng trì hoãn Thúc Sinh đành phải lên ngựa. Và Thúy Kiều đành buông vạt áo của chàng ra. |
1,0
|
|
| 4 | Giá trị nội dung đoạn trích.
– Đoạn trích đã tái hiện được cảnh chia li lưu luyến, bịn rịn giữa kẻ ở (Thúy Kiều) và người đi (Thúc Sinh) cùng với dự cảm tan vỡ của Thúy Kiều. – Diễn tả sâu sắc tâm trạng của nhân vật; thể hiện sự đồng cảm của tác giả với niềm khát khao hạnh phúc và bi kịch đau đớn của con người. |
1,5 | |
| II | Viết | 6,0 | |
| 1 | Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề: Bản lĩnh một người được thể hiện rõ nhất ở thái độ của họ khi đối mặt với khó khăn | 2,0 | |
| a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn
Bảo đảm yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. |
0,25 | ||
| b. Xác định được đúng vấn đề
Bản lĩnh một người được thể hiện rõ nhất ở thái độ của họ khi đối mặt với khó khăn |
0,25 | ||
| c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu
– Giải thích bản lĩnh: Là khả năng đương đầu với khó khăn, giải quyết mọi vấn đề của cuộc sống một cách bình tĩnh, thông minh và tỉnh táo. Bên cạnh đó, bản lĩnh còn là lòng dũng cảm, kiên trì, dám nghĩ dám làm dám chịu trách nhiệm – Biểu hiện của người có bản lĩnh: + Là người quyết đoán, không vì người khác nói ra nói vào mà lung lay ý chí quyết tâm của mình. + Người có bản lĩnh khi gặp khó khăn thường không than khóc oán trách số phận hay đổ lỗi cho người này, người kia mà là người tự dám nhận lỗi về mình tự mình khắc phục khó khăn để bước tiếp. + Khi đối diện với hoàn cảnh khó khăn, người có bản lĩnh luôn hướng về suy nghĩ lạc quan, tích cực, cố gắng để hoàn thành mục tiêu của mình. – Nếu không có bản lĩnh: dễ thất bại trong cuộc sống, dễ nản chí,… – HS lấy dẫn chứng: Nguyễn Ngọc Kí, Hồ Chí Minh… – Liên hệ bản thân: … |
1,0 | ||
| d. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn |
0,25 | ||
| đ. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề, có cách diễn đạt mới mẻ |
0,25 | ||
| 2 | Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích đoạn trích sau trong truyện “Những đứa con trong gia đình”- Nguyễn Thi. | 4,0 | |
| a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn
Bảo đảm yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 400 chữ) của đoạn văn. |
0,25 | ||
| b. Xác định được đúng vấn đề
Phân tích đoạn trích sau trong truyện “Những đứa con trong gia đình”- Nguyễn Thi. |
0,5 | ||
| c. Viết được bài văn đảm bảo các yêu cầu
* Mở bài: – Giới thiệu và nêu nhận xét khái quát về đoạn trích: * Thân bài: – Khái quát chung Những đứa con trong gia đình là một trong số những truyện ngắn xuất sắc nhất của Nguyễn Thi, được viết ngay trong những ngày chiến đấu ác liệt khi ông công tác ở tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Đoạn trích nằm ở phần thứ nhất văn bản khi Việt bị thương ở chiến trường, ngất đi tỉnh lại nhiều lần. Lần thứ tư Việt tỉnh dậy, Việt lắng nghe mọi âm thanh, chờ đồng đội đến và sẵn sàng chiến đấu – Phân tích nội dung chủ đề của đoạn truyện dựa trên các dẫn chứng trích ra từ đoạn truyện. + Tóm tắt đoạn trích: Chuyện kể về hai chị em Chiến – Việt, những đứa con trong một gia đình có nhiều mất mát, đau thương: cha bị Pháp chặt đầu hồi chín năm, mẹ vừa bị đại bác Mĩ bắn chết. Khi hai chị em Chiến – Việt trưởng thành, cả hai đều giành nhau tòng quân. Nhờ sự đồng tình của chú Năm, cả hai đều được nhập ngũ và ra trận.Trong trận đánh ác liệt tại một khu rừng cao su, Việt diệt được một xe bọc thép đầy Mĩ và sáu tên Mĩ lẻ nhưng anh cũng bị thương nặng, lạc đồng đội, một mình nằm lại chiến trường khi còn ngổn ngang dấu vết của đạn bom và chết chóc. Việt ngất đi, tỉnh lại nhiều lần. Mỗi lần tỉnh lại, Việt hồi tưởng về gia đình, về những người thân yêu như mẹ, Chú Năm, chị Chiến… .Đoạn trích thể hiện lần tỉnh dậy thứ tư của Việt trong đêm thứ hai. Tuy mắt không nhìn thấy gì, tay chân đau buốt, tê cứng nhưng Việt vẫn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu và cố gắng từng tí một lê về phía có tiếng súng của quân ta vì phía đó “là sự sống”. + Hình tượng các nhân vật: · Truyền thống yêu nước mãnh liệt, căm thù ngùn ngụt bọn xâm lược và tinh thần chiến đấu cao đã gắn kết những con người trong gia đình với nhau: “Chuyện gia đình nó cũng dài như sông, để rồi chú chia cho mỗi đứa một khúc mà ghi vào đó. Gia đình kiên cường chịu nhiều đau thương trong chiến tranh: ông nội bị giặc giết, cha của Việt bị giặc chặt đầu, má bị trúng đạn của Mĩ, thím Năm bị giặc bắn chết. Đau thương đã nhen nhóm ngọn lửa căm thù trong mỗi thành viên. (Chú Năm: đại diện cho truyền thống và lưu giữu truyền thống. Chị Chiến: người lớn hơn Việt. Là người luôn yêu thương và nhường nhịn em, trừ việc đi tòng quân.) · Tập trung khắc họa nhân vật Việt o Nhân vật Việt là người dũng cảm, gan dạ, luôn sẵn sàng trong tư thế chiến đấu o Việt là người có tinh thần đồng đội và luôn nghĩ về đồng đội của mình o Việt là người giàu tình cảm, yêu thương gia đình o Trong hoàn cảnh ngặt nghèo, Việt vẫn luôn nhớ về má, về gia đình, về chị Chiến về cha,… ->Truyền thống gia đình Việt: một lòng thủy chung son sắt với cách mạng => Truyện kể về những người con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê hướng cách mạng. Chính sự gắn bó sâu nặng giưa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giưa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. – Giá trị nghệ thuật + Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo + Nghệ thuật trần thuật (nghệ thuật kể chuyện) qua dòng hồi tưởng của nhân vật góp phần giúp nhân vật bộc lộ tính cách của mình và tác phẩm đậm chất trữ tình + Ngôn ngữ bình dị, phong phú, giàu giá trị tạo hình và đậm chất Nam Bộ + Chi tiết được chọn lọc vừa cụ thể vừa giàu ý nghĩa gây ấn tượng mạnh đến người đọc, làm nổi rõ góc cạnh của cuộc sống * Kết bài: Khẳng định vị trí ý nghĩa, giá trị của tác phẩm, liên hệ mở rộng, … Lưu ý: Học sinh có thể có cách làm bài sáng tạo nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
2,5 | ||
| d. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn |
0,25 | ||
| đ. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề, có cách diễn đạt mới mẻ |
0,5 | ||
| Tổng điểm | 10,0 | ||
————————-HẾT————————-
☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!
💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️
⚠️ Trang web không thu bất kỳ khoản phí nào khi tải tài liệu. Mọi nội dung đều miễn phí cho học sinh và giáo viên.
🚫 Khuyến nghị: Không thực hiện thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho các quảng cáo hoặc liên kết mạo danh website.
📚 Tham gia nhóm tài liệu
Cập nhật tài liệu, đề thi và bài ôn tập miễn phí mỗi ngày qua các kênh chat:
📝 Tổng hợp đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
📚 Ghi chú bản quyền & lời cảm ơn
Các tài liệu trên website được biên tập, định dạng lại và tổng hợp
từ nhiều nguồn công khai, nhằm mục đích hỗ trợ học tập, chia sẻ tri thức cho cộng đồng học sinh.
Nếu bạn là tác giả hoặc sở hữu bản quyền và không muốn nội dung xuất hiện tại đây, vui lòng liên hệ qua email mrcao.aof@gmail.com để mình gỡ xuống ngay. Xin chân thành cảm ơn!
