Đề thi học kì 1 Văn 9 trường THCS Lý Thường Kiệt – Quảng Nam (2024 – 2025)

ĐỀ CHÍNH THỨC

(Đề gồm có 02 trang)

Môn: Ngữ văn – Lớp 9

Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề)

Đôi hàng nước mắt chảy liền như tuôn.

Khó nghèo có mẹ có con,

Ít nhiều gạn sẻ⁽¹) vẹn tròn cho nhau Lòng con nhường nhịn bấy lâu

Mẹ ăn cơm ấy ngon đâu hỡi nàng Cúc Hoa nước mắt hai hàng:

“Lạy mẹ cùng chàng chở quản⁽²⁾ tôi Gọi là cơm tấm cạnh lê⁽³⁾

Mẹ ăn đỡ dạ kéo khi võ vàng⁽⁴⁾

Chàng ăn cho sống mình chàng, Dốc lòng kinh sử văn chương đạo là.

Kể chi phận thiếp đàn bà,

Khó nghèo chớ quản nỗi nhà thảm thương”.

Thương con mẹ giấu cho vàng, Bảo rằng gìn giữ để nương tựa mình.

Cúc Hoa trong dạ đinh ninh: “Lạy mẹ còn có chút tình thương con”.

Tức thì trở lại phòng môn,

Cầm tay đánh thức nỉ non bảo chồng:

Nay vàng mẹ thiếp cho dùng một chương” Kể đoạn Cúc Hoa bán vàng,

Bán cho trưởng giả giàu sang hơn người.

Hai bên giả cả hẳn hoi,

Bắc cân định giả được ngoài tám mươi.

Cúc Hoa trở lại thư trai⁽⁵⁾

“Khuyên chàng kinh sử dùi mài cho hay.

Thiếp xin rước một ông thầy,

Để chàng học tập đêm ngày thiếp nuôi”.

Một ngày ba bữa chẳng rời, Nuôi thầy, nuôi mẹ lại nuôi cả chồng.

Nàng thời nhiều ít cũng xong

Đói no chẳng quản miễn chồng làm nên.

Khấn trời lạy Phật đòi phen:

“Chứng minh phù hộ ước nguyền chồng tôi.

Khuyên chàng khuya sớm hôm mai, Cố chăm việc học đua tài cho hay.

Một mai, có gặp rồng mây⁽⁶⁾ Bảng vàng may được tỏ bày họ tên⁽⁷⁾

Trước là sạch nợ bút nghiên⁽⁸⁾ Sau là thiếp cũng được yên lòng này”.

5

HS nêu được chủ đề chính: Vẻ đẹp phẩm chất (hiếu thảo, thủy chung) của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.

HS không nêu

được chủ đề hoặc không làm bài.

6

–   Học sinh nêu được tác dụng của biện pháp tu từ (0,5đ): Tạo tính liên kết, tính nhạc cho câu thơ,…

7

Giải thích (0.25): Vì yêu thương chồng con, hiếu thảo với cha mẹ là những phẩm chất tốt đẹp, là phẩm chất nền tảng của nhân cách con người. Nó thể hiện phẩm chất truyền thống của người phụ nữ Việt Nam,…..

Vừa cần thiết vừa không cần thiết (0.25).

Giải thích (0.25):

nhân hoặc không làm bài.

+ Không cần thiết tính cam chịu và chấp nhận của người phụ nữ. Vì ngày nay người phụ nữ hiện đại cũng cần cần học tập, tham gia công tác xã hội, nghiên cứu

KH như nam giới., ….

8

+ Người phụ nữ trong XHPK chịu thiệt thòi, vất vả, hy sinh,

+ Chấp nhận chịu khổ (nhịn ăn, nhịn uống, nhịn mặc,..) để chồng có thể có cơ hội học tập, có tiền đồ xán lạn.

+ Hy sinh tất cả của cải hay những gì mình có để tạo cơ hội cho chồng học tập đỗ đạt,…

+ Họ tự nhận thân phận thiệt thòi, cam chịu những định kiến xã hội và không có quyền tự quyết cuộc đời của mình.

+ …

Học sinh nêu được cảm nhận của mình nhưng chưa sâu sắc, diễn đạt chưa thật rõ ý, chưa đảm bảo tính lo gic, còn mắc lỗi.

Nêu không rõ ý hoặc không nêu được.

+ Cơ bản làm đúng kiểu bài văn nghị luận văn học về phân tích đoạn trích truyện thơ Nôm.

+ Xây dựng được bố cục ba phần: Mở bài, thân bài, kết bài; lời văn thuyết phục, thể hiện được cảm nhận, quan điểm, thái độ, tình cảm chân thành, trong sáng, rõ ràng.

+ Chữ viết cẩn thận, rõ ràng, bài văn trình bày sạch sẽ, ít gạch, xóa…

a/ Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận văn học (truyện)

–   Mở bài: Dẫn dắt vấn đề, giới thiệu đoạn trích đề bài ra

–   Thân bài: Cảm nhận về chủ đề, giá trị nội dung, nghệ thuật đoạn trích.

–   Kết bài: Đánh giá chung về đoạn trích, liên hệ mở rộng…

0,75

I/ Mở bài (0,5đ): Dẫn dắt, giới thiệu đoạn trích “Tống Trân- Cúc Hoa” (khuyết danh) khái quát giá trị đặc sắc của đoạn trích.

II/ Thân bài (2,0đ):

–   Giới thiệu chung về tác phẩm: thể loại, thời kì ra đời, xuất xứ, nhan đề…

–   Tóm tắt nội dung đoạn trích.

–   Phân tích, đánh giá nhân vật chính Cúc Hoa:

+ Người con dâu hiếu thảo: Gia đình khó khăn nhưng nàng vẫn lo lắng từng bữa ăn của mẹ chồng hơn chính bản thân.

+ Người vợ thủy chung, biết hi sinh và lo lắng cho chồng:

·            Lo lắng cho cả gia đình chồng.

·             Không quản ngại gian khó, không lo lắng cho chính mình.

·            Khuyên nhủ chồng cố gắng học hành đỗ đạt.

+ Người thấu tình đạt lí, cam chịu chấp nhận thiệt thòi: Nàng chấp nhận thân phận nữ nhi để chồng có cơ hội phát triển và gây dựng sự nghiệp.

–     Phân tích, đánh giá số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến: Họ sẵn sàng hi sinh sự hạnh phúc, đầy đủ ấm no của mình để chồng và gia đình chồng được toàn vẹn, bởi với họ đó là trách nhiệm, là lẽ đương nhiên mà bất kì người phụ nữ nào trong xã hội xưa cũng đều phải làm. Tư tưởng trọng nam khinh nữ và những áp lực vô hình đè lên vai người phụ nữ xưa.

–   Phân tích, đánh giá đặc sắc về giá trị nghệ thuật:

–   Được viết bằng chữ Nôm.

–    Có sự kết hợp giữa phương thức biểu đạt tự sự và trữ tình.

–   Ngôn ngữ gắn với lời ăn tiếng nói hàng ngày.

III/ Kết bài (0,5đ): Khẳng định lại giá trị của đoạn trích về nội dung và nghệ thuật, liên hệ với người phụ nữ ngày nay.

–   Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

–   Vốn từ ngữ phong phú, kiểu câu đa dạng, đảm bảo sự logic giữa các câu, các đoạn trong bài văn.

–   Có cách phân tích, diễn đạt mới lạ, độc đáo.

–   Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc sâu sắc về nhân vật Cúc Hoa hoặc về người phụ nữ.