📝 Tổng hợp đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
| PHÒNG GD&ĐT TP. ĐỒNG XOÀI ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi gồm 01 trang) |
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
Năm học 2024 – 2025 Môn: NGỮ VĂN Thời gian: 150 phút (không kể thời gian phát đề) Ngày thi: 26/11/2024 |
I, ĐỌC (4,0 điểm):
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Bài học về việc đón nhận thành công luôn thật dễ hiểu và dễ thực hiện. Nhưng đối mặt với thất bại, nhất là thất bại đầu đời, lại là điều không hề dễ dàng. Với tất cả mọi người, thất bại – nhất là thất bại trong các mối quan hệ – thường vẫn tạo ra những tổn thương sâu sắc. Điều này càng trở nên nặng nề đối với các bạn trẻ. Nhưng bạn có biết rằng tất cả chúng ta đều có quyền được khóc? Vậy nên nếu bạn đang cảm thấy cô đơn, tuyệt vọng thì hãy cho phép mình được khóc. Hãy để những giọt nước mắt ấm nồng xoa dịu trái tim đang thổn thức của bạn. Và hãy tin rằng ở đâu đó, có một người nào đó vẫn đang sẵn lòng kề vai cho bạn tựa, muốn được ôm bạn vào lòng và lau khô những giọt nước mắt của bạn… Muốn nhìn thấy cầu vồng, ta phải đi qua cơn mưa… Vì thế, hãy tin ngày mai nắng sẽ lên, và cuộc đời lại sẽ ươm hồng những ước mơ của bạn, một khi bạn còn giữ trong lòng ánh sáng của niềm tin.
(Theo Hạt giống tâm hồn dành cho tuổi teen, Tập 2, Nhiều tác giả, NXB Tổng hợp
TP Hồ Chí Minh, 2012, trang 02)
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2 (1,0 điểm): Theo tác giả, điều gì có thể giúp con người đứng lên sau thất bại?
Câu 3 (1,0 điểm): Tìm và nêu tác dụng biện pháp tu từ trong câu: “Muốn nhìn thấy cầu vồng, ta phải đi qua cơn mưa…”
Câu 4 (1,5 điểm): Thông điệp mà em tâm đắc nhất qua văn bản trên là gì?
II, VIẾT (16,0 điểm):
Câu 1 (6,0 điểm):
Hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về câu nói của nhà văn Nga Lép Tôn-xtôi: “Bạn đừng nên chờ đợi những quà tặng bất ngờ của cuộc sống mà hãy tự mình làm nên cuộc sống.”
Câu 2 (10,0 điểm):
Trong “Đến với bài thơ hay” Lê Trí Viễn cho rằng: “Vào thơ hay, dù là điệu kiên cường hay làn êm ái đều là vào thế giới của cái đẹp”.
Em hiểu như thế nào về ý kiến trên? Bằng trải nghiệm về tác phẩm thơ hiện đại đã học trong chương trình Ngữ văn THCS em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
———-HẾT———–
Giám thị coi thi không giải thích gì thêm
Họ và tên thí sinh…………………………… Số báo danh………………………… Chữ ký của giám thị 1……………………… Chữ ký của giám thị 2……………….
HƯỚNG DẪN CHẤM
KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP THÀNH PHỐ MÔN: NGỮ VĂN 9
Năm học: 2024 – 2025
I. YÊU CẦU CHUNG
- Giám khảo phải nắm được nội dung trình bày trong bài làm của học sinh để đánh giá được một cách khái quát, tránh đếm ý cho điểm. Vận dụng linh hoạt đáp án, nên sử dụng nhiều mức điểm một cách hợp lí, khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo.
- Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách riêng nhưng đáp ứng được các yêu cầu cơ bản của đề, diễn đạt tốt vẫn cho đủ điểm.
Lưu ý: Điểm bài thi có thể để lẻ đến 0,25 và không làm tròn số.
II. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ
| PHẦN | CÂU | NỘI DUNG | ĐIỂM |
| I. ĐỌC | Câu 1 | Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận | 0,5 |
| Câu 2 | Theo tác giả, niềm tin vào ngày mai, vào những điều tốt đẹp sẽ giúp con người đứng lên sau thất bại. | 1,0 | |
|
Câu 3 |
– Biện pháp tu từ ẩn dụ: “cầu vồng” : chỉ thành công,
“cơn mưa”: chỉ khó khăn, thất bại. – Tác dụng: làm cho cách diễn đạt trở nên gợi hình, gợi cảm. Nó cũng giúp chúng ta liên tưởng một điều: Muốn có được thành công, chúng ta phải trải qua những thử thách, gian khổ. |
0,5
0,5 |
|
|
Câu 4 |
Học sinh đưa ra thông điệp có ý nghĩa đối với bản thân mình.
Học sinh đưa ra lý giải phù hợp. Gợi ý: – Cuộc luôn luôn gặp những khó khăn, trắc trở nên thất bại là điều ai cũng gặp phải, quan trọng là cách đối diện với nó. – Ý chí, niềm tin là điều quan trọng nhất trong cuộc sống. |
1,0
0,5 |
|
| II. VIẾT | Câu 1 | Hãy viết bài văn nghị luận ngắn trình bày suy nghĩ của em qua câu nói của nhà văn Nga Lép Tôn-xtôi: Bạn đừng nên chờ đợi những quà tặng bất ngờ của cuộc sống
mà hãy tự mình làm nên cuộc sống. |
6,0 |
| a. Đảm bảo hình thức bài nghị luận xã hội: có hệ thống luận điểm rõ ràng, chính xác, khoa học. | 0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Sự chủ động trong cuộc sống. | 0,25 |
| c. Triển khai vấn nghị luận: Có nhiều cách diễn đạt nhưng cần đạt được những nội dung cơ bản sau:
* Giới thiệu vấn đề nghị luận. |
0,5 |
||
| * Giải thích:
Quà tặng bất ngờ: là những điều may măn, hạnh phúc, niềm vui bất ngờ đến do người khác hoặc khách quan trao tặng. “Chờ đợi”: thái độ sống thụ động, phụ thuộc. “Tự mình là nên cuộc sống”: sống tích cực, chủ động. => Câu nói khuyên con người cần có thái độ sống chủ động, không nên trông chờ vào người khác. Cuộc sống của mội người do bản thân tạo nên. |
0,25
0,25 0,25 0,25 |
||
| * Bàn luận, dẫn chứng:
– Trong cuộc đời của mỗi người đôi khi sẽ nhận được quà tặng bất ngờ từ cuộc sống. Khi đó, ta sẽ có may mắn được hưởng niềm vui, hạnh phúc trong cuộc đời. Không thể phủ nhận ý nghĩa và giá trị của quà tặng bất ngờ mà cuộc sống đem lại cho con người, vấn đề là biết tận dụng, trân trọng quà tặng ấy như thế nào. – Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng là thảm đỏ trải đầy hoa hồng, cuộc sống là một trường tranh đấu, cuộc sống luôn tiềm ẩn những khó khăn, phức tạp. Muốn cuộc sống của chính mình tốt đẹp thì hãy tự mình làm nên cuộc sống. Phải biết sống trọn vẹn từng phút giây, sống mãnh liệt. – Dẫn chứng: Học sinh lấy những tấm gương nghị lực vươn lên hoàn cảnh số phận để tự mình làm nên cuộc sống. |
0,5
1,0
0,5 |
||
| * Mở rộng vấn đề:
– Nhiều người khi nhận được quà tặng bất ngờ: có tâm lý chờ đợi, ỷ lại, thậm chí phung phí những quà tặng ấy. – Phê phán một số người thụ động, thiếu ý chí vươn lên, chỉ chờ đợi những quà tặng bất ngờ mà không tự mình làm nên cuộc sống. |
0,25
0,25 |
||
| * Bài học nhận thức và hành động:
– Hãy nỗ lực hết mình và lao động thật tích cực, thì dù thành quả của chúng ta dù thành công hay thất bại cũng đều trở nên có ý nghĩa, đó là món quà “kinh nghiệm” dành cho cuộc đời của chúng ta. – Hãy phấn đấu vì ước mơ của mình, bằng cách cố gắng tự trau dồi kiến thức cho bản thân, mở ra cho mình một tương lai tươi sáng. |
0,25
0,25 |
| * Kết thúc vấn đề
– Khẳng định lại vấn đề – Liên hệ đến bản thân mình. |
0,5 |
||
| d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo (thể hiện được dấu ấn cá nhân, quan điểm và thái độ riêng, sâu sắc), thể hiện ý phản biện nhưng không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
0,25 |
||
| e. Chính tả, ngữ pháp: đảm bảo các quy tắc về chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. Không sai chính tả, dùng từ, đặt câu (hoặc có một vài lỗi nhỏ, không đáng kể). |
0,25 |
||
| Câu 2 | Trong “Đến với bài thơ hay” Lê Trí Viễn cho rằng: “Vào thơ hay, dù là điệu kiên cường hay làn êm ái đều là vào thế giới của cái đẹp”.
Em hiểu như thế nào về ý kiến trên? Bằng trải nghiệm về tác phẩm thơ hiện đại đã học trong chương trình Ngữ văn THCS em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. |
||
| a. Đảm bảo hình thức bài nghị luận văn học: có hệ thống luận điểm rõ ràng, chính xác, khoa học. | 0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Bàn về thế giới cái đẹp của văn chương. | 0,25 | ||
| c. Triển khai vấn nghị luận: Có nhiều cách diễn đạt nhưng cần đạt được những nội dung cơ bản sau: | |||
| I. Nêu vấn đề:
– Giới thiệu, trích dẫn ý kiến. – Nêu vấn đề. |
0,5 |
||
| II. Giải quyết vấn đề:
1. Giải thích ý kiến: – “Thơ hay”: hiểu chung là chỉnh thể thẩm mĩ, có khả năng khơi gợi ở người đọc những rung động thẩm mĩ, góp phần hoàn thiện con người, nâng con người lên… – “Điệu kiên cường hay làn êm ái”: nội dung muôn màu muôn vẻ, phong phú vô cùng của thơ ca, “kiên cường”: thơ nói chí, tỏ lòng, trào phúng hay “làn êm ái”: thơ trữ tình, thơ lãng mạn. – “Thế giới của cái đẹp”: “cái đẹp” là một phạm trù thẩm mĩ thể hiện ở nhiều phương diện: vẻ đẹp của tâm hồn, |
0,25 0,25 0,5 |
| tấm lòng, tài năng người nghệ sĩ, cái đẹp toát lên từ nội dung và hình thức của thơ, cái đẹp khơi gợi những rung động thẩm mĩ, bồi đắp tâm hồn con người.
=> Cả nhận định: Nói về giá trị thẩm mĩ của thơ ca. |
0,5 |
||
| 2. Chứng minh: Học sinh lấy dẫn chứng trong Thơ hiện đại để chứng minh. Cần chọn được những bài thơ đặc sắc Bám sát định hướng vấn đề nghị luận. Dù chọn bài thơ nào khi đi phân tích cũng cần chú ý làm sáng tỏ cái đẹp trong nội dung và nghệ thuật của bài thơ, làm rõ bài thơ là “thế giới của cái đẹp” thể hiện qua các luận điểm sau:
– Cái đẹp của cảnh vật được miêu tả. – Cái đẹp của tâm hồn, tình cảm của người nghệ sĩ. – Cái đẹp trong cấu tứ, cách cảm, cách nói, cách dùng từ ngữ,… * Lưu ý: Học sinh có thể chứng minh theo hai cách: Cách 1: Phân tích riêng tác phẩm để làm rõ “thế giới của cái đẹp” trong bài thơ. Cách 2: Phân tích theo ý (những ý nêu trên), sau đó lấy nhiều bài thơ hiện đại để chứng minh. |
2,0 2,0 1,5 |
||
| 3. Đánh giá nâng cao vấn đề:
– Thơ ca là thế giới của cái đẹp, đó chính là đặc trưng thẩm mĩ của thơ ca, cũng là nội dung mục đích của văn học nói chung: văn học cần hướng đến khẳng định và ngợi ca vẻ đẹp con người cuộc sống, nhà thơ, nhà văn cũng cần viết về những điều tốt đẹp để khơi gợi tình yêu, lòng lạc quan cho người đọc. – Không phải thơ ca lúc nào cũng miêu tả cái đẹp. Thơ ca có quyền miêu tả những cái xấu xa, độc ác, để sự thật cuộc đời được chân thực hơn. – Nhà thơ phải là người sống sâu sắc, tinh tế để cảm xúc thăng hoa trên trang thơ, người đọc cũng cần rung động và hiểu đời, hiểu người để cảm nhận hết được thế giới cái đẹp mà nhà thơ miêu tả và muốn hướng tới. |
0,25
0,25
0,5 |
||
| III. Kết thúc vấn đề:
– Khẳng định lại vấn đề. |
0,5 |
| d. Sáng tạo: Có quan điểm riêng, suy nghĩ mới mẻ, phù hợp với đặc trưng tiếp nhận văn học. | 0,25 | ||
| e. Chính tả, ngữ pháp: đảm bảo các quy tắc về chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. Không sai chính tả, dùng từ, đặt câu (hoặc có một vài lỗi nhỏ, không đáng kể). | 0,25 |
Hết
☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!
💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️
⚠️ Trang web không thu bất kỳ khoản phí nào khi tải tài liệu. Mọi nội dung đều miễn phí cho học sinh và giáo viên.
🚫 Khuyến nghị: Không thực hiện thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho các quảng cáo hoặc liên kết mạo danh website.
📚 Tham gia nhóm tài liệu
Cập nhật tài liệu, đề thi và bài ôn tập miễn phí mỗi ngày qua các kênh chat:
📝 Tổng hợp đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra Cuối học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi cuối học kì 1.
📚 Ghi chú bản quyền & lời cảm ơn
Các tài liệu trên website được biên tập, định dạng lại và tổng hợp
từ nhiều nguồn công khai, nhằm mục đích hỗ trợ học tập, chia sẻ tri thức cho cộng đồng học sinh.
Nếu bạn là tác giả hoặc sở hữu bản quyền và không muốn nội dung xuất hiện tại đây, vui lòng liên hệ qua email mrcao.aof@gmail.com để mình gỡ xuống ngay. Xin chân thành cảm ơn!