PHẦN ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Hi vọng và nguyện vọng không thể lẫn lộn với nhau được. Chúng ta có thể mang một lúc hàng ngàn nguyện vọng đủ loại nhưng hi vọng thì chỉ có một mà thôi. Chúng ta mong muốn người mình đang đợi sẽ đến đúng giờ, mong muốn đỗ kỳ thi, hay mong cho do Rwuanda tìm được nền hòa bình…, đây đều là những nguyện vọng cá nhân.
Hi vọng lại khác hẳn. Nó liên quan mật thiết đến ý nghĩa của cuộc sống. Giả sử cuộc sống hoàn toàn không có đích đến nào, mà chỉ là chuyển giao một cơ thể thới rữa xuống lòng đất thì sống để làm gì chứ? Hi vọng, chính là tin rằng trong cuộc đời có một ý nghĩa nào đó.
Hi vọng chẳng liên quan gì đến học lực, tiền bạc hay danh dự. Có thể coi hi vọng là bản chất của chúng ta, cũng chính là lòng yêu thương lẫn nhau, là con đường dẫn đến tình yêu và niềm kiêu hãnh của bản thân cũng như người khác. Nếu con cho rằng tiếp tục giận dỗi mẹ giúp được con thì con cứ làm vậy đi. Nếu đó là cách con bảo vệ niềm kiêu hãnh của bản thân thì đương nhiên con phải làm thế rồi. Nhưng rốt cuộc chúng ta biết đâu lại đều là những người ngày ngày còn bé vì muốn thể hiện mình không nhận đủ tình yêu từ mẹ, mà kiên quyết từ chối cái kem mẹ mua cho dù rất thích. Con hiểu không? Để thể hiện sự ghét bỏ, chúng ta chẳng biết cách nào ngoài từ chối những thứ chúng ta yêu thích, và rồi đều là những người bị tổn thương.
( Dù con sống thế nào, mẹ cũng ủng hộ con, Gong ji Young, Nxb Thời đại,
2014, tr134)
Câu 1 (1,0 điểm). Chỉ ra luận đề của đoạn trích?
Câu 2 (1,0 điểm). Để làm nổi bật luận điểm không thể trộn lẫn hi vọng với nguyện vọng, người viết đã dùng những lí lẽ nào?
Câu 3 (1,0 điểm). Em hiểu ý kiến: Để thể hiện sự ghét bỏ, chúng ta chẳng biết cách nào ngoài từ chối những thứ chúng ta yêu thích, và rồi đều là những người bị tổn thương như thế nào?
Câu 4 (1,0 điểm). Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn sau: Chúng ta mong muốn người mình đang đợi sẽ đến đúng giờ, mong muốn đỗ kỳ thi, hay mong cho do Rwuanda tìm được nền hòa bình…, đây đều là những nguyện vọng cá nhân.
Câu 5 (1,0 điểm). Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?
Câu 6 (1,0 điểm). Rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất với em khi đọc đoạn trích trên ? Giải thích vì sao thông điệp đó lại có ý nghĩa?
PHẦN VIẾT (4.0 điểm)
Câu 1: Phân tích truyện ngắn sau:
BỐ TÔI
Tôi đi học dưới đồng bằng. Còn bố tôi, từ nơi núi đồi hiểm trở, ông luôn dõi theo tôi.
Bao giờ cũng vậy, ông mặc chiếc áo kẻ ô phẳng phiu nhất, xuống núi vào cuối mỗi tuần. Ông rẽ vào bưu điện để nhận những lá thư tôi gửi. Lặng lẽ, ông vụng về mở nó ra. Ông xem từng con chữ, lấy tay chạm vào nó, rồi ép vào khuôn mặt đầy râu của ông. Rồi lặng lẽ như lúc mở ra, ông xếp nó lại, nhét vào bao thư. Ông ngồi trầm ngâm một lúc, khẽ mỉm cười rồi đi về núi.
Về đến nhà, ông nói với mẹ tôi: “Con mình vừa gửi thư về”. Mẹ tôi hỏi: “Thư đâu?”. Ông trao thư cho bà. Bà lại cẩn thận mở nó ra, khen: “Con mình viết chữ đẹp quá! Những chữ tròn, thật tròn, những cái móc thật bén. Chỉ tiếc rằng không biết nó viết gì. Sao ông không nhờ ai đó ở bưu điện đọc giùm”? Ông nói: “Nó là con tôi, nó viết gì tôi đều biết cả”. Rồi ông lấy lại thư, xếp vào trong tủ cùng với những lá thư trước, những lá thư được bóc ra nhìn ngắm, chạm mặt rồi cất vào, không thiếu một lá, ngay cả những lá đầu tiên nét chữ còn non nớt.
Hôm nay là ngày đầu tiên tôi bước chân vào trường đại học. Một ngày khai trường đầu tiên không có bố. Bố tôi đã mất. Nhưng tôi biết bố sẽ đi cùng tôi trên những con đường mà tôi sẽ đi, suốt cả hành trình cuộc đời.
* Tác giả: Nguyễn Ngọc Thuần (1972) quê ở Tân Thiện – Hàm Tân, Bình Thuận, là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở thể loại văn xuôi đương đại, là thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.
Nguyễn Ngọc Thuần tốt nghiệp ĐH Mỹ thuật TP. HCM, sau khi ra trường anh đầu quân cho Báo Tuổi trẻ. Thế nhưng cơ duyên đã đưa anh họa sĩ trẻ tiếp cận văn chương và “cái tôi” nhà văn đã lấn lướt “cái tôi” họa sĩ. Nguyễn Ngọc Thuần bước lên đỉnh cao thành công của văn chương, với hàng loạt các giải thưởng như: Giăng giăng tơ nhện (giải thưởng Văn học tuổi hai mươi lần II)
* Truyện ngắn “Bố tôi” của Nguyễn Ngọc Thuần được sáng tác vào năm 2015.
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
| Câu | Nội dung | Điểm |
| 1 | Luận đề của đoạn trích: Bàn về niềm hi vọng. | 1,0 |
| 2 | Để làm nổi bật luận điểm hi vọng khác với nguyện vọng, người viết đã dùng những lí lẽ:
– Có thể mang cùng một lúc hàng nguyện vọng nhưng hi vọng thì chỉ có một mà thôi. – Hi vọng có liên quan mật thiết với cuộc sống. |
0,5
0,5 |
| 3 | Ý kiến: Để thể hiện sự ghét bỏ, chúng ta chẳng biết cách nào ngoài từ chối những thứ chúng ta yêu thích, và rồi đều là những người bị tổn thương được hiểu là:
– Sự ghét bỏ: không yêu thích một ai/việc gì đó, thậm chí là ruồng rẫy, dứt bỏ. Từ chối những thứ chúng ta yêu thích: chối từ, không đồng ý trước những thứ mà mình rất thích. Bị tổn thương: mất mát, đau đớn. – Câu nói đã khẳng định: cách để thể hiện sự ghét bỏ một ai đó là nói lời chối từ với những điều mà họ làm cho mình dù là điều mình yêu thích. Điều này gây ra tổn thương, khổ đau cho chính mình và cả đối phương. – Từ đó, tác giả khuyên chúng ta đừng cố từ chối những điều mà mình yêu thích chỉ vì ghét bỏ một ai đó. Điều đó sẽ làm cho mọi người bị tổn thương. |
0,25
0,5
0,25
|
| 4 | – Biện pháp liệt kê: Liệt kê những nguyện vọng cá nhân: mong muốn người mình đang đợi sẽ đến đúng giờ, mong muốn đỗ kỳ thi, mong cho do Rwanda tìm được nền hòa bình.
– Tác dụng: Nhấn mạnh rằng con người có thể có rất nhiều nguyện vọng cùng một lúc. Đó đều là những nguyện vọng cao đẹp của cá nhân. Giúp câu văn giàu nhịp điệu, sinh động, hấp dẫn. |
0,5
0,5 |
| 5 | Nội dung chính của đoạn trích: Khẳng định sự khác nhau giữa nguyện vọng và hi vọng. Hi vọng liên quan mật thiết đến ý nghĩa của cuộc sống. Hi vọng là bản chất của chúng ta, cũng chính là lòng yêu thương lẫn nhau, là con đường dẫn đến tình yêu và niềm kiêu hãnh của bản thân cũng như người khác. | 1,0 |
| 6 | Học sinh nêu thông điệp có ý nghĩa với bản thân và lí giải: Sau đây là một số gợi ý:
– Thông điệp có ý nghĩa nhất với em là: Cần sở hữu một niềm hi vọng có ý nghĩa. – Vì: Niềm hi vọng cho ta cuộc sống có lí tưởng, có đích đến để không cảm thấy lạc lõng trong những bộn bề cuộc đời. Hi vọng còn tạo sức mạnh, động lực để ta vượt thử thách và được là chính mình với những suy nghĩ đích thực của mình… |
0,5
|
II.VIẾT(4,0 điểm)
| Câu | Nội dung | Điểm |
| 1
|
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Có đủ phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài đánh giá được vấn đề. |
0,25 |
| b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích, chứng minh làm rõ chủ đề, nội dung, nghệ thuật của văn bản | 0,25 | |
| * Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu ý kiến chung của người viết:
– Nguyễn Ngọc Thuần là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở thể loại văn xuôi đương đại – Truyện ngắn “Bố tôi” của Nguyễn Ngọc Thuần được sáng tác vào năm 2015. Truyện ngắn gọn nhưng đã để lại cho người đọc những ấn tượng khó quên. |
0,5 | |
| * Phân tích nội dung, chủ đề của truyện “ Bố tôi”
– Nêu nội dung, chủ đề: Truyện kể về người bố của nhân vật “tôi”. Ông ở vùng đồi núi hiểm trở, người con học ở dưới đồng bằng xa nhà. Ông dành cho con những tình yêu thương sâu sắc và luôn dõi theo con từng ngày. Mỗi khi nhận được thư của con gửi về, ông cảm thấy vô cùng hạnh phúc và luôn trân trọng những bức thư ấy vì theo ông nghĩ con viết thư về được là vẫn mạnh khỏe. Ngày con bước chân vào giảng đường đại học cũng là lúc người bố ra đi mãi mãi, đó là ngày khai trường đầu tiên mà nhân vật “tôi” không có bố đi cùng. Nhưng nhân vật “tôi” tin rằng bố sẽ theo mình suốt hành trình cuộc đời phía trước. Truyện ca ngợi tình yêu thương sâu nặng của người bố dành cho gia đình, con cái và tấm lòng biết ơn sâu nặng của người con dành cho người bố kính yêu. Đồng thời, truyện cũng gửi gắm lời nhắc nhở làm con phải biết thương yêu, kính trọng và biết ơn và sống hiếu thảo với bố mę của mình. – Phân tích nội dung, chủ đề: + Chủ đề của truyện được mở ra bằng tình huống rất gần gũi, đời thường nhưng lại xúc động bởi sự xa cách của hai bố con trong niềm thương nhớ khôn nguôi: “Tôi đi học dưới đồng bằng. Còn bố tôi, từ núi đồi hiểm trở, ông luôn dõi theo tôi”. Cách vào đề ngắn gọn mà hấp dẫn, lôi cuốn người đọc dõi theo hành trình của hai bố con trong cuộc đời. + Hình ảnh người bố hiện ra thật giản dị, đời thường nhưng gây ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. + Người bố tinh tế, thấu hiểu được những tâm tư, tình cảm, suy nghĩ của con mình. + Tình yêu thương, sự kính trọng và biết ơn sâu sắc của người con dành cho bố |
1,5
|
|
| * Phân tích đặc sắc nghệ thuật của truyện “Bố tôi”:
+ Cốt truyện đơn tuyến,nổi bật hình ảnh người cha và tình yêu thương của người cha. + Ngôi kể thứ nhất giúp nhân vật “tôi” dễ dàng bộc lộ được suy nghĩ, tâm tư, tình cảm của mình về người cha. Qua cảm nhận của nhân vật “tôi” hình ảnh người cha hiện lên tự nhiên, gần gũi. + Tình huống truyện: bố nhận được thư con nhưng không biết chữ, tạo sự bất ngờ với người đọc đồng thời bộc lộ rõ nét tình cảm yêu thương, sự quan tâm của người bố giành cho con. + Nghệ thuật xây dựng nhân vật: thông qua ngoại hình, cử chỉ, lời nói gợi tả về con người giản dị, giàu tình yêu thương với con. + Ngôn ngữ kể chuyện: giản dị, mộc mạc, gần gũi với ngôn ngữ đời thường. + Kết thúc bất ngờ để lại nhiều dư âm, cảm động trong lòng bạn đọc về tình phụ tử thiêng liêng, vĩnh cửu: Người bố mất, nhưng “tôi” biết chắc chắn, bố sẽ đi cùng tôi trên con đường mà tôi sẽ đi, suốt cả cuộc đời. |
0,75 | |
| Khẳng định lại ý kiến về nội dung chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật, nêu cảm nghĩ hoặc tác động của tác phẩm với bản thân. | 0,25 | |
| d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
Viết đúng chính tả, dùng đúng từ, viết đúng câu. |
0,25 | |
| e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt độc đáo, suy nghĩ, kiến giải mới mẻ, rút ra được bài học liên hệ bản thân. | 0,25 |
* Trên đây là gợi ý chấm, người chấm cần linh hoạt.