ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
” Ngoài khung cửa sổ, trời xanh ngắt ánh sáng; lá cây rung động dưới làn gió nhẹ. Một thân cây vút cao lên trước mặt. Cùng một lúc, chàng lẩm bẩm: “cây hoàng lan!”, mùi hương thơm thoang thoảng đưa vào. Thanh nhắm mắt ngửi hương thơm và nhớ đến cái cây ấy chàng thường hay chơi dưới gốc nhặt hoa. Ðã từ lâu lắm, ngày mới có căn nhà này, ngày cha mẹ chàng hãy còn. Rồi đến ngày một bà một cháu quấn quít nhau. Thanh ra tỉnh làm rồi đi về hàng năm, các ngày nghỉ. Bây giờ cây đã lớn. Thanh thấy tâm hồn nhẹ nhõm tươi mát như vừa tắm ở suối. Chàng tắm trong cái không khí tươi mát này. Những ngày bận rộn ở tỉnh giờ xa quá. Khu vườn với các cây quen đã nhận biết chàng rồi. Nghe thấy bà đi vào. Thanh nằm yên giả vờ ngủ. Bà lại gần săn sóc, buông màn, nhìn cháu và xua đuổi muỗi. Gió quạt đưa nhẹ trên mái tóc chàng. Thanh vẫn nằm yên nhắm mắt nhưng biết bà ở bên mình. Chàng không dám động đậy, yên lặng chờ cho bà lại đi ra. Bà xuống bếp làm cơm hẳn. Tiếng dép nhỏ dần.
Chàng cảm động gần ứa nước mắt. Bà yêu thương cháu quá, giờ chỉ có mình cháu, với mình bà. Mà bà làm bếp có một mình thôi ư?. Không, hình như có tiếng người khác nữa, tiếng trong và mau hơn. Thanh lắng nghe: một tiếng cười sẽ đưa lên. Tiếng ai? Nghe quen quá mà Thanh không nhớ được.Chàng lẳng lặng ngồi dậy tỳ trên cửa sổ, cúi mình nhìn ra phía ao. Bóng cây hoàng lan lay động cả một vùng…”
” (Trích Dưới bóng hoàng lan -Thạch Lam, NXB Văn hóa Thông tin, 2007, tr. 165-166)
Câu 1: Đoạn trích được kể theo ngôi kể nào? Xác định các phương thức biểu đạt?
Câu 2: Tìm các từ láy trong đoạn trích? Phân tích hiệu quả một trong những từ mà em tìm được?
Câu 3: Nhan đề “ Dưới bóng hoàng lan” có ý nghĩa gì?
Câu 4: Tâm trạng của nhân vật Thanh khi trở về dưới bóng hoàng lan trong đoạn trích?Nhận xét về cảm xúc, tâm trạng của nhân vật Thanh khi trở về quê với bà, với ngôi nhà, mảnh vườn quen thuộc?
- Viết:
Câu 1( 2,0đ): Viết đoạn văn cảm nhận về doạn truyện trích trong phần đọc hiểu.
Câu 2: ( 4,0đ): Viết bài văn nghị luận bàn về lòng trắc ẩn trong cuộc sống
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần | Câu | Nội dung | Điểm | |
I | ĐỌC HIỂU | 4.0 | ||
|
1 | Ngôi kẻ : Ngôi thứ ba
Các PTBĐ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm |
0,5
0,5 |
|
2 | Các từ láy: lẩm bẩm. thoang thoảng, quấn quýt, nhẹ nhõm, lẳng lặng
-HS phân tích được giá trị của một trong các từ trên |
0,5
0,5 |
||
3 | – Ý nghĩa nhan đề:
+Nhan đề là một cụm từ chỉ vị trí gợi mở nội dung, chủ đề câu chuyện + Gây tò mò, chờ đợi, háo hức cho người đọc + Góp phần tạo ra nhiều nhã hứng |
0,75
|
||
4 | . -Cảm xúc, tâm trạng của nhân vật Thanh:
+ Cảm thấy tâm hồn nhẹ nhàng, thư thái, bình yên, hạnh phúc + Gần gũi gắn bó với cảnh vật quen thuộc nơi đây + Xúc động nghẹn ngào trước tình cảm của bà dành cho mình + Yêu thương và biết ơn bà sâu sắc, vô hạn |
1,25 | ||
II | VIẾT:
Câu 1: Viết đoạn văn phân tích đoạn trích |
2,0đ | ||
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn
Mở đoạn nêu được vấn đề, Thân đoạn triển khai được vấn đề, Kết đoạn khái quát được vấn đề – Làm nổi bật được vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật của đoạn trích trong đó triển khai và làm rõ được; |
0.25 | |||
1. Mở đoạn:
– Giới thiệu khái quát về nhà văn Thạch Lam và truyện ngắn “ Dưới bóng hàng lan”, trong đó nêu được cảm xúc, tâm trạng của nv Thanh khi được trở về thăm bà, thăm nhà, thăm quê hương. 2. Thân đoạn: Cần triển khai được các ý sau: – Đoạn trích là một đoạn truyện thấm đẫm chất thơ với những dư vị ngọt ngào tỏa ra từ khung cảnh thiên nhiên, từ xúc cảm của Thanh khi trở lại thăm nhà và cả từ sự yêu thương, săn sóc mà bà dành cho đứa cháu giờ đã lớn tướng của mình. – Đoạn trích còn cho ta thấy Thanh là một người yêu, gắn bó sâu sắc với gia đình, với quê hương. Đặc biệt là tình yêu, lòng biết ơn vô hạn mà anh dành cho người bà kính yêu của mình. – Bà là hiện thân của những điều đẹp đẽ, là nơi lưu giữ kí ức tuổi thơ cùng bao tình cảm tốt đẹp giúp cháu lớn khôn trưởng thành. Kết đoạn: Khẳng định giá trị, ý nghĩa của đoạn trích. + Đoạn truyện mang rõ dấu ấn, phong cách nhà văn Thạch Lam: Đó là sự tinh tế, nhẹ nhàng và mỗi câu văn luôn ngọt ngào, mát lành như dòng sữa mẹ. + Qua đoạn trích, ta càng cảm thấy yêu gắn bó với gia đình ,với những kỉ niệm tuổi thơ hơn |
0,25
1,25
0,25 |
|||
Câu 2: Hãy viết một bài văn nghị luận bàn về về lòng trắc ẩn của con người trong cuộc sống | 4,0đ | |||
a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài
– Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội – Xác định và làm rõ được nội dung NL: Bàn về lòng trắc ẩn của con người trong cuộc sống |
0,25đ
|
|||
|
b. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết
– Xác định được các ý chính của bài viết – Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Trong đó: a Mở bài +Dẫn dắt và nêu đề: Lòng trắc ẩn của con người trong cuộc là vô cùng quan trọng và cần thiết b.Thân bài: Trình bày hệ thống luận điểm, lí lẽ bằng chứng hợp lí, thuyết phục để làm sáng tỏ vấn đề. 1. Giải thích: Lòng trắc ẩn là gì? Lòng trắc ẩn là khả năng cảm nhận , thấu hiểu, sẻ chia và giúp đỡ người khác trong những hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn, bất trắc của cuộc sống. 2. Phân tích, chứng minh: Lòng trắc ẩn trong cuộc sống · Đây là một phẩm chất rất quý giá của con người, giúp cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Nếu chúng ta có lòng trắc ẩn, chúng ta sẽ không chỉ giúp đỡ người khác vượt qua những khó khăn trong cuộc sống mà còn thể hiện được tình cảm, sự chia sẻ, sự đồng cảm. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa con người, tạo nên một xã hội đoàn kết, đầy yêu thương và trách nhiệm. -Lòng trắc ẩn mang lại cho con người một đời sống tình cảm phong phú, có giá trị lan tỏa yêu thương. – Dẫn chứng: HS có thể lấy dc về lòng trắc ẩn trong bão lũ, trong việc giúp đỡ trẻ mồ côi, không nơi nương tựa… 3. Phản đề: – Tuy nhiên, lòng trắc ẩn không phải ai cũng có, có những người chỉ biết đến bản thân mình và thờ ơ trước nỗi đau của người khác. – Thậm chí, còn có những người giúp đỡ người khác với mục đích, tư lợi cho bản thân. Những hành động như vậy không chỉ không giúp đỡ người khác mà còn gây ra hậu quả xấu cho bản thân và xã hội. 4. Bài học nhận thức và hành động: – Lòng trắc ẩn thường xuất phát từ một trái tim thiện lương, cũng có thể được nuôi dưỡng từ truyền thống gia đình và cũng có thể là do bản thân mỗi người có ý thức học tập, rèn luyện, trau dồi cho mình một lối sống nhân văn cao cả mà thành. – Hiểu được tình thương cho đi là tình thương còn mãi. – Mang đến niềm vui cho người cũng là tạo niềm vui cho mình . – Rèn luyện bồi đắp lòng trắc ẩn từ những điều nhỏ nhất trong cuộc sống hàng ngày sẽ mang đến cho mỗi người một trái tim nóng đầy yêu thương KB: Khẳng định trắc ẩn là một phẩm chất tốt đẹp cần có ở mỗi người góp phần xây dựng gia đình xã hội nhân văn, tốt đẹp. – Cảm xúc, suy nghĩ của bản thân. |
0,5đ
0.5đ
0,25đ
0,5đ
0.5đ
|