PHẦN ĐỌC HIỂU (6.0 điểm).
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
KHÔNG CÓ GÌ TỰ ĐẾN ĐÂU CON
Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu phải một nắng hai sương.
Không có gì tự đến, dẫu bình thường
Phải bằng cả đôi tay và nghị lực
Như con chim suốt ngày chọn hạt
Năm tháng bao dung khắc nghiệt lạ kỳ.
Dẫu bây giờ bố mẹ đôi khi
Có nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi
Có roi vọt khi con hư và dối
Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều.
Đường con đi dài rộng rất nhiều
Năm tháng nụ xanh giữ cây vươn thẳng
Trời xanh đấy nhưng chẳng bao giờ lặng
Chỉ có con mới nâng nổi chính mình
Chẳng có gì tự đến – Hãy đinh ninh.
(Nguyễn Đăng Tấn – Không có gì tự đến đâu con).
Câu 1. (1.0 điểm) Xác định thể thơ của văn bản trên?
Câu 2. (1,0 điểm) Hình ảnh “đôi tay” trong câu thơ sau được hiểu như thế nào: “Phải bằng cả đôi tay và nghị lực?”
Câu 3. (1,0 điểm) Hãy giải thích ý nghĩa của hình ảnh “trời xanh” trong hai câu thơ sau và cho biết người cha muốn con mình rèn luyện phẩm chất gì ?
Trời xanh đấy nhưng chẳng bao giờ lặng
Chỉ có con mới nâng nổi chính mình
Câu 4. (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu tư sử dụng trong các câu thơ sau:
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu phải một nắng hai sương.
Câu 5. (1,0 điểm) Tác giả muốn nhắn nhủ điều gì qua hình ảnh thơ: “Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa” ?
Câu 6. (1,0 điểm) Em có đồng tình với quan điểm: “Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều” của tác giả không? Vì sao
PHẦN TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm )
Viết bài văn phân tích truyện ngắn “Bố tôi” của Nguyễn Ngọc Thuần
BỐ TÔI
Tôi đi học dưới đồng bằng. Còn bố tôi, từ nơi núi đồi hiểm trở, ông luôn dõi theo tôi.
Bao giờ cũng vậy, ông mặc chiếc áo kẻ ô phẳng phiu nhất, xuống núi vào cuối mỗi tuần. Ông rẽ vào bưu điện để nhận những lá thư tôi gửi. Lặng lẽ, ông vụng về mở nó ra. Ông xem từng con chữ, lấy tay chạm vào nó, rồi ép vào khuôn mặt đầy râu của ông. Rồi lặng lẽ như lúc mở ra, ông xếp nó lại, nhét vào bao thư. Ông ngồi trầm ngâm một lúc, khẽ mỉm cười rồi đi về núi.
Về đến nhà, ông nói với mẹ tôi: “Con mình vừa gửi thư về”. Mẹ tôi hỏi:”Thư đâu?”. Ông trao thư cho bà. Bà lại cẩn thận mở nó ra, khen: “Ôi, con mình viết chữ đẹp quá! Những chữ tròn, thật tròn, những cái móc thật bén. Chỉ tiếc rằng không biết nó viết gì. Sao ông không nhờ ai đó ở bưu điện đọc giùm?”. Ông nói: “Nó là con tôi, nó viết gì tôi đều biết cả”. Rồi ông lấy lại thư, xếp vào trong tủ cùng với những lá thư trước, những lá thư được bóc ra nhìn ngắm, chạm mặt rồi cất vào, không thiếu một lá, ngay cả những lá đầu tiên nét chữ còn non nớt
Hôm nay là ngày đầu tiên tôi bước chân vào trường đại học. Một ngày khai trường đầu tiên không có bố. Bố tôi đã mất. Nhưng tôi biết bố sẽ đi cùng tôi trên những con đường mà tôi sẽ đi, suốt cả hành trình cuộc đời.
(Theo Nguyễn Ngọc Thuần)
(Nguyễn ngọc Thuần sinh năm 1972 ở Bình Thuận. Ông là cây bút chuyên sáng tác cho trẻ em. Các tác phẩm của ông được viết bằng cả tấm lòng yêu trẻ thơ, hóa thân thành một người bạn đồng trang lứa tạo nên thế giới trong từng trang văn sự giản dị, thân thuộc, bình yên, trong sáng, tinh khiết như tâm hồn của trẻ nhỏ, ngôn từ, giọng văn đầy chất cổ tích, tạo cảm giác đa chiều trong mối quan hệ giữa các nhân vật với nhau hay nhân vật với độc giả)
———- Hết ——–
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HS LỚP 9 NĂM HỌC 2024-2025
Môn: Ngữ văn
CÂU | NỘI DUNG | Điểm |
I. PHẦN ĐỌC HIỂU | 6.0 | |
Câu 1 | Thể thơ tự do | 1.0 |
Câu 2 | Hình ảnh “đôi tay” được hiểu là sức lao động, là hành động, là khả năng hiện thực hóa mọi ước mơ, dự định | 1.0 |
Câu 3 | – Ý nghĩa của hình ảnh “trời xanh”:
“Trời xanh” tượng trưng cho cuộc sống tươi đẹp, hy vọng và tương lai rộng mở. Tuy nhiên, “chẳng bao giờ lặng” lại nhấn mạnh rằng cuộc sống luôn có khó khăn, thử thách và biến đổi không ngừng – Phẩm chất người cha muốn con mình rèn luyện: + Tự lực và kiên cường: Người cha muốn con hiểu rằng cuộc sống không bao giờ êm đềm, luôn có thử thách và khó khăn. Chỉ có con mới có thể tự mình vượt qua những khó khăn đó và nâng cao bản than + Tự tin và độc lập: Con phải tin vào khả năng của mình và tự lập, không dựa dẫm vào người khác để đạt được thành công trong cuộc sống. |
1.0 |
Câu 4 | – Ba câu thơ sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ:
+ ” Quả”, ” hoa”, ” mùa bội thu” là các hình ảnh ẩn dụ chỉ những điều tốt đẹp, những thành quả đạt được. + ” Tháng ngày tích nhựa”, ” nắng lửa”, “một nắng hai sương” là ẩn dụ chỉ những vất vả, khó khăn, thử thách. – Tác dụng: Việc sử dụng các hình ảnh ẩn dụ sẽ làm cho lời dạy, lời nhắn nhủ của cha tới con nhẹ nhàng, sâu sắc hơn. Người cha muốn nhắn nhủ với con rằng: muốn có được quả ngon, ngọt thì cần phải trải qua những ngày tháng vất cả, chăm sóc cây; hoa muốn có hương thơm ngào ngạt phải trải qua những tia nắng lửa; muốn có mùa màng bội thu người nông dân phải vất vả sớm hôm. Cũng giống như thế, con muốn đạt được ước mơ, lý tưởng, muốn thành công cần cố gắng, chăm chỉ, không ngại gian khó; nhận thử thách. |
1.0 |
Câu 5 | Tác giả muốn nhắn nhủ: “Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa” ý muốn nói để có được quả ngon, ngọt thì cần phải trải qua những ngày tháng vất vả, chăm sóc cây mới có được thành quả. Muốn có quả ngọt, thành công, chúng ta cần có sự kiên trì, bền bỉ, quyết tâm để thực hiện lý tưởng, mục tiêu của mình | 1.0 |
Câu 6 | Học sinh đồng tình (hoặc có thể không đồng tình) với quan điểm của tác giả và có kiến giải hợp lí, thuyết phục.
Ví dụ” Học sinh đồng tình có thể lý giải: Cha mẹ nuông chiều con quá đà sẽ tạo nên một lớp vỏ bọc quá an toàn và chắc chắn cho con cái để rồi chúng trở thành những con người hoàn toàn thụ động, yếu đuối trong cuộc sống. Hãy tạo cho con bản lĩnh sống kiên cường và thói quen tự mình đối diện với thử thách. Có như vậy thì đứa trẻ lớn lên mới có đủ bản lĩnh, ý chí để vượt qua những chông gai, thử thách của cuộc đời. Chính vì thế, mỗi người cha, người mẹ hãy cho con tự lập trước mọi vấn đề trong cuộc sống. Đó mới là cách cha mẹ bảo vệ con cái mình tốt nhất suốt quãng đời sau này. |
1.0
|
II. VIẾT | 4,0 | |
Câu 1 | a. Đảm bảo bố cục bài văn nghị luận về tác phẩm truyện gồm 3 phần MB, TB, KB.
b. Xác định đúng yêu cầu của đề Viết bài văn phân tích truyện ngắn Bố tôi của Nguyễn Ngọc Thuần |
0,25
0,25 |
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được tác phẩm, nội dung, chủ đề của tác phẩm, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục. Sau đây là một số gợi ý: * Giới thiệu khái quát về truyện ngắn” Bố tôi” – Giới thiệu truyện ngắn “Bố tôi” của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần. – Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Truyện đã xây dựng thành công hình ảnh người bố – một người đàn ông miền núi chất phác, hiền hậu, hết lòng yêu thương con, trân trọng tình cảm gia đình * Phân tích nội dung và nghệ thuật câu chuyện 1. Hình ảnh người cha miền núi nghèo, tần tảo, vất vả, một nắng hai sương làm nương rẫy ở trên vùng núi cao và không có điều kiện để đi học + Còn bố tôi từ một vùng núi cao xa xôi + Đi chân đất xuống núi + Không biết chữ + Cha con xa nhau chỉ có cách liên lạc là qua những bức thư + Đối với người dân miền núi, nuôi con học đại học không phải là việc dễ dành nhưng ông vẫn cố gắng hết mình cho con theo học đại học 2. Một người cha yêu con, tinh tế, thấu hiểu tâm tư tình cảm của con + Một người cha luôn quan tâm, dõi theo con: Cuối mỗi tuần, bao giờ ông cũng mặc chiếc áo phẳng phiu nhất, đi chân đát xuống núi, rẽ vào buuw điện để nhận lá thư con gửi + Một người cha trân trọng, nâng niu tất cả những gì thuộc về con: Rồi ông lấy lại lá thư, xếp vào trong tủ cùng những lá thư trước, những lá thư được bóc ra nhìn ngắm, chạm vào mặt rồi cất đi, không thiếu một lá, ngay cả những lá thư đầu tiên nét chữ còn nôn nớt + Một người cha tinh tế, thấu hiểu được những tâm tư, tình cảm, suy nghĩ của con mình: Ông không biết chữ, không đọc được những dòng thư con viết những bằng trái tim giàu tình yêu thương, ông lại biết con muốn nói những g, cảm nhận được tình yêu, nỗi nhớ nhà, nhớ người thân của con 3. Đặc sắc về hình thức nghệ nghệ thuật – Xây dựng nhân vật chủ yếu qua ngoại hình, hành động, lời nói – Cách kể chuyện bằng ngôi thứ nhất làm cho câu chuyện chân thực, sinh động, nhân vật dễ bộc lộ cảm xúc. – Kết thúc bất ngờ để lại nhiều dư âm, cảm động trong lòng bạn đọc về tình phụ tử thiêng liêng, vĩnh cửu: Người bố mất, nhưng “tôi” biết chắc chắn, bố sẽ đi cùng tôi trên con đường mà tôi sẽ đi, suốt cả cuộc đời. – Cách đặt tên truyện thể hiện chủ đề tư tưởng của truyện – Liên hệ với các tác phẩm khác cùng đề tài * Đánh giá – Khẳng định lại giá trị của truyện – Nêu ý nghĩa của truyện đối với bản thân và người đọc |
0,5
0,25
0,75
0,75
0,5
0,25
0,25 |
|
d. Chính tả, ngữ pháp
e. Sáng tạo Có những liên hệ hợp lí; bài viết thuyết phục, lôi cuốn, hấp dẫn. |
0,25
|
Lưu ý:
– Đối với những bài không đi theo luận điểm thì không cho quá nửa số điểm. Đối với những bài viết thiếu một vài ý nhỏ so nhưng có kiến giải hợp lí, văn viết có giọng điệu cảm xúc thì vẫn cho điểm tối đa.
– Đáp án chỉ là những định hướng cơ bản, giám khảo cần linh hoạt trong quá trình chấm.