NLXH Làm thế nào để định vị bản thân trong thế giới 8 tỉ người?
“Định vị bản thân” là một vấn đề nghị luận xã hội hay và ý nghĩa, không chỉ là câu chuyện của sự tự nhận thức mà còn gắn liền với cách sống, cách tư duy. Các bạn học sinh ôn thi HSG có thể lưu tâm, bởi vấn đề này không chỉ giúp nâng cao kỹ năng làm bài mà còn mang lại nhiều bài học giá trị trong cuộc sống.
Giải thích:
Trước hết, ta hiểu “định vị được bản thân” (self-positioning) là quá trình xác định rõ năng lực, sở trường, điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, mình có thể làm gì tốt và muốn đạt được điều gì trong cuộc sống. Khi định vị được bản thân, bạn sẽ biết cách phát huy tối đa tiềm năng và tạo ra giá trị riêng biệt.
Bàn luận:
– Tại sao cần định vị bản thân?
+ Thế giới tính đến ngày 15/11/2022 đã cán mốc 8 tỉ người, người ta đã băn khoăn tự hỏi rằng bản thân mình là ai? Phải làm gì giữa cuộc đời đa sắc nhiều diện? Câu hỏi ấy như chiếc kim tiêm chích vào da thịt, buộc tất cả chúng ta phải suy tư, trăn trở, chẳng thể tìm ra một đáp án rõ ràng. Và câu hỏi ấy lại một lần nữa khiến ta thâm trầm nghĩ suy, khiến ta vội vàng ngước nhìn sự sống đang chảy trôi theo năm tháng.
+ Để khẳng định bản thân là ai là điều vô cùng khó, thế nhưng không phải là không thể làm được. Chúng mình cho rằng, được sinh ra đã là một loại định vị, định vị sẵn có trên nhân loại. Không tồn tại một người hoàn toàn giống ta vì mỗi người là một phiên bản, là một kiểu tác độc đáo duy nhất của vũ trụ. Trên hành trình sống và hoàn thiện chính mình, ta nhận ra bản sắc cá thể, kiếm tìm tiếng nói riêng, lắng nghe tiếng nói của cuộc sống để định vị bản thân mình. Hãy hiểu rằng “định vị” cá nhân chính là khẳng định giá trị của bản thân. Vì cái lẽ đó, con người ta phải cố gắng kiếm tìm chính mình để chứng minh rằng bản thân mình là vô giá trước cuộc sống. Cuộc đời này là của bạn, vì thế đừng cầm bản đồ của người khác để dò đường đi của mình.
– Ý nghĩa, vai trò:
+ Giúp mỗi người khẳng định giá trị cá nhân. Một người chỉ có thể tỏa sáng khi hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của mình và phát huy tối đa khả năng vốn có. Michael Jordan – huyền thoại bóng rổ – từng bị loại khỏi đội bóng trung học, nhưng nhờ sự kiên trì và niềm tin vào bản thân, ông đã trở thành biểu tượng của ý chí vượt khó và thành công. Không chỉ vậy, định vị bản thân còn là kim chỉ nam dẫn lối cho cuộc đời. Khi biết mình muốn gì và cần gì, mỗi người sẽ có khả năng đặt ra những mục tiêu rõ ràng và kiên định theo đuổi chúng.
+ Quan trọng hơn, định vị bản thân không chỉ dừng lại ở việc sống tốt cho chính mình mà còn là nền tảng của sự cống hiến. Khi đã hiểu rõ giá trị của mình, mỗi người có thể tìm cách đóng góp tích cực cho cộng đồng và xã hội. Định vị bản thân chính là bước đầu tiên để mỗi người trở thành một cá nhân sống có ích, tạo ra những giá trị lớn lao vượt lên trên lợi ích cá nhân. Giữa thế giới 8 tỷ người, việc định vị bản thân giống như việc thắp lên một ngọn đèn giữa bóng tối. Ngọn đèn ấy không chỉ soi sáng cho chính mình mà còn lan tỏa ánh sáng cho những người xung quanh. Đó chính là giá trị lớn nhất của việc hiểu rõ mình là ai: để sống trọn vẹn, sống có ý nghĩa và cống hiến cho đời.
+ Ngoài ra, định vị bản thân còn giúp chúng ta sống có ý nghĩa trong thời đại mà nhiều người dễ dàng bị cuốn vào guồng quay của sự so sánh, chạy theo chuẩn mực xã hội. Biết rõ mình là ai và mình muốn gì giúp chúng ta tránh được những áp lực vô hình, không sống mờ nhạt hay tự ti vì sự khác biệt. Đó là nền tảng để tự tin, kiên định trước mọi thử thách và tìm được niềm hạnh phúc thật sự.
=> Định vị bản thân là gì, đó không chỉ là việc hiểu “tôi là ai” mà còn là việc tìm ra “tôi muốn gì” và “tôi sẽ làm gì để đạt được điều đó”. Giữa guồng quay hối hả của xã hội hiện đại, khi mọi thứ thay đổi từng giờ, định vị bản thân giúp ta không bị lạc lối và tìm được một chỗ đứng vững chắc trong cuộc đời.
– Làm gì để định vị được bản thân?
Tuy nhiên, định vị bản thân không phải là hành trình dễ dàng. Nó đòi hỏi mỗi người phải dành thời gian suy ngẫm, học hỏi và thậm chí đối mặt với thất bại. Hành trình này bắt đầu từ việc lắng nghe chính mình: Tôi giỏi điều gì? Tôi đam mê điều gì? Giá trị nào tôi muốn theo đuổi? Tiếp đến, hãy không ngừng trau dồi kiến thức, kỹ năng và đặt ra những mục tiêu cụ thể để phát triển bản thân. Hơn hết, định vị bản thân không phải là sự cố chấp khẳng định cái tôi cá nhân mà là sự hài hòa giữa việc hoàn thiện mình và đóng góp cho xã hội. Người ta thường hay nói “trên con đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng”. Định vị được bản thân trong thế giới 8 tỷ người này chính là lúc bạn có được sự thành công nhất định cho chính mình. Vì thế, thành công không có sẵn với bạn khi bạn không biết nỗ lực để lấy được nó. Hãy luôn cống hiến hết mình với những thứ mình làm, nỗ lực đến cùng với chặng đường của mình và kiên cường bền bỉ với mọi thử thách nhé. Bởi vì Peter Marshall đã từng nói rằng: “Thước đo của cuộc đời không phải thời gian, mà là cống hiến”.
Một số dẫn chứng:
Hoa Hậu hoàn vũ 2017 H’Hen Niê , là một hình ảnh tiêu biểu cho hành trình “định vị” bản thân mình. Mặc dù cô là một cô gái người dân tộc Ê-đê, xuất thân trong một gia đình nhiều anh chị em và không được xem là khá giả. Thế nhưng cô không cho rằng bản thân mình phải e ngại bất cứ điều gì vì cô còn trẻ và cô cứ hết mình cho bản thân mình. Bằng sự nỗ lực với niềm đam mê bất tận, cô gái sinh năm 1992 đã khẳng định rằng cô không thua kém bất cứ cô gái nào. Và minh chứng rõ nhất ta thấy được khi “một cô gái dân tộc với nước da đen và dáng vóc không được cao đã trở thành tân hoa hậu hoàn vũ 2017”. Cô đã trở thành người truyền cảm hứng cho rất nhiều cô gái trên đất nước Việt Nam.
Một Michael Jordan, người từng bị loại khỏi đội bóng rổ trung học, đã không ngừng nỗ lực để trở thành một huyền thoại bóng rổ, chứng minh rằng niềm tin vào chính mình là nền tảng để đạt được thành công. Một Malala Yousafzai, dù lớn lên trong một vùng đất bất ổn ở Pakistan, cô vẫn kiên định đấu tranh cho quyền học tập của trẻ em gái, trở thành biểu tượng của lòng can đảm và ý chí vượt qua hoàn cảnh. Suy cho cùng, việc khẳng định bản thân mình trên nhân loại là một hành trình vất vả nhưng chúng ta vẫn có thể làm được.! Định vị bản thân không chỉ giúp mỗi người tìm được lối đi riêng mà còn khơi dậy sự tự tin, ý chí vượt khó và ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng. Thế giới này tuy rộng lớn, đông đúc thật đấy nhưng không đồng nghĩa với việc bạn không có một vị trí nhất định. Bởi thế, hãy định vị cá nhân bằng những kiến thức, kinh nghiệm và sự kiên cường bền bỉ nhé!
Phản đề: Không dựa dẫm vào người khác để định vị bản thân
Khẳng định bản thân là điều vô cùng quan trọng và cần thiết với mỗi con người, đặc biệt là thời đại số lúc bấy giờ. Nhưng quan trọng hơn hết, việc định vị cần được xuất phát từ mỗi cá nhân qua chính hành động và suy nghĩ của họ. Ấy thế, điều đáng buồn hiện nay là một số bạn trẻ trở nên mông lung, vô định và trông cậy vào người khác và những mối quan hệ xung quanh mình. Khi bạn mông lung, mất phương hướng là điều không sai vì ắt hẳn ai cũng sẽ trải qua điều đó. Nhưng đáng buồn thay là bạn lại buông xuôi và chờ đợi “sung rụng vào đầu”. Chẳng có một vị trí “quyền thế” nào chờ đợi bạn sẵn sàng bước vào cả. Khi bạn ngồi đó chờ đợi “sự may mắn” thì ngoài kia thế giới vẫn đang vận hành, thời gian vẫn trôi đi, vạn vật vẫn phát triển. Lúc đấy, chỉ có bạn đứng lại và đang dần lùi bước về sau. Khi muốn khẳng định bản thân chẳng có cách nào tốt hơn ngoài chính bản thân bạn cả. Vì thế, khi muốn định vị bản thân ở thế giới 8 tỷ người này, bạn đừng mong đợi hay trông chờ vào bất kì ai cả. Điều đó sẽ chẳng khiến bạn tốt hơn mà nó lại vô cùng đáng phê phán đấy. Hãy là chính mình, làm mọi thứ tốt nhất, trải nghiệm nhiều nhất và luôn phấn đấu tiến lên bằng suy nghĩ và hành động của chính mình. Ánh sáng sẽ ở phía trước!
Mở rộng: hãy định vị bản thân đúng cách.
Trong vở kịch “Hamlet” của William Shakespeare đã để lại trong lòng độc giả một câu hỏi đáng suy ngẫm rằng “tồn tại hay không tồn tại”. Câu hỏi ấy như một lời đánh thức với tất cả mọi người, đặc biệt là giới trẻ ngày nay. Đôi khi, chúng ta chỉ mãi đắm chìm trong guồng sống tấp nập, vội vã chạy theo danh vọng mà quên đi rằng bản thân mình là ai, sống vì điều gì. Bạn hãy nhìn lại bản thân xem mình đã thật sự tồn tại một cách đúng nghĩa chưa hay chỉ đang mãi chạy theo tìm “hữu danh vô thực”. Trên con đường khẳng định chính bản thân mình, bạn hãy học cách cân bằng, dung hòa và có thể kiểm soát được mọi thứ. Khi bạn mãi chạy đi tìm cho mình một chỗ đứng nhưng lại bỏ quên bản thân mình đang sống vì điều gì là một sự thiếu sót. Chúng ta không chỉ chăm chăm khẳng định mình trong cái xã hội 8 tỷ người ấy mà đôi khi hãy dừng lại và suy ngẫm. Dừng lại để nhìn chặng hành trình bạn đã đi qua, đứng lại để nhìn thấy được những điều bạn đã học hỏi, kinh nghiệm đã tích lũy được. Khẳng định bản thân là một chặng đường dài đối với mỗi cá thể. Trên hành trình ấy, bạn cũng cần phải học cách lắng nghe. Lắng nghe âm thanh của cuộc sống đang vận hành, lắng nghe tiếng nói của bản thân để hiểu được tiếng nói “nội tâm”. Khi bạn biết cân bằng mọi thứ, nghỉ ngơi đúng lúc, lắng nghe chính mình thì ắt hẳn rằng chặng đường khẳng định bản thân của bạn sẽ trở nên dễ dàng đi một phần nào đấy. Chính vì vậy, dù bạn đang tìm cho mình một vị trí nhất định ở thế giới này nhưng đôi lúc hãy chậm lại để cảm nhận và cân bằng mọi thứ tốt hơn nhé. Đừng “ngủ quên” trên con đường danh vọng mà hãy biến bản thân trở thành một con người tỉnh táo theo kịp bước tiến của xã hội.
Vậy suy cho cùng, để định vị được bản thân bạn hãy tin vào chính mình, tự bước đi bằng suy nghĩ và hành động của mình. Chặng đường này đôi lúc sẽ khiến bạn “sụp ổ gà” đấy. Nhưng khi lún vào bạn chỉ có một con đường duy nhất là thoát ra và bước tiếp thôi. Hãy học cách cân bằng và lắng nghe mọi thứ, làm mọi việc với sự nỗ lực hết mình, tận dụng mọi cơ hội để được trải nghiệm và khám phá nhé. Một ngày nào đó, nhất định thế giới này sẽ dành cho bạn một vị trí xứng đáng với những gì bạn đã đi qua và cố gắng hết mình. Hãy nhớ rằng Elbert Hubbard từng nói “Thêm một chút bền bỉ, một chút nỗ lực, và điều tưởng chừng như là thất bại vô vọng có thể biến thành thành công rực rỡ”
Xóm Trọ Văn Chương – Kể chuyện tứ phương!