Ôn thi tốt nghiệp THPT: Lụm Còi

THAM KHẢO BÀI VĂN MẪU 

Văn học thường được ví như tấm gương phản chiếu cuộc sống, nơi độc giả có thể soi chiếu tâm hồn mình trong những dòng chảy của cảm xúc và suy tư. Một trong những tác phẩm tiêu biểu làm tròn vai trò này là truyện ngắn “Lụm Còi” của Nguyễn Ngọc Tư. Nữ nhà văn trẻ Nguyễn Ngọc Tư, với phong cách viết giản dị nhưng sâu sắc, đã tạo nên nhiều câu chuyện đầy tính nhân văn, mang đậm chất Nam Bộ và chứa đựng những giá trị cuộc sống đáng quý. Trong “Lụm Còi”, tác giả đã khắc họa một cách chân thực và xúc động tình bạn đặc biệt giữa hai cậu bé: một người có gia đình đầy đủ nhưng lại cảm thấy thiếu thốn tình cảm, và một người mồ côi, luôn khát khao tình thương gia đình. Từng con chữ trong tác phẩm không chỉ kể chuyện mà còn chạm đến trái tim người đọc, khiến họ suy ngẫm về ý nghĩa của tình thân và tình bạn.

Nguyễn Ngọc Tư, sinh năm 1976 tại Cà Mau, là một nữ nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt trong giai đoạn văn học đổi mới. Các tác phẩm của bà thường mang âm hưởng của miền quê Nam Bộ với giọng văn nhẹ nhàng, mềm mại. Nữ nhà văn đặc biệt giỏi trong việc khai thác những mảnh đời éo le, những số phận gặp nhiều khó khăn, bất hạnh nhưng luôn ẩn chứa sự lạc quan và hy vọng.

Truyện ngắn “Lụm Còi” của Nguyễn Ngọc Tư được kể theo ngôi thứ nhất qua điểm nhìn của nhân vật “tôi” – một cậu bé đang trong giai đoạn nổi loạn và cảm thấy thiếu thốn tình cảm gia đình. Cốt truyện của “Lụm Còi” khá đơn tuyến, tập trung vào một mạch truyện duy nhất là cuộc gặp gỡ và trò chuyện giữa nhân vật “tôi” và Lụm. Truyện có ít nhân vật, trong đó hai nhân vật chính là “tôi” và Lụm, với Lụm là nhân vật trung tâm, làm nổi bật chủ đề về tình thương, sự đồng cảm và giá trị của gia đình.

“Lụm Còi” là câu chuyện xoay quanh nhân vật “tôi”, một cậu bé sau khi bị ba đánh đã quyết định bỏ nhà đi. Trên đường, cậu bé gặp Lụm, một cậu bé mồ côi được nhận nuôi bởi một người phụ nữ. Cuộc trò chuyện giữa hai cậu bé đã mở ra những suy nghĩ và nhận thức mới về cuộc sống, về giá trị của gia đình và tình thương. Qua những lời tâm sự, nhân vật “tôi” dần nhận ra rằng sự hờn dỗi và quyết định bỏ nhà đi chỉ là một sự bồng bột, trong khi Lụm, dù thiếu thốn tình cảm gia đình, vẫn luôn hy vọng và chờ đợi sự trở về của mẹ mình. Câu chuyện làm nổi bật sự đối lập giữa hai hoàn cảnh sống, từ đó làm nổi bật giá trị của gia đình, tình thương và sự đồng cảm.

Mặc dù truyện có nhan đề “Lụm Còi”, nhân vật chính thực sự là “tôi” – một cậu bé cảm thấy bất mãn với gia đình và quyết định bỏ nhà đi bụi sau khi bị ba đánh. Hoàn cảnh của cậu bé tuy không thiếu thốn về vật chất nhưng lại thiếu thốn tình cảm và sự thấu hiểu từ gia đình. Hành động bỏ nhà đi là biểu hiện của sự phản kháng, của nhu cầu tìm kiếm tự do và khẳng định bản thân ở tuổi mới lớn. Tuy nhiên, qua cuộc trò chuyện với Lụm, nhân vật “tôi” dần nhận ra rằng mình may mắn hơn rất nhiều so với Lụm – một cậu bé mồ côi, không có ba mẹ để mà hờn dỗi hay bị đánh. Những lời nói và suy nghĩ của Lụm đã khiến nhân vật “tôi” suy ngẫm và hối hận về hành động của mình. Nguyễn Ngọc Tư đã xây dựng nhân vật “tôi” để khắc họa sự mâu thuẫn trong suy nghĩ và cảm xúc của tuổi mới lớn, đồng thời làm nổi bật giá trị của gia đình và tình yêu thương.

Trong câu chuyện “Lụm Còi”, bên cạnh nhân vật “tôi”, Lụm đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Lụm là một cậu bé mồ côi, sống nhờ sự cưu mang của một người phụ nữ. Cậu bé là hiện thân của sự thiếu thốn và khát khao tình thương từ mẹ. Dù hoàn cảnh khó khăn, phải tự kiếm sống, Lụm vẫn luôn giữ trong mình hy vọng về một ngày mẹ sẽ trở lại tìm cậu. Sự kiên nhẫn, lòng tin tưởng và sự lạc quan của Lụm trái ngược hoàn toàn với sự bồng bột, hờn dỗi của nhân vật “tôi”. Lụm, tuy là nhân vật làm nền, lại là yếu tố then chốt giúp nhân vật “tôi” nhận ra giá trị thực sự của gia đình và tình thương. Qua nhân vật Lụm, Nguyễn Ngọc Tư muốn nhấn mạnh rằng, dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, con người vẫn cần phải giữ niềm tin và hy vọng vào tương lai.

Nghệ thuật kể chuyện là một trong những yếu tố quan trọng góp phần làm nên sự thành công của “Lụm Còi”. Nguyễn Ngọc Tư đã khéo léo sử dụng cốt truyện đơn tuyến, tập trung vào một mạch truyện duy nhất để khắc họa rõ nét sự phát triển tâm lý của nhân vật chính. Ngôi kể thứ nhất qua điểm nhìn của nhân vật “tôi” giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và thấu hiểu những suy nghĩ, cảm xúc của cậu bé. Cách dựng tình huống truyện rất tự nhiên, không kịch tính nhưng lại sâu lắng, khiến người đọc phải suy ngẫm. Tác giả khắc họa nhân vật thông qua dòng nội tâm, hành động và lời nói, giúp làm nổi bật sự đối lập giữa hai hoàn cảnh sống, đồng thời truyền tải thông điệp về giá trị của gia đình và tình thương. Đặc biệt, ngôn ngữ trong truyện giản dị, gần gũi nhưng tinh tế và giàu cảm xúc. Nguyễn Ngọc Tư sử dụng những câu văn nhẹ nhàng, mang đậm chất Nam Bộ, cùng những hình ảnh và phép so sánh độc đáo, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận sâu sắc hoàn cảnh của từng nhân vật.

“Lụm Còi” của Nguyễn Ngọc Tư là một câu chuyện giản dị nhưng đầy ý nghĩa, được viết bằng giọng văn mềm mại, thấm đẫm tình người. Tác phẩm đã khắc họa rõ nét sự đối lập giữa hai hoàn cảnh sống, qua đó làm nổi bật giá trị của gia đình và tình yêu thương. Thông qua câu chuyện, tác giả gửi gắm thông điệp sâu sắc về ý nghĩa của tình cảm gia đình trong cuộc sống mỗi con người, đồng thời nhắc nhở người đọc biết trân trọng và giữ gìn tình cảm thiêng liêng ấy. Nguyễn Ngọc Tư đã thành công trong việc tạo ra một câu chuyện tuy giản dị nhưng đầy sâu sắc, khiến người đọc phải suy ngẫm và trăn trở. So với những tác phẩm cùng đề tài, truyện ngắn “Lụm Còi” vẫn có một nét rất riêng, rất khác biệt, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

“Lụm Còi” là một tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Ngọc Tư, không chỉ bởi cách kể chuyện mộc mạc mà sâu lắng, mà còn vì những giá trị nhân văn mà nó truyền tải. Tác phẩm khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc về tình thương, sự đồng cảm và giá trị của gia đình. Đồng thời, truyện cũng nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm giữ gìn và trân trọng những giá trị ấy. Sức sống của “Lụm Còi” không chỉ nằm ở câu chữ mà còn ở thông điệp sâu sắc, khiến nó mãi mãi ghi dấu trong lòng người đọc.