PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ VÀ NHÂN VẬT TRONG MỘT TÁC PHẨM TỰ SỰ

PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ VÀ NHÂN VẬT TRONG MỘT TÁC PHẨM TỰ SỰ

I.Mở bài

 Giới thiệu tác giả (1-2 dòng) + Truyện ngắn A được sáng tác năm (…), in trong tập nào? Hoàn cảnh sáng tác của truyện ngắn; là một truyện ngắn nổi bật của nhà văn A trong mảng đề tài viết về (…). Truyện ngắn nói chung và đoạn văn bản ta phân tích, đánh giá nói riêng để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc không chỉ bởi các yếu tố như đề tài, tư tưởng, cảm hứng…mà còn ở chủ đề và và nhân vật của tác giả

Thân bài

Phân tích

Phân tích chủ đề

*Gọi tên và nhận xét về chủ đề

Tác phẩm A viết về chủ đề (…). Đây là một chủ đề giản dị, quen thuộc, ta từng bắt gặp trong nhiều tác phẩm (tác phẩm A của nhà văn A – tác phẩm B của nhà văn B) nhưng qua lời kể của tác giả A chủ đề hiện lên vô cùng đặc sắc, độc đáo, mới mẻ, giàu ý nghĩa, đồng thời chứa đựng nhiều giá trị tư tưởng sâu sắc.

* Phân tích nhan đề để thấy được chủ đề

– Phân tích nghĩa đen, nghĩa bóng qua đó thấy được chủ đề.

– Như vậy nhan đề cho thấy/nhan đề hé mở nội dung chủ đề của văn bản.

* Chủ đề A còn được thể hiện rõ nét thông qua việc tổ chức cốt truyện + tóm tắt ngắn gọn cốt truyện + phân tích cốt truyện để làm rõ chủ đề

* Chi tiết A, B, C cũng góp phần làm sáng tỏ chủ đề + phân tích một số chi tiết tiêu biểu làm rõ chủ đề.

àNhư vậy thông qua nhan đề, cách tổ chức cốt truyện, các chi tiết tiêu biểu, tác giả hướng tới khẳng định chủ đề của tác phẩm. (Chỉ rõ vào văn bản)

Phân tích nhân vật

– Khái quát nhân vật trong tác phẩm: Truyện ngắn A số lượng nhân vật được miêu tả không nhiều, chỉ có (số lượng) nhân vật? Trong đó nhân A là nhân vật chính, nhân vật B là nhân vật phụ. Nhân vật A được miêu tả chi tiết cụ thể và nhân vật B nhà văn tả ít song gợi là chủ yếu. Trước hết chúng ta cùng tìm hiểu nhân vật A.

– Phân tích nhân vật thứ nhất

+ Lai lịch/hoàn cảnh/thân phận cảnh ngộ: Thân phận cảnh ngộ nghèo, khổ, bất hạnh, hay sung sướng, hạnh phúc; làm nghề gì? ở đâu? Tên gọi gợi liên tưởng đến điều gì? Cảnh ngộ nhân vật có gì đặc biệt

+  Ngoại hình: Nhân vật có ngoại hình đẹp đẽ, vạm vỡ, cao lớn hay xấu xí và tạo hóa đẽo gọt sơ sài: nhà văn tập trung miêu tả ngoại hình nhân vật qua: chân tay, mặt mũi, tóc tai, làm da, nụ cười, dáng đi, điệu đứng, chân tay). Ngoại hình này nói lên điều gì? Cho thấy cuộc đời nhân vật như thế nào?

+ Tính cách: Nhân vật có tính cách ôn hòa, dịu dàng, nóng nảy, bộc trực, hiền lành, thùy mị, nết na, trầm tư, thẳng thắn…

~ Tính cách này thể hiện rất rõ qua các chi tiết (có thể là lời nói của nhân vật) + phân tích ngắn gọn một số chi tiết để làm rõ tính cách của nhân vật.

~ Tính cách của nhân vật còn được nhà văn khắc họa qua chi tiết (có thể là hành động, việc làm của nhân vật) + lẩy việc làm, hành động + phân tích làm rõ tính cách

+ Phẩm chất: Nhân vật là người Thẳng thắn, mạnh mẽ kiên cường, ngang tàng, bản lĩnh, có trách nhiệm với gia đình, có lương tâm với nghề nghiệp, giàu tình yêu thương, có lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc, có tình yêu quê hương đất nước, thủy chung, giàu đức hi sinh, sống lí tưởng, giàu khát vọng sống, sức sống mãnh liệt, có lòng tự trọng + lẩy một số chi tiết tiêu biểu để làm rõ vẻ đẹp của nhân vật

– Phân tích nhân vật thứ hai (chỉ cần khái quát ngắn gọn những đặc điểm của nhân vật còn lại, không cần lẩy chi tiết ra phân tích)

– Phân tích vai trò của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề của truyện

– Thông qua nhân vật A, B, C tác giả nhằm hướng tới ca ngợi chủ đề A. Điều này đã giúp lan tỏa chủ đề A một cách cảm động, sâu sắc trong nhận thức, trong suy nghĩ và trong hành động của mỗi người. Thông qua nhân vật A, B, C tác giả muốn khẳng định, nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng không thể thiếu cũng như sự cần thiết của chủ đề A trong sáng tạo nghệ thuật và tiếp nhận văn học

Đánh giá chủ đề và ý nghĩa của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề, rút ra ý nghĩa đối với cuộc sống

– Đánh giá về chủ đề: Chủ đề A là một chủ đề quen thuộc hay mới lạ trong văn học. Song tác phẩm A đã có lối đi rất riêng, cách viết riêng trong việc thể hiện chủ đề thông qua cốt truyện giản dị/hay li kì, giàu kịch tính; tình huống truyện độc đáo, lạ lùng, người kể chuyện ở ngôi thứ nhất hay ngôi thứ ba; giọng điệu kể chuyện trữ tình, tha thiết hay châm biếm, đả kích…, Sử dụng phương thức biểu đạt tự sự kết hợp với miêu tả, hay biểu cảm…; ngôn ngữ giản dị, gần với lời ăn tiếng nói của nhân dân hay mang đậm màu sắc của vùng miền nào hay ngôn ngữ đậm chất triết lí; đặc biệt với những tình tiết cảm động, ngắn gọn mà giàu ý nghĩa. Chủ đề A mang đến không khí đầy nhân văn/nhân đạo/hay đậm chất hiện thực của cuộc sống.

– Đánh giá về nhân vật: Nhân vật A đã đánh thức trong lòng người đọc về (cách ứng xử với con người trong cuộc sống (nêu cách ứng xử cần có), về cách nhìn nhận các vấn đề đời sống xã hội (chỉ cụ thể cách ứng xử), về trách nhiệm của con người với cuộc sống (chỉ cụ thể trách nhiệm….). Câu chuyện đem đến bài học nhân sinh sâu sắc, những thông điệp bổ ích, quan trọng cho cuộc sống mỗi người. Câu chuyện chạm đến trái tim người đọc bởi những suy cảm sâu xa, nhân bản: Mỗi người hãy luôn trân trọng (… ) hãy luôn nâng niu (..)Hãy biết ơn (…) Hãy biết nuôi dưỡng (…)…

III. Kết luận

– Đánh giá về chủ đề và nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả

– Sức hấp dẫn, sức sống và tài năng của tác giả.

☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!

☕ Ủng hộ 1 ly cà phê 📲 Quét QR Momo / VietQR

💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️

Quét QR để ủng hộ

×