Đề thi thử vào 10 môn Ngữ Văn (đọc hiểu Cơm mùi khói bếp, NLXH Làm thế nào để giải quyết tình trạng bè phái trong lớp học?, phân tích chi tiết kết thúc truyện Cơm mùi khói bếp)

– Tác dụng:

+ Bộc lộ cảm xúc, nhấn mạnh nỗi tiếc nhớ và hương vị đặc biệt của miếng cơm cháy mẹ nấu.

+ Góp phần làm nổi bật tình cảm yêu thương và sự trân trọng của người con dành cho mẹ.

0,5

+ Bộc lộ tình yêu thương con đến quên mình của mẹ. Dù bị ốm, mẹ cũng không hề nghĩ đến bản thân mình, điều đầu tiên mẹ nghĩ đến vẫn là con, luôn lo lắng cho con, day dứt vì con.

+ Người mẹ luôn yêu thương con vô điều kiện, luôn mong muốn được chăm sóc con dù con đã khôn lớn, trưởng thành.

0,5

0,5

+ Câu chuyện nhắc nhở chúng ta phải biết trân trọng và yêu thương những người thân trong gia đình, đặc biệt là cha mẹ. Những hành động nhỏ nhặt, như bữa cơm mẹ nấu, chứa đựng tình cảm và sự hy sinh lớn lao mà đôi khi chúng ta dễ bỏ qua.

+ Qua câu chuyện tác giả còn nhắc nhở chúng ta về sự quan trọng của việc giữ gìn và tôn trọng các giá trị văn hóa, phong tục truyền thống.

+ Câu chuyện cũng là một lời nhắc nhở mỗi chúng ta về sự hối tiếc khi không còn cơ hội để thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đối với cha mẹ. Điều đó nhắc nhở chúng ta sống có ý thức hơn không để lỡ những cơ hội quý báu để làm những điều ý nghĩa cho người thân.

+ Câu chuyện cũng làm nổi bật sự khác biệt giữa các thế hệ trong cách nhìn nhận và sinh hoạt hàng ngày. Từ đó, nhắc nhở chúng ta cần hiểu và tôn trọng quan điểm, thói quen của từng thế hệ, tạo sự hòa hợp trong gia đình.

0,25

0,25

0,25

Hôm lên đường vào Sài Gòn, anh dậy sớm nấu chén cơm đặt lên bàn thờ mẹ. Anh tự mình vo gạo, tự mình nhóm bếp rơm. Loay hoay một hồi. Bếp nhà đầy khói. Và khói…

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác phân tích, cảm nhận, đánh giá chi tiết kết thúc truyện, đảm bảo một số nội dung sau:

c2. Thân đoạn: Cảm nhận về giá trị nội dung / nghệ thuật của cách kết truyện:

+ Trước khi về thành phố, anh “tự mình vo gạo”, “tự mình nhóm bếp rơm” nấu cơm cho thấy sự tiếc nuối, ân hận, vì đã không còn được ăn cơm mẹ nấu.

+ Người con trai tự tay nấu chén cơm để đặt lên bàn thờ mẹ và hình ảnh khói bếp cuối truyện thể hiện sự tri ân và tưởng nhớ người mẹ đã khuất.

+ Hình ảnh làn khói trắng mịt mù nơi bếp lửa vắng mẹ: “Bếp nhà đầy khói. Và khói” vừa diễn tả sự vất vả khi nhóm bếp, vừa gợi nhắc kí ức về người mẹ, là biểu tượng của ngọn lửa yêu thương mẹ dành cho con. Con cái được ngồi chung mâm cơm với cha mẹ mỗi ngày là hạnh phúc bình dị, thể hiện được sự đầm ấm, yêu thương vô bờ bến.

c3. Kết đoạn:

– Suy nghĩ về việc giữ gìn kỷ niệm, tình cảm gia đình.

Đảm bảo chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

Thể hiện cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về đối tượng; có cách diễn đạt mới mẻ.

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng để phân tích, đánh giá vấn đề.

Giới thiệu vấn đề: giải quyết tình trạng bè phái trong lớp học.

II. Thân bài

1. Giải thích vấn đề

Bè phái trong lớp học là hiện tượng các học sinh chia thành các nhóm nhỏ, tách biệt, có sự phân biệt đối xử, thậm chí là kỳ thị lẫn nhau. Những nhóm này thường hình thành dựa trên sự tương đồng về sở thích, hoàn cảnh gia đình, hoặc đơn giản là do sự lôi kéo, tác động từ một vài cá nhân.

2. Phân tích vấn đề

a.Thực trạng:

Theo một khảo sát gần đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có đến 60% học sinh THCS và THPT thừa nhận từng chứng kiến hoặc tham gia vào các nhóm bè phái trong lớp. Con số này cho thấy tình trạng bè phái trong lớp học không còn là vấn đề riêng lẻ mà đã trở thành một hiện tượng đáng báo động.

b. Nguyên nhân: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bè phái trong lớp học. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

+ Sự khác biệt về tính cách, sở thích, hoàn cảnh gia đình của các học sinh.

+ Sự thiếu quan tâm, chia sẻ từ phía gia đình, thầy cô.

+ Sự tác động tiêu cực từ các phương tiện truyền thông, mạng xã hội.

+ Sự thiếu kỹ năng giao tiếp, ứng xử của một số học sinh.

c. Hậu quả: Bè phái trong lớp học gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả cá nhân và tập thể:

+ Môi trường học tập trở nên căng thẳng, thiếu sự đoàn kết, hợp tác.

+ Tâm lý học sinh bị tổn thương, dẫn đến sự tự ti, mặc cảm, thậm chí là trầm cảm.

+ Chất lượng học tập giảm sút do sự mất tập trung, thiếu động lực.

+ Tình trạng bạo lực học đường gia tăng do mâu thuẫn giữa các nhóm.

3. Ý kiến trái chiều:

Một số người cho rằng bè phái trong lớp học là điều không thể tránh khỏi, thậm chí còn có lợi ích nhất định như giúp học sinh tìm được những người bạn đồng điệu, có cùng sở thích. Tuy nhiên, quan điểm này là hoàn toàn sai lầm. Bè phái không chỉ tạo ra sự phân biệt đối xử mà còn hạn chế sự phát triển của mỗi cá nhân, khiến các em không có cơ hội tiếp xúc, học hỏi từ những người khác biệt.

4. Giải pháp giải quyết vấn đề

a. Giải pháp 1: Xây dựng ý thức cộng đồng và tinh thần đoàn kết

– Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trò chơi tập thể, các buổi chia sẻ, giao lưu để tăng cường sự gắn kết giữa các thành viên trong lớp.

– Tuyên truyền, giáo dục về giá trị của sự đoàn kết, tôn trọng sự khác biệt, tinh thần đồng đội thông qua các buổi sinh hoạt lớp, các câu chuyện, tấm gương.

– Khuyến khích học sinh tham gia các câu lạc bộ, đội nhóm chung để tạo cơ hội giao lưu, học hỏi lẫn nhau.(lí lẽ +dẫn chứng )

b. Giải pháp 2: Tạo cơ hội cho học sinh thể hiện bản thân và được lắng nghe

– Tổ chức các buổi sinh hoạt lớp theo hình thức mở, tạo không gian để học sinh tự do chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, ý kiến của mình về các vấn đề trong lớp.

– Khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động văn nghệ, thể thao, các cuộc thi để thể hiện tài năng, sở thích của mình.

– Lắng nghe và tôn trọng ý kiến của từng học sinh, tạo điều kiện để các em được đóng góp vào các hoạt động của lớp(lí lẽ +dẫn chứng )

c. Giải pháp 3: Xử lý nghiêm các hành vi gây chia rẽ, phân biệt đối xử

– Xây dựng nội quy lớp học rõ ràng, nghiêm cấm các hành vi gây chia rẽ, phân biệt đối xử.

– Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm nội quy, tạo sự công bằng cho tất cả học sinh.

– Tổ chức các buổi giáo dục về đạo đức, lối sống lành mạnh, tôn trọng sự khác biệt.(lí lẽ + dẫn chứng )

4. Liên hệ bản thân

– Bài học nhận thức

– Bài học hành động

III. Kết bài

– Khẳng định  lại vấn đề

– Đưa ra hành động của bản thân và mọi người

Đảm bảo chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

Thể hiện cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.