PHẦN ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm).
Đọc văn bản sau:
Về mùa xoài mẹ thích (Thanh Nguyên)
Quả xoài xưa mẹ thích
Cứ gợi mãi trong con
Cái hương thơm chín nức
Cái quả bé tròn tròn.
Khi cây xoài trước ngõ
Lấp ló trái vàng hoe
Đủ nhắc cho con nhớ
Mùa hạ đã gần về.
Cầm quả xoài của mẹ
Cầm cả mùa trên tay
Cắn miếng xoài ngọt lịm
Vị đầu lưỡi thơm hoài.
Vô tình hay hữu ý
Xoài mang hình quả tim?
Riêng con thì con nghĩ
Đấy lòng mẹ ngọt mềm.
Tóc xoã rồi tóc búi
Một đời mẹ chắt chiu
Xoài non rồi chín tới
Quả lủng lẳng cành treo.
Nghe hương xoài bay theo
Từng bước chân của mẹ
Thơm lựng vào lời kể
Những câu chuyện đời xưa.
Ngỡ hạt mưa đầu mùa
Là hột xoài trong suốt
Nhìn vỏ xoài mẹ gọt
Con gọi: cánh hoàng lan…
Ngỡ như cả mùa vàng
Nằm trong bàn tay mẹ
Trọn một đời thớ bé
Ướp lẫn với hương xoài.
Nhưng rồi có một ngày
Trái xoài già rụng cuống…
Tháng hạ không đến sớm
Dù cho quả xoài vàng
Tháng hạ không đến muộn
Đủ nhắc con mùa sang.
Ngào ngạt khắp không gian
Hương xoài xưa mẹ thích.
(Nguồn: Mùa hạ trong thi ca, tuyển thơ nhiều tác giả, NXB Hội nhà văn, 2007)
Thực hiện yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2 (1,0 điểm). Hình ảnh quả xoài trong bài thơ gợi lên những cảm xúc gì ở nhân vật người con?
Câu 3 (0,5 điểm). Em hiểu thế nào về hình ảnh “Xoài mang hình quả tim” và “Đấy lòng mẹ ngọt mềm” trong bài thơ?
Câu 4 (1,0 điểm). Theo em, tại sao tác giả lại viết “Tháng hạ không đến sớm/Dù cho quả xoài vàng”?
Câu 5 (1,0 điểm). Bài thơ “Về mùa xoài mẹ thích” sử dụng hình ảnh quả xoài để thể hiện tình cảm gia đình. Trong bối cảnh hiện nay, khi công nghệ ngày càng phát triển và ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình, theo em, công nghệ có thể hỗ trợ hoặc cản trở việc duy trì các giá trị gia đình như thế nào? Nêu một ví dụ cụ thể cho mỗi trường hợp?
- PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích khổ thơ thứ tư và thứ năm trong bài thơ “Về mùa xoài mẹ thích” của Thanh Nguyên.
Câu 2 (4,0 điểm).
Qua bài thơ “Về mùa xoài mẹ thích”, em hãy trình bày suy nghĩ của mình về tầm quan trọng của ký ức gia đình trong cuộc sống mỗi con người (viết bài văn khoảng 400 chữ).
————- HẾT ————-
(Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
I | ĐỌC – HIỂU | 4,0 | |
1 | Văn bản được viết theo thể thơ 5 chữ. | 0,5 | |
2 | Hình ảnh quả xoài gợi lên trong nhân vật người con những kỷ niệm về mẹ và mùa hạ. Quả xoài không chỉ tượng trưng cho hương vị ngọt ngào, mà còn chứa đựng tình yêu thương sâu sắc của mẹ dành cho con. Mỗi quả xoài mang trong nó ký ức về sự chăm sóc, chắt chiu của mẹ, khiến con luôn nhớ mãi về mẹ qua từng mùa hạ. | 1,0 | |
3 | Hình ảnh “Xoài mang hình quả tim” và “Đấy lòng mẹ ngọt mềm” là một phép ẩn dụ tinh tế của tác giả. Quả xoài được ví như hình trái tim, tượng trưng cho tình yêu thương dịu dàng, ngọt ngào của mẹ dành cho con. Hình ảnh này thể hiện sự gắn bó, chăm sóc và tình cảm mẹ trao cho con, tựa như trái tim của mẹ luôn ấm áp và bao dung. | 0,5 | |
4 | Câu thơ “Tháng hạ không đến sớm/Dù cho quả xoài vàng” gợi ý rằng, dù trái xoài có chín vàng, tháng hạ cũng không thể đến sớm hơn. Điều này có thể mang ý nghĩa ẩn dụ về quy luật tự nhiên của thời gian và cuộc sống. Dù có những sự kiện trong đời người diễn ra, chúng vẫn phải tuân theo nhịp độ tự nhiên, không thể cưỡng ép hay thay đổi thời gian. Đồng thời, câu thơ cũng thể hiện sự chấp nhận những quy luật của cuộc sống và sự trưởng thành. | 1,0 | |
5 | Học sinh tự đưa ra suy nghĩ, quan điểm.
Tham khảo: – Hỗ trợ: Công nghệ giúp kết nối các thành viên gia đình ở xa qua video call và mạng xã hội, giúp duy trì liên lạc và chia sẻ khoảnh khắc gia đình dù không gặp mặt trực tiếp. Ví dụ: Sử dụng Zoom để tổ chức bữa tối gia đình trực tuyến. – Cản trở: Công nghệ có thể dẫn đến việc giảm giao tiếp trực tiếp và sự gần gũi trong gia đình khi các thành viên quá tập trung vào điện thoại hoặc máy tính. Ví dụ: Sự phụ thuộc vào mạng xã hội có thể làm giảm thời gian dành cho các hoạt động chung như bữa ăn gia đình. |
1,0 | |
II | VIẾT | 6,0 | |
1 | Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích khổ thơ thứ tư và thứ năm trong bài thơ “Về mùa xoài mẹ thích” của Thanh Nguyên. | 2,0 | |
a. Yêu cầu về hình thức:
Đoạn văn khoảng 200 chữ |
0,5 | ||
b. Yêu cầu về nội dung:
Thí sinh có thể triển khai nội dung đoạn văn theo nhiều hưởng, miễn là hợp lí, có thể tham khảo một số gợi ý sau: * Mở đoạn: – Giới thiệu khổ thơ thứ tư và thứ năm trong bài thơ “Về mùa xoài mẹ thích”. – Nêu nhận xét chung: Khổ thơ thể hiện hình ảnh ẩn dụ và cảm xúc sâu sắc về tình mẹ. * Thân đoạn: Phân tích chi tiết – Hình ảnh quả xoài và hình quả tim: Phân tích hình ảnh: “Xoài mang hình quả tim?” + Xoài được ví như hình trái tim, biểu tượng của tình yêu thương. + Ý nghĩa: Hình ảnh này gợi sự liên kết giữa hình dáng quả xoài và sự bao la, dịu dàng của tình mẹ. – Tình yêu thương của mẹ qua hình ảnh xoài: Phân tích câu thơ: “Đấy lòng mẹ ngọt mềm” + Lòng mẹ được so sánh với sự ngọt ngào, mềm mại của xoài. + Ý nghĩa: Mẹ không chỉ chăm sóc con một cách cụ thể mà còn thể hiện tình cảm sâu sắc qua những cử chỉ nhỏ bé. – Sự chắt chiu của mẹ qua hình ảnh mùa xoài: Phân tích câu thơ: “Xoài non rồi chín tới / Quả lủng lẳng cành treo” + Hình ảnh mùa xoài từ lúc non đến chín như một phép ẩn dụ cho sự chăm sóc bền bỉ của mẹ. + Ý nghĩa: Mỗi giai đoạn của xoài tượng trưng cho quá trình trưởng thành của con, được mẹ chăm sóc và dõi theo. * Kết đoạn – Khẳng định sự sâu lắng và tinh tế của hình ảnh mẹ trong khổ thơ. – Tổng kết ý nghĩa của hình ảnh xoài trong việc thể hiện tình cảm và sự chăm sóc của mẹ. |
1,5 | ||
2 | a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận | 0,25 | |
b. Xác định đúng yêu cầu của đề.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) nêu suy nghĩ của mình về tầm quan trọng của ký ức gia đình trong cuộc sống mỗi con người. |
0,25 | ||
c. Yêu cầu đối với bài văn nghị luận
HS có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau: |
|||
c. Yêu cầu đối với bài văn nghị luận
HS có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau: * Mở bài: – Giới thiệu chủ đề: Tầm quan trọng của ký ức gia đình trong cuộc sống. – Đưa ra ý kiến tổng quát: Ký ức gia đình là một phần quan trọng trong đời sống tinh thần và cảm xúc của mỗi người. * Thân bài: 1. Luận điểm 1: Bản chất và biểu hiện của ký ức gia đình + Ký ức gia đình là những kỷ niệm đẹp đẽ về cha mẹ, những câu chuyện yêu thương giữa các thành viên trong gia đình. + Đây là nơi chứa đựng sự quan tâm, che chở và dạy dỗ của những người thân yêu. 2. Luận điểm 2: Vai trò của kí ức gia đình: – Lưu giữ kỷ niệm và cảm xúc: + Phân tích: Ký ức gia đình chứa đựng những kỷ niệm đẹp và sự gắn bó giữa các thành viên. + Ý nghĩa: Ký ức này tạo nên sự ấm áp, an yên, và là điểm tựa tinh thần trong cuộc sống. – Kết nối quá khứ và hiện tại: + Phân tích: Ký ức gia đình giúp kết nối giữa quá khứ và hiện tại, tạo ra cảm giác liên tục và bền chặt trong mối quan hệ gia đình. + Ý nghĩa: Dù thời gian trôi qua, những ký ức về gia đình vẫn giữ một vị trí quan trọng và là nguồn động viên khi gặp khó khăn. – Ảnh hưởng đến sự trưởng thành và ý nghĩa cuộc sống: + Phân tích: Ký ức gia đình ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân, giúp con người hiểu rõ nguồn cội và giá trị của tình thân. + Ý nghĩa: Những ký ức về gia đình, như hình ảnh mẹ và mùa xoài trong bài thơ, tạo nền tảng cho sự trưởng thành và ý nghĩa trong cuộc sống của mỗi người. 3. Luận điểm 3: Trách nhiệm của mỗi cá nhân và cộng đồng – Cá nhân: Trân trọng và gìn giữ những ký ức đẹp, học hỏi từ những giá trị của gia đình. – Cộng đồng: Tạo điều kiện cho các gia đình chia sẻ và truyền bá văn hóa, lịch sử của dân tộc. 4. Phản bác ý kiến trái chiều: – Ý kiến cho rằng ký ức gia đình không quan trọng vì cuộc sống hiện đại. – Phản bác: Ký ức gia đình là nền tảng cho nhân cách và giá trị sống, không thể thay thế. 5. Đề xuất giải pháp: – Mỗi người nên trân trọng và lưu giữ những ký ức gia đình thông qua việc gìn giữ truyền thống, tham gia các hoạt động gia đình. – Hãy dành thời gian nhiều hơn cho gia đình để tạo ra những kỷ niệm đẹp, đáng nhớ. – Tổ chức các hoạt động truyền thống để gìn giữ ký ức gia đình. – Khuyến khích việc ghi chép và kể lại những câu chuyện gia đình để truyền lại cho thế hệ sau. * Kết bài: – Khẳng định tầm quan trọng của ký ức gia đình trong việc tạo nên sự ấm áp và an yên trong cuộc sống. – Tóm tắt lại vai trò của ký ức gia đình trong sự trưởng thành và ý nghĩa cuộc sống. |
2.5
|
||
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. |
0,5 | ||
e. Sáng tạo: Có sự sáng tạo về dùng từ, diễn đạt, lựa chọn lí lẽ, dẫn chứng để bày tỏ ý kiến một cách thuyết phục. | 0,5 |
————- HẾT ————