Đề thi chính thức môn Ngữ Văn vào 10 Hòa Bình 2025
Gợi ý đáp án
SỞ GD&ĐT HÒA BÌNH
KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
NĂM HỌC 2025 – 2026
ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN
(Dành cho tất cả các thí sinh)
Ngày thi: 03/6/2025
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề
I, ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Con bị thương, nằm lại một mùa mưa
Nhớ dáng mẹ ẩn cam na lặng lẽ
Nhà yên ắng, tiếng chân đi rất nhẹ,
Gió từng hồi trên mái lá ùa qua.
Nhớ vườn cây che bóng kín sau nhà
Trái chín rụng suốt mùa thu lớp lớp
Những đầy bưởi sai, những hàng khế ngọt,
Nhắn đầu mùa, chim đến bối lao xao…
Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào
Con nhặt miếng, có cành tôm mắt khé
Khoai nướng, ngô bung, ngọt lòng đến thế
Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà.
Ba con đâu đi chiến đấu nơi xa
Tình máu mủ mẹ dồn con hết cả,
Con nói mới những núi rừng xa lạ
Tình ra rồi, có mẹ, hoá thành quê!
(Trích Mẹ, Bằng Việt. Tác phẩm văn học được giải thưởng Nhà nước, NXB Hội Nhà văn, 2015, tr.175–176)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0,5 điểm)
Xác định thể thơ của đoạn trích.
→ Thể thơ 8 chữ.
Câu 2. (0,5 điểm)
Ghi lại các từ ngữ thể hiện hình ảnh người mẹ trong khổ thơ đầu.
→ Dáng mẹ ẩn cam, lặng lẽ; tiếng chân rất nhẹ.
Câu 3. (1,0 điểm)
Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng trong câu thơ:
“Tình máu mủ mẹ dồn con hết cả.”
→ Biện pháp tu từ: đảo ngữ.
→ Tác dụng: Nhấn mạnh tình yêu thương, quan tâm của mẹ luôn dành cho con.
Câu 4. (1,0 điểm)
Xác định chủ đề của đoạn trích.
→ Chủ đề: Tình mẫu tử.
Câu 5. (1,0 điểm)
Đoạn trích gợi cho em suy nghĩ gì về những người mẹ Việt Nam? (trình bày trong khoảng 5–7 dòng)
→ Những người mẹ Việt Nam luôn yêu thương, chăm lo cho con cái một cách âm thầm, lặng lẽ mà đầy bao dung.
→ Họ là những người phụ nữ tần tảo, chắt chiu, chịu đựng khó khăn vì hạnh phúc con mình.
→ Họ là những người suốt đời hi sinh, âm thầm làm điểm tựa tinh thần cho gia đình và quê hương.
II, VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích hình ảnh người mẹ được thể hiện trong hai khổ thơ trích ở phần Đọc hiểu.
Gợi ý:
Mở đoạn:
- Giới thiệu vấn đề.
Thân đoạn:
- Hình ảnh người mẹ hiện lên qua những việc làm giản dị mà chan chứa tình yêu thương:
- Mẹ hái trái bưởi đào khi con xót lòng, nấu canh tôm mắt khé khi con nhặt miếng.
- Những món ăn quê nhà bình dị như khoai nướng, ngô bung đầy ấm áp, ngọt ngào.
→ Thể hiện sự quan tâm chăm sóc tỉ mỉ, chân thành của người mẹ.
- Hình ảnh người mẹ còn là biểu tượng của quê hương, cội nguồn:
- Dù con nói về những vùng núi rừng xa lạ, thì tình lại vẫn thấy bóng dáng mẹ — như quê hương luôn hiện diện trong tâm hồn mỗi người con.
→ Người mẹ trong hai khổ thơ là hiện thân của tình mẫu tử, của quê hương thân thuộc, là chốn bình yên và điểm tựa tinh thần suốt đời cho mỗi con người.
Kết đoạn:
- Tổng kết, khẳng định ý nghĩa hình ảnh người mẹ.
Câu 2. (4,0 điểm)
Em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trả lời câu hỏi:
Mỗi học sinh cần phải làm gì để sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và thông minh?
Gợi ý triển khai:
Mở bài:
- Giới thiệu vai trò của mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt với học sinh.
- Khẳng định: Việc sử dụng mạng xã hội an toàn, thông minh là rất cần thiết với mỗi học sinh.
Thân bài:
- Giải thích: Mạng xã hội là nơi kết nối, chia sẻ thông tin, giải trí và học tập.
- Tuy nhiên cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ: lừa đảo, thông tin giả, bạo lực mạng, nghiện internet…
→ Học sinh cần làm gì để sử dụng mạng xã hội an toàn, thông minh?
- Lựa chọn nội dung phù hợp với độ tuổi, nhu cầu học tập và giải trí.
- Biết kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ, tránh tiếp nhận và phát tán tin giả, tin xấu.
- Hạn chế thời gian sử dụng, không để ảnh hưởng đến việc học, sức khoẻ và giao tiếp thực tế.
- Không tiết lộ thông tin cá nhân (số điện thoại, địa chỉ, hình ảnh…).
- Ứng xử văn minh, lịch sự, tôn trọng người khác trên mạng.
- Chủ động báo cáo, chặn và tránh xa các tài khoản xấu, nội dung độc hại.
- Tham gia những hoạt động tích cực trên mạng: học online, đọc sách, tìm hiểu kiến thức, kỹ năng sống…
Kết bài:
- Khẳng định: Mỗi học sinh cần chủ động rèn luyện kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn, thông minh.
- Đó là cách tự bảo vệ bản thân và góp phần xây dựng môi trường mạng lành mạnh.