(MS114) Đề khảo sát chất lượng học kỳ 1 Văn 9 Trường THCS Đông Cương

TRƯỜNG THCS ĐÔNG CƯƠNG

– Tác dụng:

+ Tăng sức gợi hình gợi cảm, giúp cho câu thơ thêm sinh động hấp dẫn, tao hiệu quả cho sự diễn đạt.

+ Tác giả nhân hóa “gia đình” bằng cách gán cho nó đặc điểm “già nua”, vốn là đặc điểm của con người. Bằng biện pháp nhân hóa, hình ảnh “gia đình” được diễn tả như một thực thể sống, có tuổi tác, nhưng lại “không già nua”. Biện pháp này giúp gia đình trở nên gần gũi, sinh động như một thực thể sống luôn tồn tại và không bị phai nhạt bởi thời gian. Qua đó, tác giả nhấn mạnh sự trường tồn, bền bỉ của gia đình theo thời gian.

+ Đồng thời, bày tỏ tình yêu, niềm tin vững chắc vào gia đình

+ Cần biết chia sẻ, giúp đỡ các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trong những lúc khó khăn. Hãy luôn lắng nghe, đồng cảm và hỗ trợ người thân khi họ cần, bởi gia đình là nơi mọi người có thể nương tựa vào nhau trong những lúc sóng gió.

+ Sống có trách nhiệm, có ý thức giữ gìn, bảo vệ và góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc

+ Giữ gìn nếp sống gia đình, thực hiện đúng bổn phận của mình (con cái hiếu thảo với cha mẹ, anh chị em biết yêu thương, nhường nhịn nhau)

+ Biết ơn và thể hiện lòng hiếu thảo với cha mẹ

*Lưu ý: HS trình bày ít nhất 3 bức thông điệp đúng thì GV cho điểm tối đa. Trình bày 1 bức thông điệp cho 0,25 điểm.

Triển khai hợp lý nội dung của bài văn; Có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Có thể theo hướng:

– Nguyễn Ngọc Tư là một cây bút xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại. Những tác phẩm của nhà văn chuyên viết về đất và người Cà Mau, về cuộc sống nông thôn, sông nước miền Tây.

– Truyện ngắn “Gió thổi suốt đêm” thể hiện đặc trưng phong cách sáng tác truyện ngắn của nhà văn. Truyện bộc lộ những suy tư, cảm nhận tinh tế, sâu sắc về số phận của những người phụ nữ tần tảo, giàu đức hi sinh cho gia đình.

(*) Nêu chủ đề, phân tích các khía cạnh chủ đề như: nhân vật, chi tiết tiêu biểu

* Chủ đề: Truyện ngắn “Gió thổi suốt đêm” đã khắc họa chân thực, xúc động về những người phụ nữ dành cả đời trăn trở, lo toan về gia đình.

* Phân tích các khía cạnh chủ đề: Men theo dòng ký ức miên man của nhân vật “tôi”, hình ảnh những người phụ nữ nhiều lo toan cho gia đình hiện lên trong tâm trí:

– Đó là người đàn bà “bơi xuồng đi chợ sớm”.

– Là những người đàn bà thức suốt đêm mưa to gió lớn không ngủ vì lo lắng vì sợ hãi: “như thể họ chong đèn ngồi coi chúng. Nên họ biết đêm qua chó rộ sủa mấy chập, trẻ con ngủ mở kêu ú ớ mấy lần, con chim cú đậu trên cây vú sữa kêu bao nhiêu tiếng…”

– Hình ảnh người bà ngoại nhân hậu có những giây phút thảnh thơi ít ỏi trong đêm tối đang tự mình “xức dầu dừa vô mấy đầu tóc mượt rồi nhẹ nhàng chải chúng”; đó là những giây phút bình yên, có cảm giác thư thái, thoải mái sau giờlao động vất vả trong ngày để ngoại: “biết yêu thương chính mình, sống vì mình, cho mình”.

– Là người mẹ lặng thầm trong đêm tối: “nửa đêm cạ gót chân vào cục đá mài dao để xóa bớt những vết nứt, những chai sần”. Những vết nứt, chai sần ấy là dấu tích của biết bao ngày dầm mưa dãi năng lao động vất vả, thậm chí ngấm cả sương đêm của mẹ. Mẹ suốt một đời tảo tần, lo toan cho cuộc sống của các thành viên gia đình, dâu cho đêm đã khuya khoắt mẹ vẫn “rón rén bưng đèn đi” để xem “con gà mái mẹ nó kêu hoảng quá, má ra coi có chuột bọ rắn rít gì vô quậy ô gà không”.

– Đọng lại trong sâu thẳm ký ức của “tôi”, bà ngoại và mẹ đã quá nửa đời người sống trong những thấp thỏm, âu lo về cuộc sống mưu sinh vất vả và với họ những giây phút sống cho mình thật hiếm hoi. Ngày còn bé “tôi” không hiểu quá nhiều về cuộc đời và luôn thắc mắc sao má, sao bà thức đêm làm gì, ngủ đi cho đỡ cực nhưng khi đã trưởng thành “tôi” cũng đã thành một người mẹ, người vợ và bắt đầu cảm nhận được những lý do khiến người bà, người mẹ, người phụ nữ không thể ngủ ngon giấc.

(*) Đánh giá: Từ kí ức của nhân vật “tôi”, biết bao kỉ niệm về bà, về mẹ và về những con người tần tảo, mưu sinh vất vả ùavề để rồi trong lòng người đọc trào dâng cảm xúc thươngcảm về những cuộc đời, số phận con người còn lận đận, cả một đời lo toan trong khốn khó. Nhưng chắc chắn rằng, tất cả chúng ta đều cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của họ, đó lànhững con người đậm tình quê, giàu tình yêu thương và đức hi sinh thầm lặng, rất đáng trân trọng. Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư phải là người có trái tim nhạy cảm, giàu tình yêu thương và có sự quan sát tinh tế mới có thể phát hiện được vẻ đẹp của những người phụ nữ rất đời thường nhưng lại làm nên những điều lớn lao, ý nghĩa trong cuộc sống.

(*) Đặc sắc về hình thức nghệ thuật, hiệu quả thẩm mĩ:

Sức hấp dẫn của truyện ngắn “Gió thổi suốt đêm” còn thể hiện ở việc nhà văn Nguyễn Ngọc Tư sử dụng những hình thức nghệ thuật đặc sắc để làm nổi bật nỗi niềm suy tư của nhân vật tôi về những người phụ nữ đảm đang, giàu đức hi sinh trong ký ức.

– Cốt truyện: Tác phẩm gần như không có cốt truyện: đó là những mạch cảm xúc của mình mà tác giả thủ thỉ dẫn dắt bạn đọc đi vào suy nghĩ.

– Xây dựng nhân vật: Thế giới các nhân vật trong truyện ngắn “Gió thổi suốt đêm” là những con người bình dị, rất đời và rất thật. Họ xuất hiện lặng lẽ, không tên, vô danh và đại diện cho bao nhiêu người khác trong xã hội. Từng mảng ký ức về những người phụ nữ thân yêu cả một đời chăm lo cho
gia đình được tái hiện lại chân thực và sinh động qua dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”. Qua đó, chúng ta cảm nhận được tấm lòng thương yêu, biết ơn sâu nặng của “tôi” dành cho bà, cho mẹ và những người phụ nữ tần tảo một đời vì gia đình. Điều này cũng đã lên khơi gợi trong người đọc những cảm xúc lắng đọng về những miền kí ức xa xăm.

– Ngôn ngữ: Ngôn ngữ giản dị, mang phương ngữ địa phương, giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp mộc mạc, bình dị trong đời sống của người dân phương Nam.

– Khẳng định ý nghĩa, giá trị của tác phẩm truyện và nêu suy nghĩ, cảm xúc, bài học

“Gió thổi suốt đêm” của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư là một câu chuyện ngắn nhưng có ý nghĩa vô cùng sâu sắc.

Truyện giúp người đọc tìm về những kí ức xưa, ở đó có những người phụ nữ giàu đức hi sinh, cả một đời tần tảo vì gia đình.

Với ngôn ngữ đậm chất thơ và có màu sắc địa phương rõ rệt, với nhan đề gợi nhiều nghĩa sâu xa, gợi những mùa gió thổisuốt đêm trong cảm nhận của những người phụ nữ, tác phẩm đã neo đậu bền vững trong trái tim của bạn đọc. “Gió thổi suốt đêm” có sức lan tỏa mạnh mẽ, truyền thấm vào suy nghĩ mỗi người giá trị của tình thân và cách trân trọng, yêu thương, biết ơn những người phụ nữ của cuộc đời mình.

– Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

– Có cách diễn đạt mới mẻ, có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh