- ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản: KHOẢNG TRỜI – HỐ BOM
(Lâm Thị Mỹ Dạ)
Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường
Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng thù, hứng lấy luồng bom…
Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái
Một nấm mồ, nắng ngời bao sắc đá,
Tình yêu thương bồi đắp cao lên…
Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Đất nước mình nhân hậu
Có nước trời xoa dịu vết thương đau.
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Đêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Đã hóa thành những làn mây trắng?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Đi qua khoảng trời em – Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
Tên con đường là tên em gửi lại
Cái chết em xanh khoảng trời con gái
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em
Gương mặt em, bạn bè tôi không biết
Nên mỗi người có gương mặt em riêng.
1973
(Thơ Việt Nam 1945-1975, NXB Tác phẩm mới, 1976, tr.70-71)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình của văn bản?
Câu 2. Theo tác giả, “em” đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình để làm điều gì?
Câu 3. Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn thơ sau:
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Đêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Câu 4. Nhận xét về tác dụng của yếu tố tự sự trong văn bản.
Câu 5. Nội dung được thể hiện trong đoạn thơ sau gợi cho anh/chị suy nghĩ gì?
Đi qua khoảng trời em – Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
- VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)
Anh/chị hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày cảm nghĩ về vẻ đẹp của người thanh niên xung phong thời kì chống Mỹ cứu nước được thể hiện trong văn bản phần đọc hiểu.
Câu 2: (4,0 điểm)
Anh/Chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày quan điểm của bản thân về chủ đề: Tuổi trẻ – Tận hiến hay tận hưởng?
————– Hết ————–
| TRƯỜNG THPT LÝ THƯỜNG KIỆT
ĐỀ MINH HOẠ |
KIỂM TRA CUỐI KÌ I NĂM HỌC 2024 – 2025
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM Môn: Ngữ văn, lớp 12 (Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 03 trang) |
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC HIỂU | 4.0 | |
| 1 | Nhân vật trữ tình trong văn bản: tôi
Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án chấm 0,5 điểm. – HS trả lời sai chấm 0 điểm |
0.5 | |
| 2 | Theo tác giả, “em” đã lấy tình yêu Tổ quốc để: thắp lên ngọn lửa, đánh lạc hướng thù, hứng lấy luồng bom…
Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án chấm 0,5 điểm. – HS trả lời được được 1-2 việc làm: 0,25 điểm – HS trả lời sai chấm 0 điểm |
0.5 | |
| 3 | – Biện pháp tu từ so sánh: Em nằm dưới đất sâu/ Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
– Hiệu quả: + Phép so sánh gợi sự liên tưởng với những hình ảnh sinh động, hấp dẫn, làm tăng tính gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt của đoạn thơ. + Tô đậm ấn tượng về sự hi sinh cao cả của cô gái mở đường, đó là sự trong trẻo nơi tâm hồn cùng với tình yêu nước cao cả và chị đã nằm yên, bình thản trong lòng đất mẹ. + Qua đó, thể hiện tình cảm trân trọng, xót xa của nhân vật trữ tình với cô gái đã hi sinh. Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án hoặc có cách diễn đạt tương đương chấm 1,0 điểm. – HS trả lời được biện pháp tu từ, không nêu được hiệu quả: 0,25 điểm – HS nêu hiệu quả, không chỉ ra biện pháp so sánh: 0,75 điểm – HS trả lời sai chấm 0 điểm |
1.0 | |
| 4 | Tác dụng của yếu tố tự sự trong văn bản:
– Với văn bản: Thể hiện được câu chuyện cảm động về sự hi sinh và tình yêu Tổ quốc của những cô gái mở đường, khiến độc giả bị cuốn vào cuộc hành trình tinh thần trong bài thơ một cách tự nhiên. – Với tư tưởng và tình cảm của tác giả:Từ đó làm nổi bật cảm xúc xót xa, khâm phục, trân trọng, mến yêu của nhân vật trữ tình, giúp tình cảm, cảm xúc ấy hiện lên lên tự nhiên, chân thực hơn. Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án: 1,0 điểm – HS trả lời được 1 ý như đáp án: 0.5 điểm – HS trả lời sai chấm 0 điểm |
1,0 | |
| 5 | – Nội dung được thể hiện trong đoạn thơ: hố bom – nơi cô gái mở đường đã hi sinh khiến nhân vật trữ tình xót xa và cảm phục, các hình ảnh “vầng dương thao thức” hay “mặt trời” gợi vẻ đẹp của một tâm hồn trần đầy lý tưởng, tinh thần yêu nước, thể hiện tình cảm ngợi ca ngưỡng mộ của nhân vật “tôi”. Hơn nữa chính nhiệt huyết cách mạng và sự dũng cảm của cô gái mở đường ấy đã “soi cho tôi/ Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài”, sự anh dũng của các cô đã trở thành động lực để tôi phấn đấu trên con đường cách mạng của mình.
– HS bày tỏ suy nghĩ của mình về nội dung của đoạn thơ, có thể theo hướng: biết ơn, trân trọng sự hi sinh của thế hệ đi trước vì độc lập tự do của đất nước; nhận thức được sứ mệnh, vai trò của mình đối với đất nước… Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án hoặc có cách diễn đạt tương đương chấm 1.0 điểm. – HS trả lời chưa được 1 ý như đáp án: 0.5 điểm – HS trả lời sai chấm 0 điểm |
1.0 | |
| II
|
VIẾT | 6,0 | |
| Câu 1 | Trình bày cảm nghĩ về vẻ đẹp của người thanh niên xung phong thời kì chống Mỹ cứu nước được thể hiện trong văn bản Khoảng trời – hố bom của Lâm Thị Mỹ Dạ. | 2,0 | |
| a. Bảo đảm yêu cầu về hình thức đoạn văn, dung lượng khoảng 200 chữ. | 0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:
Vẻ đẹp của người thanh niên xung phong thời kỳ chống Mỹ. |
0,25 | ||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; cần theo hướng sau:
– Cô gái mở đường: Người con gái xung phong ra chiến trường với nhiệm vụ là giữ cho tuyến đường Trường Sơn được thông suốt để những đoàn xe chở lương thực, đạn dược vào miền Nam – Nguyên nhân hi sinh: Để quân thù không bắn phá Trường Sơn, giữ con đường nguyên vẹn cho đoàn xe đi qua, cô gái đã đem thân mình để đánh lạc hướng kẻ thù, một mình “hứng lấy luồng bom” -> Tư thế chủ động, bình thản, tự nguyện. => Sự hi sinh đầy cao cả của cô gái thanh niên xung phong đang độ tuổi xuân thì. Cái chết của cô cũng đã thắp lên ngọn lửa cho những con người đang sống và chiến đấu. Đó là ngọn lửa của tình yêu Tổ quốc, của ý chí quyết chiến và quyết thắng. Hướng dẫn chấm: – Cam nhận được vẻ đẹp của cô thanh niên xung phong: 0.5 điểm. – Cảm nhận chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 0,25 điểm. – Không cho điểm với bài viết không theo nội dung như đáp án. |
0,5 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. |
0.25 | ||
| e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ | 0.25 | ||
| Câu 2 | Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày quan điểm của bản thân về chủ đề: Tuổi trẻ – Tận hiến hay tận hưởng? | 4,0 | |
| a. Đảm bảo cấu trúc:
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. |
0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề: Nêu được quan điểm của mình về vấn đề: Tuổi trẻ – tận hiến hay tận hưởng? | 0,25 | ||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: – Giải thích: + Tận hiến: cố gắng lao động, làm việc, cống hiến hết mình, tạo ra của cải vật chất để giúp cho xã hội tốt đẹp hơn. + Tận hưởng: hưởng thụ thành quả lao động, những giá trị tốt đẹp của mình tạo ra. -> Tuổi trẻ cần có nhận thức và quan điểm như thế nào về sự cống hiến và hưởng thụ? – Bàn luận: Vai trò/ ý nghĩa của tận hiến – tận hưởng: + Tận hiến: giúp cá nhân phát triển về trí tuệ, kĩ năng, phát huy giá trị và năng lực của bản thân; giúp tập thể phát triển, xã hội văn minh tiến bộ. + Tận hưởng: giúp bản thân có thêm nhiều trải nghiệm đẹp, giải tỏa căng thẳng, áp lực cuộc sống, có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn. + Tận hiến và tận hưởng đều vô cùng quan trọng đối với con người. Chúng ta cần sống hết mình, lao động và làm việc để tạo ra thành tựu cho bản thân và góp phần phát triển đất nước. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần dành thời gian cho bản thân để rèn luyện sức khỏe, tận hưởng vẻ đẹp muôn màu để thấy cuộc sống này thật đáng sống. + Biểu hiện: qua những dẫn chứng cụ thể từ thực tế hoặc qua chính trải nghiệm của bản thân. + Bàn luận vấn đề từ góc nhìn trái chiều: + Một số người sống chưa nỗ lực hết mình để cống hiến cho xã hội, xây dựng cuộc sống tốt đẹp cho bản thân. + Lại có nhiều người mải mê vùi mình trong công việc mà không biết tận hưởng những vẻ đẹp của cuộc sống hay chỉ muốn hưởng thụ, sung sướng, không muốn lao động, cống hiến… – Bài học bản thân. |
2,5 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt |
0,5 | ||
| e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0,5 | ||
| Tổng | 10 |
☕ Nếu thấy tài liệu hữu ích, bạn có thể ủng hộ mình 1 ly cà phê để duy trì server!
(Hoàn toàn tự nguyện — cảm ơn bạn!)
📚 Ghi chú bản quyền & lời cảm ơn
Tất cả tài liệu trên website được sưu tầm & tổng hợp từ nhiều nguồn công khai trên Internet nhằm hỗ trợ học tập và chia sẻ kiến thức.
Nếu bạn là tác giả và không muốn tài liệu xuất hiện ở đây, vui lòng liên hệ để mình gỡ ngay. Email: mrcao.aof@gmail.com