Đề thi HSG Ngữ văn 9 – năm học 2024-2025

+ Hãy biết đứng lên sau vấp ngã vì mỗi lần vấp ngã là một lần ta rút ra được bài học cho bản thân

+ Hãy sống yêu thương và chia sẻ, đồng cảm để không phải nuối tiếc khi nhìn lại quá khứ.

3

– Tác dụng:

Tạo âm hưởng nhịp nhàng, nhấn mạnh và khuyến khích mọi người hãy từ bỏ những ưu phiền để sống vui vẻ, hòa nhịp với thế giới xung quanh.

-Phép đối lập: tia nắng..đã lên><giọt lệ…rơi

Tác dụng: Làm nổi bật sự trái ngược của ngoại cảnh với tâm trạng của con người nhằm khích lệ con người hãy từ bỏ ưu phiền hướng đến cuộc sống vui tươi và ý nghĩa.

0.5

0.25

0.5

– Sống ý nghĩa để không phải nuối tiếc khi nhìn lại quá khứ

– Đứng dậy sau vấp ngã để có cuộc sống tươi đẹp trong tương lai. Hãy sống và luôn có niềm tin mãnh liệt.

– “Cho” là đem cái mình có đưa tặng người khác mà không đổi lấy gì cả. Cho đi là sự sẻ chia đồng cảm, biết yêu thương giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. -“cho” tức là cống hiến-“ Đâu chỉ nhận riêng mình” là làm mà không toan tính vụ lợi xuất phát từ tấm lòng

=> Khẳng định:  “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”: biết cho đi yêu thương, sống tận tâm, quan tâm những người xung quanh, có trách nhiệm với chính mình và người khác.( Sống là phải đem tình yêu thương của mình chia sẻ với người thân, với bạn bè, xóm giềng và với tất cả mọi người xung quanh chúng ta.)

Điều này có thể bao gồm giúp đỡ những người khó khăn… không chỉ bằng vật chất mà còn bằng tình cảm, lời động viên và sự quan tâm.

+ Cho đi có thể vật chất và tinh thânh

+ Quan tâm họ bằng những lời động viên, hỏi han.

+ Giúp đỡ những người có số phận bất hạnh bằng tình cảm và tấm lòng

3. Ý nghĩa

– Hành động cho thể hiện sự tử tế, giúp đỡ người khác bằng những gì của mình với tấm lòng chân thành và niềm hi vọng vào điều tốt đẹp. Đó là sự an yên, hạnh phúc ở trong lòng khi hành động của mình có thể giúp ích cho người khác.

– Cho đi là cách ta tập thói quen gạt bỏ khỏi sự ích kỉ, toàn tính; khiến tâm hồn trở nên trong sạch và dịu dàng hơn.

–  Hành động cho đi góp phần hình thành nhân cách tốt đẹp trong mỗi người, giúp chúng ta hiểu đời hiểu mình hơn.

– Khi nhìn thấy kết quả của việc cho đi, ta sẽ cảm thấy có động lực để cố gắng yêu thương hơn mỗi ngày.

– Cho đi tiếp thêm sức mạnh, hi vọng để nỗ lực, phấn đấu vì một tương lai tươi sáng.

– Khi ta biết cách cho đi đồng nghĩa với việc ta biết quan tâm, san sẻ, thấu hiểu cho niềm vui và nỗi buồn của mọi người. Mỗi lần ta cho đi là một lần hạt mầm yêu thương được nảy nở. Con người trở nên đoàn kết, sống với nhau bằng sự chân thành. Biết cho đi cũng bồi đắp cho ta nhiều đức tính tốt đẹp như nhân hậu, vị tha, dũng cảm,… Nhờ việc cho ta mà tâm hồn ta thanh thản, tự do. Hãy thử tưởng tượng nếu mỗi người chỉ ích kỉ, chỉ biết nhận mà không biết cho, sống cho riêng mình thì cõi đời sẽ lạnh nhạt biết mấy! Bên cạnh đó, đúng như ông cha đã nói “Gieo nhân nào, gặt quả nấy”, ta cũng sẽ được nhận lại những gì xứng đáng điều mình đã sẻ chia.

(Lấy dẫn chứng cụ thể)

Trong cuộc sống ngày nay có rất nhiều tấm gương tiêu biểu cho tinh thần này như màu áo xanh tình nguyện có lẽ đã rất đỗi quen thuộc đối với mỗi chúng ta. Những trưa tháng 6 oi ả những anh chị ấy chẳng ngại vất vả đi tiếp nước giấy bút phục vụ các sĩ tử và người nhà đi thi. Những chuyến xe ôm tiếp sức mùa thi luôn được huy động đông đảo đưa đón tận tình các em đi thi. Họ chẳng được hưởng bất cứ thù lao hay một khoản hỗ trợ nào cả. Họ đơn giản chỉ là vì sự nhiệt tình vì tình yêu thương và để viết nên một tuổi trẻ có ý nghĩa. Hay cứ đến ngày 31/12 hằng năm Đài truyền hình Việt Nam lại long trọng tổ chức chương trình Nối Vòng Tay Lớn để gây các quỹ tình nguyện ủng hộ những mảnh đời bất hạnh, cơ nhỡ trong cuộc sống. Những quán cơm bình dân tình nguyên hay những dãy trọ giá rẻ được dựng lên cho những số phận bất hạnh, khó khăn, tha hương cầu thực sinh hoạt, làm ăn. Biết bao quỹ từ thiện cứu trợ được thành lập và tổ chức trên mọi miền đất nước.

– Các chương trình: cặp lá cho em, vì bạn xứng đáng…

– Hiến tạng

-> Chính những con người nhân ái ấy đã làm cho cuộc sống này có ý nghĩa và phát triển hơn.

3.  Liên hệ mở rộng:Phê phán những người không biết cho đi.

Lối sống vô cảm và chỉ biết “nhận” có thể dẫn đến sự cô đơn và thiếu hạnh phúc.Việc “cho đi” không nên là mù quáng mà cần phải được thực hiện đúng lúc và đúng mức

1.0

Cho đi nhiều hơn và cũng nhận lại thật nhiều để cuộc sống tốt đẹp hơn. Nếu bạn không thể là Mặt Trời thì cũng đừng làm một đám mây. Nếu bạn không thể xây dựng một thành phố thì hãy xây lấy một trái tim hồng.

=>“Tình yêu thương là thứ ngôn ngữ mà người mù có thể nhìn thấy và người điếc có thể nghe thấy”. Hãy biết trân trọng những điều quý giá chúng ta đang có và cho đi nhiều hơn. Không cần là những vật chất, chỉ cần là một cử chỉ nhỏ cũng có thể thay đổi cuộc đời của người khác.

“Sống là cho đi. Cho đi những gì ta có, cho đi những gì ta quý trọng, vì hạnh phúc thực sự đến từ sự cho đi”.

Hãy chia sẻ để biết đời sống thật phong phú, hãy đón nhận để biết cuộc sống đáng yêu

dường nào. Cuộc sống sẽ tuyệt vời hơn nếu tất cả con người đều biết sẻ chia và yêu thương lẫn nhau: “Bàn tay có rộng mở trao ban, tâm hồn mới tràn ngập niềm vui sướng”.

=> Lối sống đẹp lối sống tích cực , bài học cần thiết cho mỗi chúng ta nhất là giới trẻ ngày nay

1.1. Giải thích:

– Nhà văn: chủ thể của quá trình sáng tác, là người sáng tạo ra tác phẩm văn học. Nhà văn đóng vai trò rất quan trọng, bởi lẽ không có nhà văn thì không có tác phẩm văn học và đương nhiên không có nền văn học.

– Thư kí của thời đại: ghi chép lại tất cả những gì xảy ra trong hiện thực. Ý kiến của Banlzac khẳng định: nhà văn là người ghi chép hiện thực, công việc của nhà văn là phản ánh hiện thực, thời đại.

Văn học bắt nguồn từ hiện thực cuộc sống nên khi sáng tạo tác phẩm nhà văn phải trung thành với hiện thực, phản ánh hiện thực nhà văn sống và sáng tác.

=> Chức năng của văn học , trọng trách của nhà văn

–  Tác phẩm văn học nghệ thuật tự thân nó không thể xa rời hiện thực cuộc sống.

– Mỗi nhà văn cũng là một thư kí trug thành của thời đại bởi nếu không có hiện thực cuộc sống, mỗi nhà văn không thể tự tưởng tượng ra những điều mới mẻ để viết. Kể cả chương viễn tưởng cũng là chiết xuất từ hiện thực những chất liệu cần thiết để hình thành nên. Không có tác phẩm nào không phản ánh hiện thực cũng không có nhà văn nào bê nguyên xi hiện thực mà phản ánh, mỗi nhà văn đều cần sáng tạo thông qua lăng kính chủ quan của mình.

– Vài nét về tác giả , bài thơ ( chủ đề , hoàn cảnh sáng tác )

(Năm 1972, bài thơ ‘Khoảng trời – Hố bom’ của Lâm Thị Mỹ Dạ lan tỏa trên các báo, vinh danh tâm hồn anh hùng. Nhà thơ trẻ này, nữ thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn, đã viết nên trang sử hồng với bài thơ được tặng giải Nhất cuộc thi thơ năm 1972-1973. Chiến tranh chống Mỹ cứu nước, cô gái mở đường đã hi sinh vì Tổ quốc, để lại dấu tích đau thương trong hố bom. Sự hy sinh cao cả của cô được tưởng niệm một cách xúc động, với tình yêu thương và lòng anh hùng. Mỗi chi tiết trong bài thơ là như một bức tranh sống động về tình yêu quê hương, sự hi sinh vì đồng đội, và tâm hồn bất tử của những người con gái mở đường. Một giọng thơ tâm tình thiết tha, nhưng vẫn cháy lên như ngọn lửa mãnh liệt, chiếu sáng qua khoảng trời hố bom.)

– Lâm Thị Mỹ Dạ, nữ nhà thơ đã trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, không chỉ mang trong mình chất nữ tính mà còn phản ánh được âm hưởng bi tráng đặc trưng của thời đại. Trong số các tác phẩm nổi tiếng của bà, “Khoảng trời hố bom” là một trong những bài thơ đặc sắc nhất.

– Bài thơ này được viết vào khoảng tháng 10 năm 1972, thời điểm mà cuộc chiến chống Mỹ đang trải qua giai đoạn khốc liệt nhất. Đó là lúc mà những cảm xúc sâu sắc nhất được truyền tải qua từng câu từ của tác phẩm, đồng thời kết nối mạch cảm xúc của độc giả với thực tế của cuộc chiến. Điều này giúp bài thơ đạt giải Nhất trong cuộc thi thơ Báo Văn nghệ năm 1972-1973.

Bài thơ này là một tác phẩm đầy cảm xúc, gợi nhớ về sự hy sinh của những người thanh niên xung phong trên con đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mỹ. Được viết trên dãi đất hành quân, khi nhà thơ và đồng đội đang vượt qua những khu vực nguy hiểm đầy bom đạn, bài thơ bắt đầu bằng những dòng lời đầy xúc động:

–Luận điểm 2: Nhà văn phản ánh một cách trung thành về vẻ đẹp của người thiếu nữ thanh niên xung phong với sự hi sinh cao cả và tình yêu Tổ quốc mãnh liệt.

Bài học cho người sáng tác và người tiếp nhận: Trong cuộc sống muôn màu, người nghệ sĩ phải có con mắt tinh tường, có trái tim giàu cảm xúc và luôn không ngừng sáng tạo

Bài học cho người tiếp nhận: văn học không chỉ đơn thuần là phản ánh hiện thực cuộc sống, mà nó còn là sự nghiền ngẫm về hiện thực. Văn học thoát ra từ hiện thực cuộc sống để phục vụ cuộc sống. Vì vậy, bạn đọc cần trân quý những tác phẩm văn học chân chính.