I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
MỘT LẦN VÀ MÃI MÃI
Thanh Quế
(Lược phần đầu: Cứ trưa trưa, bọn trẻ con trong làng lại rủ nhau đá bóng. Thằng Bá, một thằng mập ú, khôn ngoan và lanh lợi nhất trong bọn, đứng ra cầm đầu. Chơi xong, cả bọn nghỉ lấy sức, thằng Bá huýt sáo ra hiệu lệnh để tất cả đến quán bà Bảy Nhiều mua kẹo, mua đường “bồi dưỡng” bằng những tờ bạc nhàu nát mà chúng cạy cực kì cẩn thận. Bà Bảy Nhiều sống một mình trong ngôi nhà tranh rách nát. Người trong làng không ai rõ chồng con bà đã mất từ lúc nào, mà cũng có thể là bà chưa hề có chồng con gì cả. Trước đây, mắt bà còn tinh nhưng độ hai năm nay bà bị lòa. Bọn trẻ đến mua hàng, tay trái bà cầm tiền bỏ ngay vào cái cơi trầu đặt dưới bàn, tay phải quờ quào lúc vào các lọ lấy kẹo, đường cho từng đứa. Hầu như không bao giờ bà đếm tiền. Bọn trẻ thấy bà rất tin chúng.)
Trưa hôm đó, sau hiệu lệnh của thằng Bá, tôi cho tay vào túi. Những tờ bạc lẻ mà mẹ tôi cho đã biến đâu mất. Tôi ngẩn ngơ một lúc nhưng nỗi thèm ngọt đã khiến cho tôi lủi thủi theo sau các bạn mong được “ăn ghé” của một đứa nào đấy. Giữa đường, nghĩ xấu hổ, tôi quay lại…
-
Sao mày không đi mua đường, mua kẹo? – Thằng Bá đi phía sau hỏi tôi.
-
Tao không có tiền.
Bá cười sảng sác: -
Chớ hồi giờ tao đâu có tiền mà vẫn mua được kẹo.
Tôi ngạc nhiên: -
Chớ lâu nay mày mua bằng thứ gì?
Bá không trả lời ngay. Nó kéo tôi sát lại gần nó, rút trong túi ra mấy tờ giấy đã viết, được cắt gọn ghẽ như những tờ giấy bạc, nói thì thầm: -
Tao chuyên đưa bà Bảy những tờ giấy này. Bà mù, bà đâu có thấy. – Nó ngừng một lát rồi tiếp, – tao có bà nội, tao cho mày một tờ. Mày đợi tụi nó mua xong, cuối cùng mình mới mua.
Tôi ngần ngại một lát nhưng cuối cùng cũng cầm tờ giấy lớn. Tôi có cảm giác khi cầm tờ “bạc giả” trên tay, mắt bà Bảy Nhiều như rọi tia sáng lóe lên. Nhưng bà không nói gì, vẫn bỏ nó vào cơi trầu và đưa từng đường cho tôi.
Ngày hôm sau, sự việc vẫn lặp lại y như hôm trước. Có điều, khi tôi và Bá đến quán thì không thấy có chuyện mua bán xảy ra. Các bọn trẻ con trước đó đứng tụm lại giờ quán nhìn sững sờ trong ngỡ ngàng về Báy. Trong nhà có tiếng người khóc nức. Một bà cụ hàng xóm bước tới lặng lẽ trong làng ngồi trước cửa vừa gói trầu của bà Bảy ra đếm tiền, vừa nói:
-
Tui bay về đi. Bà Bảy trúng gió chết hồi hôm rồi.
Chúng tôi sững sờ, đứng im không nhúc nhích. Bác nông dân làm bầm điệu gì đó rồi quay vô nhà nói ai đó: -
Số tiền này vừa đủ mua một chiếc chiếu gửi bà đấy. – Im lặng một lúc rồi bác tiếp, – bà mù mà tinh thật. Bọn xỏ lá nào đưa giấy lộn cho bả, bả cũng nhìn rồi gói riêng ra…
Tôi và Bá đứng như chôn chân xuống đất. Sông lưng lạnh buốt.
Từ đó đến nay đã bốn mươi năm trôi qua. Bạn bè của tôi không còn đông đủ như trước. Mấy cuộc chiến tranh đã xáo trộn chúng tôi. Có những đứa hiền lành hồi ấy, sau này lại trở thành những tên ác ôn khét tiếng đã bị ta diệt. Có những đứa vốn ngờ ngệch, sau này lại trở thành những kẻ dũng cảm và đã hi sinh. Có nhiều đứa theo đuôi thù, có bọn trẻ con đi lầm ăn xa. Thằng Bá bây giờ trút khỏi dung nhan đó, người gầy, răn rói, ngày ngày dẫn trâu cay trên những rẻo đất khô cằn mỏi mệt từng cơn kỉ khoái ai nuôi bầy con chau đống đúc. Riêng tôi may mắn, được đi tập kết, được học hành để trở thành một nhà văn. Cứ mỗi lần về quê, tôi lại rủ Bá ra thăm mộ bà Bảy Nhiều. Cả hai đứa đều đứng lặng, miệng lẩm rẩm câu mong bà tha thứ…
Trong đời, có những điều ta đã lầm lỡ, không bao giờ còn có dịp để sửa chữa được nữa.
Đà Nẵng, 1990
(Nhiều tác giả, 65 truyện ngắn hay dành cho thiếu nhi, Trần Đức Tiến tuyển chọn, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2022, tr.232-235)
Trả lời các câu hỏi:
Câu 1 (1,0 điểm): Điều làm lỡ mà nhân vật “tôi” trong văn bản trên hận mãi về sau là gì?
Câu 2 (1,0 điểm): Theo em, vì sao bà Bảy Nhiều nhận ra tiền giả nhưng vẫn bán kẹo, đường cho bọn trẻ?
Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra và phân tích một biện pháp tu từ trong những câu văn sau và cho biết tác dụng:
“Từ đó đến nay đã bốn mươi năm trôi qua. Bạn bè của tôi không còn đông đủ như trước. Mấy cuộc chiến tranh đã xáo trộn chúng tôi. Có những đứa hiền lành hồi ấy, sau này lại trở thành những tên ác ôn khét tiếng đã bị ta diệt…”
Câu 4 (1,0 điểm): Câu văn “Cả hai đứa đều đứng lặng, miệng lẩm rẩm câu mong bà tha thứ…” thể hiện thái độ và tình cảm gì của nhân vật “tôi”?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 150 chữ) phân tích nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Một lần và mãi mãi của Thanh Quế.
Câu 2 (4,0 điểm):
Trong đời sống, việc mắc sai lầm là điều có thể xảy ra với bất kì ai. Hãy viết bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về sai lầm trong cuộc sống của con người.
Loading...
Reload document 
Open in new tab