Đọc hiểu bài thơ Hạ cuối của Dương Viết Cương

I.  Đọc văn bản sau:

Tôi viết cho ai bài thơ hạ cuối

Ve râm ran xao xác cả khung trời

Ồ vẫn vậy, vẫn ve, vẫn phượng…

Cớ sao mình nước mắt lại rơi

Trận mưa đầu của ngày cuối chia phôi

Rơi ướt cả một bờ áo trắng

Vô tư thế, hỡi mưa, hỡi nắng?

Biết hay không hạ cuối đã về rồi?

Tháng 6 mùa thi

Ta bỏ lại một thời

Trong trắng như hoa

Hồn nhiên như cỏ

Cho kỷ niệm và cho nỗi nhớ

Cho những tháng ngày xanh biếc xanh.

Đôi mắt nào chiều ấy long lanh

Như muốn nói thật nhiều mà không thể

Tháng năm ơi sao trôi nhanh đến thế

Phượng bùng lên cháy đỏ một khung trời.

Lưu bút trao tay, ánh mắt trao lời

Màu mực tím mênh mang trang giấy trắng

Ai bật khóc trong chiều không bình lặng

Xa thật rồi, áo trắng học trò ơi.

(Hạ cuối, Dương Viết Cương)

Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Kí ức về tuổi học trò được tác giả thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh nào?

Câu 3. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về cảm xúc của của lứa tuổi học trò cuối cấp: “Đôi mắt nào chiều ấy long lanh”/ “Như muốn nói thật nhiều mà không thể”?

Câu 4. Anh/chị hãy nhận xét về tình cảm của tác giả được thể hiện qua bài thơ.

Trả lời

Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ: tự do

Câu 2: Kí ức tuổi học trò được tác giả thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh là:

• “Ve” – “râm ran”
• “Trận mưa đầu của ngày cuối chia phôi”
• “Bờ áo trắng”
• “Tháng 6 mùa thi”
• “Tháng ngày xanh biếc”
• “Đôi mắt nào chiều ấy” – “long lanh”
• “Tháng năm” – “trôi nhanh”
• “Phượng” – “bùng lên cháy đỏ cả khung trời”
• “Lưu bút” – “trao tay”
• “Ánh mắt” – “trao lời”
• “Màu mặc tím” – “mênh mang” – “trang giấy trắng”
• “Áo trắng học trò”

Câu 3:

Những dòng thơ: “Đôi mắt nào chiều ấy long lanh/ Như muốn nói thật nhiều mà không thể” đã gợi nên những màu sắc riêng về cảm xúc của lứa tuổi học trò cuối cấp. Đó là những cảm xúc rất đỗi tự nhiên cũng rất đỗi chân thành. Thế giới tâm hồn, tình cảm của lứa tuổi học trò luôn chứa đựng những rung động, đan xen cả nỗi rụt rè, e thẹn và bâng khuâng. Những cảm xúc trong sáng được luôn được giữ kín, bởi vậy, vào thời khắc sắp phải chia ly, cảm xúc ấy lại trào dâng, rạo rực trong lòng. Nỗi khao khát muốn nói ra tiếng lòng của mình, muốn chia sẻ những điều chất chứa bao lâu nay dồn tụ vào trong đôi mắt, long lanh. Thế nhưng, tiếng lòng chôn giấu trong tim lại không thể bật lên thành tiếng, bởi không đủ can đảm, không đủ dũng khí hoặc cũng có thể vì những bịn rịn, bâng khuâng. Cảm xúc ấy dù không thể nói ra nhưng cũng trở thành một phần kí ức êm đẹp của lứa tuổi học trò cuối cấp. Sự lưu luyến cùng những lời thổ lộ cất sâu trong lòng đã khiến những cảm xúc thêm phần trong sáng, tự nhiên. Chỉ với hai câu thơ mà dường như, mọi cảm xúc của lứa học trò cuối cấp đã được bao quát, trở thành một thứ tình cảm mà sau này suy ngẫm lại, ai ai cũng muốn trở về dù chỉ một lần.

Câu 4:

Tình cảm mà nhà thơ Dương Viết Cương gửi gắm qua bài thơ “Hạ cuối” là vô cùng chân thành và tha thiết. Tác giả đã thể hiện những cảm xúc thiết tha nồng nàn khi viết về những khoảnh khắc của lứa tuổi học trò cuối cấp. Đó là những giây phút cuối cùng khi sắp phải rời ghế nhà trường và bước tới những phương trời xa. Mọi thứ giờ đây sẽ chỉ còn là kỉ niệm, kỉ niệm về thầy cô, về bạn bè, về những gì gần gũi dưới mái trường thân yêu. Tình cảm của tác giả là những nỗi nhớ nhung, là sự hoài niệm và cũng là niềm trân trọng về những năm tháng của tuổi học trò. Tuổi học trò luôn mang những cảm xúc đẹp và trong sáng, hồn nhiên, dù không còn ngây ngô nhưng cũng chưa bước vào lứa tuổi trưởng thành. Những rung cảm mãnh liệt, những tình cảm mà tác giả thể hiện trong bài khiến ta càng thêm nâng niu, trân trọng về ngày tháng còn ngồi trên ghế nhà trường. Những dòng cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến ấy khiến nhà thơ Dương Viết Cương không thể ngưng lại trong lòng, trong từng trang viết, từng dòng thơ. “Xa nhau rồi. Chùm hoa mình gửi lại./ Trang giấy học trò. Cánh hoa phượng. Vẹn nguyên.” (Nguyễn Minh).

☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!

☕ Ủng hộ 1 ly cà phê 📲 Quét QR Momo / VietQR

💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️

Quét QR để ủng hộ

×