📝 Tổng hợp đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi giữa học kì.
- ĐỌC HIỂU (8,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
Bạn có thể không tin nhưng tuổi trẻ mà không có trải nghiệm là tuổi trẻ vứt đi. Giống như một cuốn sách không có nội dung, một bài hát không có giai điệu, một khu rừng không có chim thú, cỏ cây…, một đời người mà không có tuổi trẻ cũng vô nghĩa tương tự.[…]
Chúng ta thường hay tìm kiếm những thứ bên ngoài để chứng minh bản thân mình: quần áo, điện thoại, hàng hiệu, xe cộ, nhà cửa, công việc, gia thế…Những thứ này là minh chứng hoàn hảo nói về một con người ở thì hiện tại nhưng tất cả chúng lại là những thứ có thể mất đi. […] Và khi chúng mất hết rồi thì bạn là ai? Dùng vật chất để định nghĩa bản thân mình là điều ngốc nghếch mà tuổi trẻ rất thường hay mắc phải.
Vật chất nhiều đến mấy cũng có thể mất đi còn trải nghiệm của bạn thì sao? Hãy yên tâm rằng chúng là của bạn, luôn là của bạn, mãi mãi là của bạn, chúng sẽ không bao giờ mất đi. Hãy dùng những trải nghiệm để chứng tỏ giá trị bản thân, bạn sẽ nhận ra mình đặc biệt và quý giá hơn mọi vật phẩm trang trí bên ngoài.
(Theo Sống như ngày mai sẽ chết – Phi Tuyết, NXB Thế giới, năm 2017, tr.143-145)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định thao tác lập luận chủ yếu của đoạn trích.
Câu 2. Chỉ ra các biểu hiện được tác giả khẳng định trong văn bản tuổi trẻ thường hay chứng minh bản thân mình.
Câu 3. Phân tích giá trị của nghệ thuật so sánh được sử dụng trong đoạn văn sau:
Bạn có thể không tin nhưng tuổi trẻ mà không có trải nghiệm là tuổi trẻ vứt đi. Giống như một cuốn sách không có nội dung, một bài hát không có giai điệu, một khu rừng không có chim thú, cỏ cây…, một đời người mà không có tuổi trẻ cũng vô nghĩa tương tự.
Câu 4. Ý nghĩa lời khuyên của tác giả: Hãy dùng những trải nghiệm để chứng tỏ giá trị bản thân, bạn sẽ nhận ra mình đặc biệt và quý giá hơn mọi vật phẩm trang trí bên ngoài
Câu 5. Từ nội dung của đoạn trích, hãy chia sẻ một trải nghiệm ý nghĩa của anh/chị trong cuộc sống.
- I Viết (12,0 điểm)
Câu 1 (4,0 điểm)
Nhà điêu khắc đẽo gọt từng nhát trên khối đá lớn. Dần dần, đầu, vai…rồi một thiên thần hiện ra.
Một cô bé thấy vậy hỏi nhà điêu khắc: Sao ông biết có thiên thần trong khối đá?
Nhà điêu khắc trả lời: Thiên thần không ở trong khối đá mà ở trong tim ta.
Anh/chị hãy viết đoạn văn (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về câu nói của nhà điêu khắc.
Câu 2 (8,0 điểm)
Nhà văn Nga, Lep Tôn-xtôi cho rằng: Thơ là ngọn lửa nhen lên trong lòng người, một ngọn lửa đốt cháy, sưởi ấm và soi sáng.
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy làm sáng tỏ vấn đề.
232c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết- Xác định được các ý chính của bài viết.- Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận:* Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.* Triển khai vấn đề nghị luận:** Giải thích ý kiến: – Ngọn lửa nhen lên trong lòng người: là ngọn lửa từ trái tim biết nhìn đời, đau đời của nhà thơ và truyền sang cho người đọc những rung động của tâm hồn mình. – Ngọn lửa đốt cháy, sưởi ấm và soi sáng: là ngọn lửa nồng ấm nhất, mãnh liệt nhất, có tác dụng hướng con người đến những tình cảm tốt đẹp, nâng đỡ, thanh lọc tâm hồn để giúp cho con người sống tốt hơn, hướng đến chân- thiện- mĩ.-> Hình ảnh ngọn lửa là một ẩn dụ cho cảm xúc và tư tưởng của thơ. Bởi vậy, trong nhận định, nhà văn Lep Tôn-xtôi sử dụng hình thức câu định nghĩa để khẳng định đặc trưng và tác dụng kì diệu, to lớn của thơ ca.* *Lí giải cơ sở Lí luận của ý kiến. – Đặc trưng cảm xúc của thơ+ Thơ là hình thức tổ chức ngôn từ đặc biệt, tuân theo một mô hình thi luật hoặc nhịp điệu nhất định. Thơ có khả năng diễn tả được những tình cảm mãnh liệt hoặc những ấn tượng, xúc động tinh tế của con người trước thế giới, thể hiện những trăn trở, suy tư, khát vọng của nhà thơ. Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi động chạm tới cuộc sống (Nguyễn Đình Thi). Trong quá trình sáng tạo thơ, rung động và cảm xúc là điểm tựa, tình cảm của nhà thơ phải mạnh mẽ, sâu lắng đến tận cùng. Một yếu tố không thể thiếu được trong thơ là sự rung động của trái tim tạo thành điểm giao thoa giữa nội tâm và ngoại cảnh. Khi ấy ngòi bút mới có thể xúc động hồn thơ. + Thơ là những rung động từ trái tim nghệ sĩ truyền sang người đọc những rung động mãnh liệt.++ Thơ là nỗi niềm, là tấm lòng không phải của riêng nhà thơ mà trái tim nhà thơ phải đập cùng một nhịp đập với trái tim người đọc và cả cộng đồng. ++ Nhà thơ phải yêu thương và trân trọng con người và cuộc sống. Thơ muốn hay, tình cảm phải bùng cháy, đó là bản chất của thơ, nguyên tắc của thơ. Chỉ khi nào tình cảm tràn ra thì chữ nghĩa trong thơ mới hàm súc và chắt lọc. Nhà thơ Chính Hữu đã cho rằng Chỉ có thể có những bài thơ hay nếu mỗi câu có dính máu của mình trong đó.- Tác dụng kì diệu của thơ:+ Thơ đến với chúng ta bằng sự đồng điệu của những tấm lòng, bằng mối giao cảm của tiếng nói tri âm, tri kỉ.+ Thơ là phương thức biểu hiện trữ tình. Thơ được hình thành nhờ mối rung cảm thầm kín giữa con người và cuộc sống. Trong dòng chảy của thơ, con người được đắm chìm mình trong tình cảm của nhà thơ và của chính mình. Thơ giúp sưởi ấm tâm hồn con người, làm trái tim con người thêm ấm áp, yêu thương, đồng cảm, biết trân quý những giá trị của cuộc sống và vạn vật quanh ta. Nhờ đó, tâm hồn con người sẽ được thanh lọc để trong sáng và cao thượng hơn.+ Thơ thấm vào lòng người, bởi những cảm xúc trực liếp và nhiều mối liên tưởng kín đáo, bằng ý tứ sâu xa, sức quyến rũ của tiết tấu và thanh điệu… Tất cả những yếu tố ấy ùa vào lòng người đọc, xoá đi hay khắc sâu thêm những tình cảm, tạo nên ấn tượng khó phai mờ. Con người khi đến với thơ, sẽ được rộng mở, soi sáng về nhận thức, tình cảm, thẩm mĩ.* *Làm sáng tỏ qua một số tác phẩm thơ trong chương trình Ngữ văn hoặc ngoài chương trình Yêu cầu: – Bằng trải nghiệm văn học: Thí sinh lựa chọn được những bài thơ tiêu biểu (trong hoặc ngoài chương trình) để phân tích làm sáng rõ nhận định. – Đủ số lượng: Thí sinh chọn ít nhất 02 tác phẩm thơ.- Trong quá trình phân tích, chứng minh; thí sinh cần bám vào vấn đề nghị luận; viết đúng, trúng và làm nổi bật được 02 vấn đề: + Đặc trưng cảm xúc của thơ. + Tác dụng kì diệu của thơ.* Đánh giá, mở rộng. – Tình cảm, cảm xúc, những rung động mãnh liệt trong thơ là một trong những tiêu chí để đánh giá tầm tư tưởng và tài năng của người nghệ sĩ. Những tình cảm, cảm xúc mãnh liệt có ý nghĩa, khơi dậy được những tình cảm tốt đẹp trong mỗi con người, hướng họ đến những giá trị nhân bản cao đẹp. – Tình cảm của nhà thơ muốn chạm đến và neo đậu trong tâm hồn người đọc thì người nghệ sĩ cần biểu hiện những tình cảm ấy bằng những hình thức nghệ thuật phù hợp, giàu tính thẩm mĩ. – Bài học với người sáng tác và người tiếp nhận văn học: + Nhà thơ: khi sáng tác phải rung động, cảm xúc, phải giống như con ong làm mật, chịu nhiều vất vả để cho ra đời những giọt ngọt thơm; như con tằm nhả tơ, vắt kiệt mình để làm nên những sợi tơ óng ả. + Người đọc: đến với thơ biết sống mãnh liệt hơn, tâm hồn trong sáng và biết yêu thương, chia sẻ nhiều hơn.* Đánh giá, khái quát lại, nâng cao vấn đề.
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | PHẦN ĐỌC HIỂU | 8,0 | |
| 1 | Thao tác lập luận chủ yếu của đoạn trích: Thao tác bình luận/bình luận
|
1,0 | |
| 2 | Các biểu hiện được tác giả khẳng định trong văn bản tuổi trẻ thường hay chứng minh bản thân mình.: tìm kiếm những thứ bên ngoài: quần áo, điện thoại, hàng hiệu, xe cộ, nhà cửa, công việc, gia thế… | 1,0 | |
| – Hình ảnh so sánh với tuổi trẻ mà không có trải nghiệm
+ Giống như một cuốn sách không có nội dung + một bài hát không có giai điệu, một khu rừng không có chim thú, cỏ cây – Tác dụng: + Làm cho đoạn văn trở nên sinh động, hấp dẫn ,giàu hình ảnh, giàu sức biểu đạt. + Tác giả nhằm khẳng định về vai trò ý nghĩa quan trọng của hoạt động trải nghiệm đối với tuổi trđ. |
2,0 | ||
| 4 | Ý nghĩa lời khuyên của tác giả:
– Trải nghiệm là một phần tất yếu của cuộc sống, đặc biệt là trong cuộc sống hiện đại ngày nay. – Qua trải nghiệm, qua những hoạt động thực tế, con người sẽ tự trang bị tri thức; đúc kết những kinh nghiệm sống; nhận thức rõ những ưu điểm, hạn chế và khám phá cả những năng lực kì diệu của bản thân mình; giá trị con người được nâng cao. Đó mới là những giá trị bền vững, không bao giờ mất đi, giúp mỗi chúng ta thêm giàu có, tâm hồn thêm phong phú, mài giũa bản lĩnh thêm vững vàng để khôn lớn, trưởng thành. Những giá trị ấy quý giá hơn mọi vật phẩm trang trí bên ngoài vốn là những thứ có thể mất đi. -> Lời khuyên ý nghĩa, đã nhấn mạnh vai trò của sự trải nghiệm.
|
2,0 | |
| 5 | – Thí sinh nêu khái quát ý nghĩa nội dung của văn bản, chia sẻ một trải nghiệm có ý nghĩa của bản thân.
– Thí sinh rút ra được giá trị, bài học về nhận thức và hành động của những trải nghiệm đó.
|
2,0 | |
| II | PHẦN VIẾT | 12,0 | |
| 1 | Viết đoạn văn (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về câu nói của nhà điêu khắc.
|
4,0 | |
| a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn
Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 400 chữ) của đoạn văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành. |
0,5 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Suy nghĩ về câu nói của nhà điêu khắc.
|
0,5 | ||
| c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý: – Câu hỏi của cô bé Sao ông biết có thiên thần trong khối đá?: cô bé cho rằng thành quả lao động của nhà điêu khắc là ở phiến đá – ở yếu tố bên ngoài. – Câu trả lời của nhà điêu khắc Thiên thần không ở trong khối đá mà ở trong tim ta: nhà điêu khắc khẳng định thành quả lao động của ông không phải từ phiến đá, nói cách khác là từ yếu tố bên ngoài mà chính là từ trong trái tim, tâm hồn ông – từ bản thân ông. Thiên thần ở trong tim biểu trưng cho tinh thần sáng tạo, tâm huyết, niềm hăng say lao động. Chính điều này giúp nghệ sĩ đạt được thành công. -> Ý nghĩa câu nói của nhà điêu khắc: Thành quả lao động của mỗi người không phải ở các yếu tố bên ngoài mà chính là tự bản thân họ (niềm đam mê, sự sáng tạo, nỗ lực lao động…) – Con người trưởng thành và phát triển từ những hoạt động lao động. Lao động tạo ra sản phẩm để phục vụ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Lao động chính là phương thức khẳng định giá trị của con người. – Dù là sáng tạo nghệ thuật hay lao động thông thường, cần phải nỗ lực, dùng cả tâm huyết, sức lực của bản thân mới có thể đạt được thành quả lao động như ý. Làm việc bằng cả trái tim và khối óc, sản phẩm sẽ luôn là những thiên thần của chúng ta. – Sự thành công và niềm vui chỉ có khi làm việc tận tâm và dồn hết tâm huyết để tạo ra sản phẩm mang theo tâm tư và nguyện vọng của chính mình. (Thí sinh lấy 1 dẫn chứng thực tế để chứng minh)
– Phê phán những người muốn đạt được thành quả lao động tốt đẹp nhưng lại không muốn bỏ tâm, sức, nỗ lực của bản thân hoặc những con người làm việc nửa vời, cẩu thả, thiếu tình yêu, trách nhiệm, không có nhiệt huyết, đam mê và sự sáng tạo. Những người đó sẽ không bao giờ đạt được thành quả như ý. – Bài học + Nhận thức được vai trò, ý nghĩa của sự lao động, từ đó xác định thái độ học tập, lao động nhiệt tình, nghiêm túc, say mê, bằng cả tâm huyết để đạt được kết quả tốt đẹp. + Cần tích cực học tập, nghiên cứu, rèn luyện kĩ năng để có đủ năng lực làm việc, tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị.
– Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.
|
1,5 | ||
| d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận phân tích ý nghĩa câu nói của nhà điêu khắc. – Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng. |
0,5 | ||
| đ. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn. |
0,5 | ||
| e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0,5 | ||
| 2 | Nhà văn Nga, Lep Tôn-xtôi cho rằng: Thơ là ngọn lửa nhen lên trong lòng người, một ngọn lửa đốt cháy, sưởi ấm và soi sáng.
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy làm sáng tỏ vấn đề.
|
8,0 | |
| a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài
Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận Văn học. |
0,5 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: bàn về ý kiến trong văn học, chứng minh nhận định qua những tác phẩm đã học. | 1,0 | ||
| 3,0 | |||
| d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ vấn đề nghị luận. – Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng. *Lưu ý: Học sinh có thể triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách khác nhau nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
2,0 | ||
| đ. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản. |
0,5 | ||
| e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
1,0 | ||
| Tổng điểm | 20,0 | ||
⚠️ Trang web không thu bất kỳ khoản phí nào khi tải tài liệu. Mọi nội dung đều miễn phí cho học sinh và giáo viên.
🚫 Khuyến nghị: Không thực hiện thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho các quảng cáo hoặc liên kết mạo danh website.
☕ Nếu bạn thấy tài liệu này hữu ích, hãy ủng hộ mình một ly cà phê nhỏ để mình có thêm động lực biên soạn, cập nhật và duy trì website miễn phí, không quảng cáo gây phiền nhé!
💬 Mỗi tháng có hơn 20.000 học sinh truy cập để học tập miễn phí — cảm ơn bạn đã giúp mình duy trì dự án này! ❤️
📝 Tổng hợp đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn từ lớp 6 → 12
Bộ sưu tập đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12. Mỗi đề đều kèm đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết giúp học sinh ôn luyện hiệu quả trước kỳ thi.
🧠 Cập nhật liên tục – giúp học sinh ôn tập vững vàng trước kỳ thi giữa học kì.
📚 Ghi chú bản quyền & lời cảm ơn
Các tài liệu trên website được biên tập, định dạng lại và tổng hợp
từ nhiều nguồn công khai, nhằm mục đích hỗ trợ học tập, chia sẻ tri thức cho cộng đồng học sinh.
Nếu bạn là tác giả hoặc sở hữu bản quyền và không muốn nội dung xuất hiện tại đây, vui lòng liên hệ qua email mrcao.aof@gmail.com để mình gỡ xuống ngay. Xin chân thành cảm ơn!