Đề thi học sinh giỏi Ngữ Văn 9 phòng GD&ĐT Vĩnh Châu – Sóc Trăng năm 2024 – 2025

–        Đáp ứng yêu cầu một bài văn nghị luận về một vấn đề rút ra tư tác phẩm văn học; luận điểm, luận cứ rõ ràng, xác đáng; đảm bảo tính liên kết, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

–       Có kiến thức xã hội, dẫn chứng phù hợp; bày tỏ được chính kiến cá nhân đối với vấn đề nghị luận

(Đây là dạng đề mở nên thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, miễn sao phù hợp với đạo đức, lẽ phải, không suy diễn tùy tiện, phù hơp thuần phong mĩ tục và pháp luật…)

Gợi ý: Muốn thay đổi thế giới, hãy thay đổi từ chính mình

–   Giải thích vì sao chọn vấn đề này để bày tỏ?

–   Trọng tâm (nội dung) vấn đề là gì?

4

Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách để làm rõ vấn đề; đảm bảo hợp lý, thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

Có thể triển khai theo cách:

* Nội dung của áng văn:

Áng văn của mục sư người Anh là lời chiêm nghiệm về những ước mơ, mục tiêu của ông trong từng chặng đường đời:

–   Ban đầu ông mơ ước có thể thay đổi thế giới, thay đổi đất nước, thay đổi gia đình…: ông muốn bắt đầu thực hiện ước mơ của mình bằng những việc to tát, lớn lao, vĩ đại nhưng tất cả đều không có kết quả.

–   Đến khi đang hấp hối trên giường ông chợt nhận ra chỉ khi nào ông thay đổi được bản thân mình thì ông mới thay đổi được gia đình, đất nước và không chừng ông sẽ thay đổi được cả thế giới: bằng sự trải nghiệm, ông nhận ra rằng để hiện thực hóa những ước mơ lớn lao thì phải bắt đầu từ những việc nhỏ nhất.

* Vấn đề rút ra từ áng văn: Khởi đầu bằng ước mơ bình thường, thực hiện những việc nhỏ bé nhưng thiết thực (thay đổi bản thân), con người mới có thể theo đuổi ước mơ cao đẹp, làm được những việc lớn lao (thay đổi thế giới).

Luận điểm 1: Tại sao trước tiên con người phải thay đổi bản thân?

–   Vì bản thân mỗi con người người tự biết mình là ai, cuộc sống hiện tại thế nào, điểm mạnh, điểm yếu là gì để học hỏi và tự hoàn thiện mình mỗi ngày.

–   Thay đổi bản thân là cách giúp con người trở nên tốt đẹp hơn, bộc lộ những giá trị nội tại, chiến thắng chính mình, vượt qua mọi rào cản và giới hạn, mỗi ngày đều tốt hơn chính mình của ngày hôm qua.

–    Thay đổi bản thân giúp con người chung sống hài hòa với những người xung quanh, thích nghi với môi trường mới, theo kịp sự tiến bộ của xã hội.

Luận điểm 2: Thay đổi bản thân được thể hiện ở những góc độ nào?

–   Thay đổi tư duy, cách nhìn, nhân sinh quan: từ góc nhìn hạn hẹp, chủ quan, phiến diện, mỗi người biết cách nhìn sự vật, sự việc, hiện tượng, con người ở nhiều góc độ, bao quát hơn, toàn diện hơn.

–    Thay đổi hành động, thói quen, tính cách: từ hành động, thói quen

xấu, mỗi người biết sửa chữa, cải thiện, vươn tới điều tốt đẹp.

–   Thay đổi số phận: nhiều người dũng cảm thay đổi cuộc đời, bước từ bóng tối ra ánh sáng, từ khổ đau đến hạnh phúc.

–   Chỉ khi thay đổi được chính mình, con người mới có khả năng lắng nghe, yêu thương, thấu hiểu những người xung quanh.

–   Từ sự thấu hiểu, con người có khả năng tìm kiếm những giải pháp tạo nên giá trị cho gia đình, xã hội, đất nước và thế giới, giúp cuộc sống chuyển biến tốt đẹp hơn.

* Lưu ý: Học sinh cần kết hợp lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh.

Tùy vấn đề thí sinh lựa chọn, nêu bài học liên hệ phù hợp, tác động tích cực, thuyết phục mọi người .

Gợi ý

–   Mong muốn thực hiện những dự định lớn lao mà bỏ lỡ những điều bé nhỏ có thể làm, dễ khiến tuổi trẻ mắc sai lầm đáng tiếc.

–   Nếu bản thân đã có những dự định lớn lao thì điều đó cần xuất phát từ nhận thức đúng về giá trị bản thân để phát huy tìm năng của mình, vì nó không chỉ làm cho những năm tháng thanh xuân thêm ý nghĩa mà còn góp phần làm cho thế giới xung quanh tốt đẹp hơn.

“Tác phẩm nghệ thuật đạt tới cái đẹp theo nghĩa: mang được sự thật sâu xa của đời sống bên ngoài, đồng thời mang được sự thật tâm tình của con người.”

Bằng trải nghiệm văn học của mình, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

1.0

– Tác phẩm nghệ thuật đạt tới cái đẹp theo nghĩa: mang được sự thật sâu xa của đời sống bên ngoài”:

+ Tác phẩm văn học phải có tính chân thật là tấm gương của đời sống. Phản ánh hiện thực khách quan không chỉ là bề ngoài mà ở bề sâu.

+ Nhà văn phải đưa được những vấn đề nóng hổi của cuốc sống vào trong những trang viết của mình.

– “Tác phẩm nghệ thuật đạt tới cái đẹp theo nghĩa:..mang được sự thật tâm tình của con người”:

+ Tác phẩm nghệ thuật giúp phát hiện và miêu tả những vẻ đẹp của cuộc sống một cách sinh động, là tiếng nói của một giai cấp, là số phận của một kiếp người hay là lời trầm tình của nhân vật trữ tình … Mang lại cho người đọc vẻ đẹp muôn hình muôn vẻ của cuộc đời, khám phá vẻ đẹp sâu xa trong nội tâm con người

+ Tác phẩm nghệ thuật không chỉ đơn thuần là vẻ bề ngoài mà còn phải bao hàm những sự thật sâu xa của đời sống thực tại bên ngoài và những cảm xúc chân thật từ bên trong con người.

+ Không có chất liệu đời sống thì không có gì để làm nên nội dung và giá trị của tác phẩm, mọi tác phẩm nghệ thuật đều bắt đầu từ đời sống.

+ Thước đo giá trị của môt tác phẩm nghệ thuật là ở sự chân thực, sâu sắc trong phản ánh đời sống với những qui luật khách quan và thế giới nội tâm của con người

+ Tác phẩm nghệ thuật phải là sự tái hiện đời sống tươi nguyên qua

lăng kính tình cảm của người nghệ sĩ.

–   “Tác phẩm nghệ thuật đạt tới cái đẹp theo nghĩa:..mang được sự thật tâm tình của con người”:

+ Lấy con người làm trung tâm, văn học phải thể hiện được mọi khía cạnh trong đời sống con người: số phận, tư tưởng, trí tuệ, và đặc biệt là tình cảm. Văn học “mang được sự thật tâm tình của con người.” chuyên chở mọi cung bậc tình cảm của con người, là cầu nối giữa biết bao tâm hồn, biết bao cảm xúc

+ Nâng đỡ cho nhân cách con người phát triển, gắn bó cuộc sống cá nhân mình với cuộc sống của cộng đồng.

+ Khi đối diện với tác phẩm, con người đồng thời đối diện với lương tâm mình, nó tác động đến lí trí, tình cảm, từ đó tìm được tiếng nói chung giúp con người tự hoàn thiện bản thân.

+ Một tác phẩm nghệ thuật chính là sự giao thoa giữa hiện thực và tâm hồn, phản ánh một cách trung thực và sâu sắc những gì đang diễn ra trong cuộc sống cũng như tâm tư của nhân vật.

–      Thí sinh chọn lựa dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp và phân tích làm sáng tỏ ý kiến (có thể chọn một số truyện, đoạn trích… hoặc có thể chọn lựa những truyện khác trong chương trình Ngữ văn THCS).

–   Biết cách chọn lựa dẫn chứng phân tích hợp lí, thuyết phục

4.0

–   Ý kiến trên là một nhận định đúng đắn, khoa học.

–   Trao đổi, bàn luận về vấn đề, có chính kiến đối với vấn đề. Từ đó, người đọc tự nhận thức và tích lũy được những bài học bổ ích cho riêng mình.