Đề tham khảo thi vào 10 của TRƯỜNG THCS DỊCH VỌNG đề số 2

TRƯỜNG THCS DỊCH VỌNG

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

– Số báo danh: …………………………………..

– Người mẹ dẫn con đi xem xiếc dù phải đối mặt với khó khăn tài chính.

– Cuối cùng, vì không có đủ tiền mua vé, chị đã chọn cách dẫn con về, xin lỗi con với sự nghẹn ngào.

Ý nghĩa câu nói của Bi ở cuối truyện: Bi không cần xem xiếc nữa dù bé rất muốn và háo hức, mong chờ, bởi với cậu, mẹ còn quan trọng hơn gánh xiếc. Bi hiểu hoàn cảnh gia đình mình, Bi thương mẹ tần tảo, hi sinh cho mình được ăn học đủ đầy, vì thế, nơi đâu có mẹ là Bi vui.

– Cảm thương cho hoàn cảnh khó khăn, tình huống éo le, không thể mua nổi tấm vé xem xiếc cùng con của người mẹ; thương cho con trẻ không được hưởng niềm vui thơ ấu giản đơn, bình dị nhất.

– Trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng khi người mẹ nghèo khó nhưng tần tảo, hi sinh tất cả vì con và sự hiểu chuyện của cậu con trai.

– Phê phán kín đáo, tế nhị mà sâu sắc với những người dửng dưng, vô cảm trước sự nghèo khó, ít học của người khác ở nhân vật người bán vé.

– Nhận thức được tình mẫu tử thiêng liêng, có ý thức trân trọng tình cảm này không chỉ của bản thân mà còn trong cuộc sống.

– Luôn yêu thương, chăm sóc, thấu hiểu cho mẹ mình, đồng cảm, chia sẻ với những khó khăn, mất mát, thiếu thốn của mẹ.

– Biết cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình; không thờ ơ, vô cảm với họ.

– Ca ngợi những người con có hiếu, hiểu chuyện, biết chia sẻ với cha mẹ mình, đồng thời phê phán những người con bất hiếu, không yêu thương, hiểu cho mẹ mình và những người vô cảm trước sự khó khăn của người khác.

(2,0)

Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, song song, phối hợp.

b. Xác định đúng yêu cầu về nội dung:

Xác định đúng nội dung đoạn văn: phân tích nhân vật cậu bé Bi trong văn bản ở phần Đọc – hiểu

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp làm rõ nội dung trọng tâm của đoạn văn:

* Xác định được các ý phù hợp để tập trung làm rõ nội dung đoạn văn, sau đây là một số gợi ý:

a. Hoàn cảnh:

– Bi là một cậu bé 6 tuổi, sống trong hoàn cảnh nghèo khó, với mẹ là người bán bánh mì rong.

b. Đặc điểm:

– Dẫu vậy, cậu luôn toát lên sự hồn nhiên và giàu tình cảm. Hình ảnh cậu nhảy chân sáo, líu lo khoe tấm vé xem xiếc với mẹ không chỉ thể hiện niềm háo hức trẻ thơ mà còn phản ánh niềm khao khát giản dị của một đứa trẻ đối với thế giới tươi đẹp xung quanh.

– Bên cạnh sự hồn nhiên, Bi còn thể hiện sự nhạy cảm và tình cảm sâu sắc. Lời nói: “Vào cổng rồi mẹ nhớ nắm chặt tay con, mẹ nhé! Con sợ mẹ con mình lạc nhau” cho thấy cậu hiểu được tầm quan trọng của tình mẫu tử, đồng thời biểu đạt sự lo lắng chân thành dành cho mẹ. Đặc biệt, khi không thể vào xem xiếc, Bi dù buồn nhưng vẫn cố gắng che giấu nỗi thất vọng để mẹ không phải đau lòng. Hành động cậu nói lớn: “Mẹ ơi, đoàn xiếc này cũng còn non nghề, ai mà thèm xem, nhỉ, mẹ nhỉ!” làm nổi bật tấm lòng nhân hậu và nghị lực phi thường trong một cậu bé nhỏ tuổi.

c. Nghệ thuật:

– Tác giả đã xây dựng nhân vật Bi thông qua hành động, lời nói, và suy nghĩ được miêu tả tỉ mỉ, giúp nhân vật hiện lên chân thực và cảm động.

– Tình huống truyện giản dị mà cảm động, xoay quanh tấm vé xem xiếc – món quà nhỏ bé nhưng chứa đựng khát khao và niềm vui lớn lao của tuổi thơ, từ đó làm nổi bật những mâu thuẫn nội tâm và tình yêu thương sâu sắc giữa hai mẹ con.

– Ngôn ngữ kể chuyện mộc mạc, giàu tính hình tượng, những chi tiết tinh tế như “đôi bàn tay nhỏ xíu đưa lên vẫy vẫy” gợi lên hình ảnh bé Bi sống động, lay động cảm xúc người đọc

* Sắp xếp được hệ thống các ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

d. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo

Thể hiện cảm nghĩ sâu sắc về bài thơ; có cách diễn đạt mới mẻ.

(4,0)

Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội

b) Xác định đúng vấn đề nghị luận: ý nghĩa của tình yêu thương

c) Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết

– Xác định được các ý của bài viết

– Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận:

I. Mở bài

Giới thiệu và nêu quan điểm về VĐNL

II. Thân bài

1. Giải thích

2. Biểu hiện của tình yêu thương trong việc vượt qua nghịch cảnh

– Trong gia đình: Những câu chuyện về cha mẹ hết lòng hy sinh để con cái có cơ hội học tập tốt hơn là minh chứng rõ nét. Ví dụ, hình ảnh người mẹ lao động quần quật để nuôi con ăn học đã giúp con vượt qua khó khăn, đạt được thành công.

– Trong xã hội: Tình yêu thương giữa những con người xa lạ, như việc các nhóm thiện nguyện hỗ trợ đồng bào vùng lũ lụt, đã giúp họ vượt qua mất mát để xây dựng lại cuộc sống.

– Trong bản thân mỗi người: Sự tự yêu thương, động viên bản thân cũng là động lực mạnh mẽ. Một bệnh nhân ung thư chiến đấu từng ngày vì tình yêu thương dành cho gia đình là minh chứng tiêu biểu.

3. Ý nghĩa của tình yêu thương trong việc vượt qua nghịch cảnh

Tiếp thêm sức mạnh tinh thần: Tình yêu thương giúp con người không cảm thấy cô đơn trong hành trình gian khó. Lời động viên, sự sẻ chia như tiếp thêm niềm tin và hy vọng.

Tạo sự kết nối xã hội: Tình yêu thương gắn kết con người, giúp xã hội đoàn kết hơn. Sự hỗ trợ qua lại không chỉ giúp vượt qua nghịch cảnh mà còn làm cho mối quan hệ thêm bền chặt.

Thúc đẩy ý chí và nghị lực: Khi có tình yêu thương, con người dám nghĩ, dám làm và bền bỉ hơn. Ví dụ, một học sinh nghèo được nhận học bổng không chỉ cảm nhận tình yêu thương mà còn có thêm động lực học tập.

4. Giải pháp cá nhân để nuôi dưỡng và lan tỏa tình yêu thương

– Học cách đồng cảm: Lắng nghe và thấu hiểu người khác là bước đầu tiên để gieo mầm yêu thương.

– Thực hiện những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa: Một lời động viên, một cử chỉ giúp đỡ có thể tạo ra sự khác biệt lớn.

– Tự yêu thương bản thân: Học cách chấp nhận điểm yếu và cố gắng hoàn thiện bản thân là một biểu hiện của tình yêu thương.

– Tham gia các hoạt động cộng đồng: Đây là cơ hội để thể hiện và lan tỏa tình yêu thương đến nhiều người hơn.

5. Ý kiến trái chiều và phản biện

– Một số người cho rằng tình yêu thương không đủ để vượt qua nghịch cảnh, vì bản chất của cuộc sống là sự đấu tranh cá nhân và sự tự lực. Họ lập luận rằng nếu chỉ dựa vào tình yêu thương, con người dễ bị phụ thuộc và mất đi sự mạnh mẽ nội tại. Tuy nhiên, lập luận này chưa hoàn toàn thuyết phục.

– Phản biện: Tình yêu thương không làm mất đi sự tự lực, ngược lại, nó củng cố ý chí cá nhân. Người được yêu thương sẽ có thêm động lực để tự mình vươn lên, thay vì bị bỏ rơi trong sự cô đơn và tuyệt vọng.

III. Kết bài

Khẳng định VĐNL và nâng cao

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể trình bày suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp Tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.